Financiëel Economische Rubriek.

25 Mei 1931.

In onzen veelbewogen tijd is een veertiendaagsche verslag-periode te lang om niet de kans te loopen, recente, doch reeds verouderde berichten te publiceeren. Vandaar dat wij slechts kort bij het tegenvallende slot-dividend der Koninklijke Olie willen stilstaan en ook en passant de debaole-uitkeering van Philips willen vermelden, waar 6 _pCt. werd gedeclareerd tegen 21 pCt. over het vorige jaar en waarbij met het oog op het preferente divi277 dend nog het huidige niveau werd bereikt. Op het moment zijn de balanscijfers van Phihps nog niet bekend gesteld, doch volgens onze informaties behoeft dit geen angst te verwekken, daar een nieuwe accountant langeren tijd noodig heeft om de feiten te kunnen beoordeelen. Het spreekt vanzelf^ dat een en ander niet nagelaten heeft de koersea der betrokken fondsen te beïnvloeden, terwijl de geheele beurs er flauw door werd gestemd, hetgeen geaccentueerd werd door de staag dalende koersen, welke Wallstreet uitzoud.

Van het begin van deze rubriek af, hebben vsrij steeds gehamerd op het betoonen van de noodige voorzichtigheid en reserve ten opzichte van transacties op de beurs. Wij baseerden dit advies op de zekerheid, welke bij ons bestond, dat de depressie grootere afmetingen zou aannemen en dat wij helaas nog slechts in het begin der misère stonden, omdat de periodieke evenwichtsverstoring, die wij nog niet hebben weten te bannen, gepaard ging met een verscherpten economischen strijd tusschen de Europeesche grootmachten om de hegemonie en het prestige.

Nü echter kunnen wij wat meer hoopvolle klanken doen hooren.

Hiermede willen wij niet beweren, dat alle ellende geleden is, integendeel, de noodzakelijke stabiliteit tusschen productie en consumptie is nog niet verkregen, blijkende uit de steeds toenemende voorraden der meeste stapelproducten, uit de dalende prijzen en uit de nog steeds slinkende winstmarges. Aan den anderen kant zijn de tegenwerkende factoren met kracht aan het saneeringsproces werkzaam. Noodzakelijke loonsverlagingen worden onder protest doorgevoerd, terwijl de kostprijzen alom worden verlaagd. Het is in dit verband verheugend te zien, dat bijv. de rubber-maatschappijen het product nu kunnen vervaardigen tegen prijzeni .JDeneden de 20 et. per halve K.G. liegende, wat beduidend afsteekt bij die over vorige jaren. De bedrijvigheid op bijna elk gebied is nog steeds verminderend, hetgeen duidelijk gedemonstreerd wordt in de staalindustrie aan de overzijde van den Oceaan. De ijzer-en staalnijverheid is een vrij zuiver registreerende barometer van het economische leven, omdat elke verbetering in de handelsactiviteit vrij spoedig resulteert in bestellingen van deze primaire grondstoffen.

Men zal zich afvragen, waarop wij onze meening baseeren, dat hoogst waarschijnlijk het ergste geleden is. De kern van ons betoog ligt niet bij de werking der periodieke crisis, want deze zal zich, mits geen coimplicaties zich voordoen, zelf genezen door het normale nivellatie-proces. Wij vinden echter het verlossende woord, door Henderson ter Volkenbondsvergadering gesproken, de meest hoopvolle aanwijzing voor een ophanden zijnde kentering van het tegenwerkende getij! Met angstige harten hebben de meesten van ons de beraadslagingen te Geneve tegemoetgezien, alwaar de tol-'unie tusschen Duitschland en Oostenrijk zeer ge­

vaarlijke complicaties zou kunrien opleveren. De atmosfeer was met electriciteit bezwangerd, doch toen Henderson na een korte scherpe discussie voorstelde om de juridische zijde aan de beslissing van het Internationale Gerechtshof te Den Haag te onderwerpen, ontstond er een opluchting, die hoopvol voor de onderlinge Europeesche verhoudingen kan worden genoemd. Daarmede is natuurlijk de kwestie nog niet opgelost. Hoe de uitspraak ook moge uitvallen, de controverse tusschen beide machtsgroepen wordt daardoor de wereld nog niet uitgeruimd. Wél vinden wij het van de grootste beteekenis, dat het voorstel eenstemmig werd geaccepteerd, hetgeen op goeden wille wijst. Waar Henderson den laatsten tijd op vele manieren getoond heeft, den tusschenschakel te willen zijn om bemiddelend op te treden, mag men verwachten, dat achter de schermen hard zal worden gewerkt om eene verzoening en een compromis tot stand te brengen. In dit stadium zou het onjuist zijn de tolunie door te zetten. Al mag Frankrijk's positie den laatsten tijd verzwakt zijn en Parijs kans loopen zich te isoleeren, het beschikt in allen gevalle nog over de potentiëele macht, gelegen in het grootste gedeelte van den wereld-goudvoorraad. Het kan Engeland hinderen door de in Londen belegde saldi terug te vragen en daardoor een ongewenschten druk op de Engelsche geldmarkt te doen en het kan Oostenrijk de noodige credieten onthouden om de ernstige crisis in dat land te verscherpen. Oostenrijk verkeert ontegenzeggelijk in eene zeer precaire situatie; de Staat zit met een bijna niet te Oiverbruggen telsort, het economische leven is uiterst somber, hetgeen gedemonstreerd werd door de debacle van de Oesterreichische Kreditanstalt für Handel und Gewerbe.

Doch ook Frankrijk's pad gaat niet op rozen. De tegenstelling der verschillende partijen heeft duidelijk bewezen, dat ook hier de kiem der ontbinding krachtig aan het werk is. De presidentsverkiezing van Paul Doumer en de nederlaag van Briand wijst op een in kracht toegenomen nationale tendenz, die zich verzet tegen de internationale politiek van den minister van Buitenlandsche Zaken^ welke aanstuurt op toenadering tot den vroegeren Midden-Europeeschen vijand. Briand zal ongetwijfeld water in zijn wijn dienen te doen, tenminste als hij niet volhardt bij zijn voornemen uit de Regeering te treden. Wij zijn daarvoor niet bevreesd; deze handige diplomaat zal wel zorgen, dat men hem dringend zal verzoeken de portefeuille in handen te houden, in welk geval hij zijn land den grootsten dienst zou bewijzen door het intermediair van MacDonald c.s. t© accepteeren. Het begin Juni met de Duitsche ministers Briining en Curtius door te brengen week-end zal MacDonald ongetwijfeld benutten om in verzoenende wijze met deze leiders der Duitsche politiek te onderhandelen en het zou ons niet verwonderen, wanneer wij plotseling zullen worden verblijd met het bericht, dat een modus om tot overeenstemming te kunnen komen gevonden is. Geen van beide partijen kan de uitspraak van Den Haag afwachten, omdat dit groote complicaties zal veroorzaken, zelfs een oorlog mogelijk zou doen worden. De uitspraak van het Hof kan slechts zijn vóór of tégen de tolunie. Is deze vóór — en dit is het meest waarschijnlijke — dan zal Parijs zijn groote actie moeten inluiden, om de daad, die op zijn isolement zal uitloopen, tegen te houden, terwijl Curtius nii al verklaard heeft van geen terugtreden te willen weten. Is de uitspraak „tegen", dan is het bestand voorloopig van de baan, maar dan blijft het buskruit bestaan^ dat tot explosie kan worden gebracht. Dan verwachten wij vrij vlug het verzoek om een moratorium en herziening van het Young-plan. Hoe wij het vraagstuk ook bezien, het bhjft uiterst gevaarlijk om het op de spits te drijven en hieraan ontleenen wij nogmaals onze praemisse, dat eene oplossing in de eerstkomende maanden zal worden gevonden.

Een verder verheugend feit is de rede van Litwinof. Deze Rus van groote bekwaamheden heeft een Russische frontverandering ingeluid. Moskou gaf te kennen genegen te zijn aan een oplossing van de crisis mede te werken om door onderlinge overeenkomsten een einde aan de prijs-afbraak te maken. Voorwaar een nieuw geluid, waarop men niet had durven rekenen. Men kan niet altijd staat maken op de opportunistische houding van de Sovjets, maar bren_gt men het Russische voorstel in verband met de berichten, welke in de gecensureerde bladen Iswestja en Prawda en in de Roel, het in Berlijn verschijnende blad der réfugiés voorkomen, dan moet de nood in het ex-Tsarenrijk hoog gestegen zijn en is een zwenking in de richting van het kapitalistische Europa begrijpelijk en logisch. Tegelijkertijd klinken de toenaderingsberichten uit Amerika voor het wereldbedrijfsleven hoopvol, zoodat o.i. de algemeene factoren gunstig zijn voor een mogelijk herstel. Een overeenkomst met de Sovjets zal onvermijdelijk resulteeren in een prijsstijging der stapelproducten, waardoor de activiteit zal worden bevorderd en waardoor de psychologische uitwerking het gevoel van angst, onrust en inertie zal kunnen bannen.

Wat de eigen markt betreft willen wij memoreeren de in het leven roeping van een niejiïve rubber-commissie onder de auspiciën • van den Minister van Koloniën en aanleunende tegen Buitenzorg, omdat de heer Bernard, directeur van Landbouw in Indië, bij de vergadering tegenwoordig was. In tegenstelling met de sceptici, die in „alweer een commissie" het voortduren van het praten zien in stede van het doen van de noodzakelijk geachte „daad" vermeenen wij, dat de oplossing van het rubber-probleem een groote stap nader is gekomen. In deze commissie hebben vogels van diverse pluimage zitting. De voorstanders zoowel als de tegenstanders van restrictie zijn erin vertegenwoordigd, terwijl de persoon van den heer Baron van Lynden, commissaris van de Hapam, dochter-instelling van de U. S. Rubber voor het contact met Amerika zorgt. De rubber-aandeelen zijn geleidelijk op een zoodanig laag niveau aangeland, dat rekening gehouden wordt met de kans^, dat deze cultuur uiteindelijk een volkscultuur zou worden. Mocht t.z.t. blijken, dat de nieuwe rubbermannen een oplossing tot stand zullen kunnen brengen, dan is een beduidende koersstijging te verwachten. Ook hier dus vriendelijker geluiden.

De mogelijke toenadering tot Rusland zou een verblijdend teeken voor de Sumatra-tabak kunnen worden. Boven de Oostkust van Sumatra hangt de dreiging van de op 1 Januari 1932 van kracht wordende wetten omtrent het invoerverbod in de Vereenigde Staten van artikelen, die onder dwangarbeid zijn vervaardigd. Onder deze goederen valt ook de Sumatra-tabak, omdat op een onzaUg moment de poenale sanctie als slaven-arbeid werd aangemerkt. Eene commissie van Nederlandsche tabakkers is onderweg om te trachten dit gevaar nog tijdig te kunnen afwenden. AVat deze afgevaardigden niet zullen kunnen bereiken, zal wellicht door de toenadering tot Moskou kmmen geschieden. Een compromis met de Sovjets kan niet samengaan met het weren van Russische goederen onder het dwangarbeidsmotto. Gaat men echter ten opzichte van Rusland oversta, g, dan kan billijkheidshalve het Deli-dekblad niet worden geweerd en het gevolg ervan zal kunnen zijn, dat het geheele slaven-stelsel in den doofpot zal worden gedaan. Deze groote mogelijkheid, gepaard aan de gunstige klimatologische omstandigheden schept wat meer vertrouwen in de toekomst der tabak.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen