Oorlog en vrede - pagina 38

32

Kenschetsend voor den overmoedigen toon, waarop de vrijhandelaars zich als de dienaars van den vrede aanmelden, is de oproeping, waarmee de „freetraders" dit jaar tot het en door den oorlog afgelaste — derde Internationale Congres te Amsterdam werden genood. Het stuk bevat deze passage: „Dat het protectionisme bij de talrijke oorzaken van wrijving tusschen de volkeren nog voegt den handelsnaijver, die aanleiding geeft tot economische geschillen, gevolgd door weerwraak, represaillemaatregelen, uitloopend op tarief krijg en daardoor tot opdrijving van imperialisme en militaire bewapening, die loodzwaar drukt op de bevolking niet alleen, doch steeds meer het gevaar van oorlog vergroot het is reeds te dikwijls aangetoond om hier in den breede te worden herhaald. Beschermende tarieven, overal „matig" begonnen, bleken in de praktijk een wig tusschen de volkeren, wier smalle punt langzamerhand de breedte verkreeg van een tweesnijdend slagzwaard. Van welk standpunt men het protectionisme, het stelsel der „scientific tariffs", ook beschouwt, het onwetenschappelijk karakter ervan blijkt bij elk onderzoek weer opnieuw. Zich aandienend als „economisch stelsel tot bevordering van de nationale volkswelvaart", is het in strijd met de wetenschap der economie; uit een oogpunt van politieke moraliteit, strijdt het tegen de beginselen van de moraal; lettend op de gevolgen voor de internationale verhoudingen, kweekt het vijandschap en nijd, en belemmert de bevordering van den Vrede tusschen de volkeren.^) Wordt in deze kringen op den vrijhandel de nadruk gelegd, andere schuiven wederom andere middelen naar voren. Nap o l e o n III spraii het geyleugeld woord: „L'empire c'est la paix", maar niet-weinigen oordeelen, dat veeleer de vermeerdering van den volksinvloed, versterking van de democratie uitkomst zal brengen. Niet ongaarne wordt dat aansturen op een meer democratisch regiment verdedigd met eene verwijzing naar het woord van J e a n P a u l : „Het ongeluk der aarde was tot

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen