De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 53

43 te danken aan de erkenning van modaal verschil binnen het mathematische, dat voor de Pythagoreeën en PLATO steeds één was gebleven. De beginselverklaring der identiteitsphilosophie, die reeds bij PLATO in verband met z'n ontdekking inzake de „heterotes" een veer had moeten laten, raakte thans nog verder op den achtergrond: het „principium identitatis" is bij ARISTOTELES dan ook nog slechts de positieve keerzij van het principium contradictionis ^9). Natuurlijk bracht de opheffing van het conflict tusschen denken en waarneming ook haar consequentie mede voor de leer omtrent de methode. Ook zij moest op den duur een zwenking maken, en deze bleef niet eens zoo heel lang uit. In het oudste stuk der Analytica priora stond het bewijs nog op den voorgrond. Het is daar beperkt tot de mathematische vakken, ook bedient het zich, evenals bij PLATO, niet van oordeelen, maar van begrippen. De definitie speelt daarbij dan ook haast geen rol en van oordeelen is hier, anders dan in 't gewone leven, in 't geheel geen Sprake. Kortom: de methode is die der scheppende afleiding: de eerste en oudste figuur van het syllogisme is dan ook zuiver apodictisch of deductief. Nu echter het waarneembare en mathematische geen tegenstelling meer vormden, kon het methoden-dualisme tusschen scheppend bewijs en niet-scheppend waarnemingsoordeel moeilijk gehandhaafd. Naar welke zijde de schaal oversloeg is bekend: de winst was aan het oordeel. Zelfs de ontdekking van het onbegrensde, die PLATO vrijwel van het definieeren vervreemdde 80), vermocht z'n ontwikkeling in deze richting niet te remmen: het bestaan van het onderling onmeetbare dient immers niet alleen bewezen, maar ook de beteekenis „onderling onmeetbaar" aanvaard si). Uit de Topiek blijkt, hoe dit proces zich doorzette: ze kent naast

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen