De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 106

96 van begrip, oordeel (inclusief bewijs) en betoog een saamvatting is van velerlei dat voor de kennis en dus voor heel het leven uiterst belangrijk is, doch bij nadere analyse — nog afgezien van het logische in enger zin — toch niet op één terrein ligt. In de oudheid werd althans onder de realisten dit inzicht aanvankelijk nog vrij vaak gevonden: vooral PLATO zag nog duidelijk een verschil; de oude nominalistische scholen der hellenistische wijsbegeerte echter vertoonen, wijl monistisch, ook hier een geringer onderscheidingsvermogen. En al mocht de dichotomie der jongere Stoa dit monisme weer breken, begrip en oordeel behoorden volgens haar beide tot het hoogere, en dus bleef de scherpte, met welke men de grens tusschen het pseudosouvereine en het daaraan onderworpene trok, voor deze onderscheiding zonder beteekenis. Vandaar, dat sindsdien in de principia der logica bij die jongere Stoa wel de wetten voor het oordeelen, maar niet die voor het denken in enger zin werden geformuleerd: deze principia handelen dan ook over de verhouding van subject en praedicaat in hetzelfde oordeel, en voorts over die tusschen twee verschillende oordeelen. Wie meent, dat het logische echter iets anders is dan het historische en linguïstische, kan uiteraard met dezen wonderlijken toestand geen vrede hebben: ook hier zal hij de oude resultaten aan een grondige revisie hebben te onderwerpen. De taak voor welke hij zich daarmee ziet gesteld is echter reeds op zichzelf zeker niet een gemakkelijke. Bovendien heeft hij rekening te houden met de kentheoretische vondsten, die hem wel helderheid brachten, maar bij het verdere onderzoek nu ook moeten uitgebuit. Ik denk hier aan den eisch ook aan de ontwaring weer een plaats in het logische in te ruimen, aan de noodzaak bij haar te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen