Zedelijkheid en recht - pagina 13

9 zedelijkheid en van het positieve recht èn naar hun verhouding zoo tot de ideeën van zedelijkheid en recht, als van die ideeën onderling.

Laat mij thans, na de vraagstelling te hebben gefixeerd, u, ter oriënteering in het probleem, een overzicht geven van zijn geschiedenis. Betrekkelijk is het niet zoo heel oud. Al zullen de vroegere geslachten ook wel gevoeld hebben, dat er, bij alle overeenkomst, verschil is tusschen zedelijkheid en recht, toch dateert het opzettelijk nadenken daarover eerst uit het begin der 18^ eeuw. Men heeft opgemerkt, dat niet alleen bij de Grieken en Romeinen, maar ook in de christelijke wijsbegeerte het onderscheid tot op den nieuweren tijd omfloerst bleef. ®) Opmerkelijk is dan ook, dat onze gereformeerde moralisten der 17e eeuw, wanneer zij, naar het schema van den dekaloog, hun zedeleer voordragen, daarbij, na in het eerste deel te hebben gehandeld: de religione, het tweede deel kortweg betitelen de: iure. '^) Het opzettelijk nadenken over de verhouding van zedelijkheid en recht komt dan ook eerst op in dat nieuwere natuurrecht waarvan onze Hugo De Groot de vader is. Dit natuurrecht, wel te onderscheiden van het oudere, is, al heeft De Groot het zelf nog niet zoo bedoeld, de emancipatie der menschelijke rede van de revelatie. Met zijn zeggen dat het natuurrecht, in de menschelijke rede gegrond, evenzoo als dat 2 X 2 vier is, bestaan zou, ook indien er — wat echter naar hij uitdrukkelijk zegt, sine summo scelere dari nequit — geen God was of, dat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen