De ethiek in de gereformeerde theologie - pagina 70

68 gelijk dat, buiten den val, geschied zou zijn uit het algemeen menschelijk geloof. Krachtens onze erkenning van het organische, verstaan wij dan ook ten slotte, hoe alleen de homo renatus subject der zedelijkheid kan zijn, wijl in hem alleen het geloof weer het echte karakter aanneemt. Maartevens, hoe in de onwedergeborenen krachtens de immanentie Gods als „gemeene gratie" een stuiting van de energie der zonde kan wezen, die in wat voor God nooit goed is, toch gradatie in de zonde veroorzaakt, gelijk JEZUS bij PiLATUS dan ook op gradueel verschil van zonde wees ^). Ligt nu in de betere erkenning van het organische ook voor de ethiek in de Gereformeerde Theologie haar aansluiting met het heden, ik verheel mij niet, dat aan die erkenning van het organische gevaren, ook voor de ethiek zijn gepaard, maar die, naar ik meen, juist door de volkomen onderwerping aan Gods Woord en de gebondenheid aan de Calvinistische belijdenis zijn te ontgaan. Tot deze gevaren reken ik met name het pantheïsme en wat daar op ethisch gebied mee samenhangt, wijl toch dat pantheïsme in de erkenning van het organische steun zoekt. Niet alsof dit pantheïsme een vrucht of een logische gevolgtrekking uit die erkenning zou zijn, want het eerste is zooveel ouder en eerder dan de laatste, maar toch kan de laatste tot het eerste aanleiding geven. De leer toch van het Al-ééne, maar thans verbonden met haar oorspronkelijke tegenstelling: „alles vloeit", en dat wel verbonden op een wijze als in de vroegere verbindingen nooit is geschied, dit tweeerlei pantheïsme beheerscht thans in de denkwereld de meesten onzer tijdgenooten. Evenwel, zij die in de Grieksche wereld het pantheïsme, in dezen tweeërlei vorm, in het Europeesche denken hebben gebracht, staan, als de antieken, van den modernen tijd, wiens signatuur juist dè erkenning van het organische is, door eeuwen gescheiden. Iets waaruit duidelijk blijkt, dat deze erkenning geen oorzaak van het pantheïsme kan zijn. Na langen tijd in de Christelijk-Europeesche menschheid, die had leeren buigen voor de autoriteit der Schrift, te zijn teruggedrongen en ondergehouden, zij het ook niet zonder telkens terugkeerende worsteling, stak het pantheïsme als leer van het Al-ééne het hoofd weer op als nooit te voren, in den aan het Jodendom ontzonken en in het heidendom 1) Joh. 19 ; 11,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen