Oorlog en vrede - pagina 103

97 utilistische gronden, in naam van het nut, moet de oorlog worden bestreden. Noch uitbetaling van eene oorlogsschatting, noch uitbreiding der koloniale machtssfeer^ noch vergrooting van grondgebied levert den overwinnaar bate op. De Duitsche vertaling van A n g e l T s boek verscheen onder den titel Die Falsche Bechnung. Was hringt ein Krieg ein ? ') Een triviaal maar openhartig opschrift, dat duidelijk de leidende grondgedachte verraadt, want het cynische „wat is er met een oorlog te verdienen?" behoort richtsnoer van handelen te wezen en wijl het bescheid hierop moet zijn: „de oorlog betaalt niet meer" — daarom luidt het onverbiddelijk vermaan: gij dwazen, staakt den krijg. Welnu, wie voor den vrede zoekt te strijden op dezen grondslag, vecht op ondermijnden bodem; pacifistische actie, door An ge U's beginselen geleid, is geen arbeid ten gunste van den vrede, bedreigd dien veeleer en draagt brandstof voor den krijg aan. Aan eene korte toelichting van deze bewering is het slot van ons betoog gewijd. Uitgegaan wordt van de onbewezen stelling, dat alleen het economisch motief den oorlog doet ontbranden. Ongetwijfeld vormt de zucht tot versterking van de economische positie meermalen den krachtigsten drang tot den krijg, maar geenszins is hij de eenige drijfveer. Wie kennis nam van den fijnen cyclus romans, door M a u r i c e B a r r è s ^ ) als „roman de l'ónergie nationale" uitgegeven, voelt, dat bij de Elzas-Lotharingen-kwestie niet de begeerte tot economisch machtsherstel maar diepgevoelde zielesmart de Pranschen vanaf 1870 tot op het huidig oogenblik geen rust liet. Niet alleen de hoop op ') In Die Friedenswarte, 15e jaargang, blz. 73 laakt F r i e d het triviale van den titel. 2) Wij doelen op het drietal romans: Les déracUiés; L'appel au soldat; Leurs figures. Voor eene korte samenvatting van zijn denkbeelden zie men het warme boekje Alsace-Lorraine, Parijs, 1906.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen