KERKELUKLEVEN

De „dag" in den Zeppelin.

D© bladen gaven een besclirijving van den todit van het bekende duitsche luchtschip naar de nooirdpoolstreefc. Het heeft me gespeten, dat er niet een paar anti-gereformeerde kopstukken uit de dagen van Assen meegegaan zijn. Er waren er immers onder hen, die den volke kond deden, dat ieder, die zelfs voor de „exegese" van den eersten, tweeden, derden (en dus zon-loozen) „dag" van Genesis I de mogelijkheid aannam van dagen van niet-24-uur, daarmede aan den zin der Schrift en aan haax letter te fc< xrt deed. Deze volksleiders zouden nu in den Zeppelin de sensatie, waarvaiö immers verslag gedaan is, hebben kunnen „meemaken" van een „dag", die veel en veel langer dan 24 uur duurde, en toch heusch „letterlijk" wasi.

Wie weet of zulke Zeppelin-reisjes niet kèrkhistorie maken konden, althans in Nederland. Het kon best weer eens één nieuwe kerk schelen Hoewel, — dat zouden we nog moeten afwachten. Want de Zeppelin-passagiers, straks weer 'gezeten vóór him schrijftafel, zouden wel eens de stelling kminen opwerpen, dat de schrijver van Genesis I zich voor het verhalen van de schepping en toeboreiding van alle aardstreken, en polen, en sferen precies had geplaatst op het standpunt van Apeldoorn of van den Overtoom, en dan, gelijk ze te dezen dage zijn. Men kan nooit weten, waartoe de „kerk"-stichtings-en bewaringsijver een uiensch zoo al verleiden kan.

De zoogenaamde geïeformeerde vredesactie.

Een lezer, hoewel instemmende met wat ik onlangs hier schreef over den naam „gerefo'rmeerd" (31 Juli '31), heeft toch eenige bedenking tegen mijn opmerking, dat in het z.g. „gereformeerd(e) vredesorgaan" het specifiek gereformeerde ten eenenmale ontbreekt. Immers, hem kwam in han-

den een gedrukte circulaire van hetgeen zich noemt de „Gereformeerde vereeniging voor daadwerkelijke vredesactie". Daarin staat opgenomen een Beginselverklaring, benevens een „uittreksel Statuten en Huishoudelijk Reglement"; en in die twee stukken staat letterlijk:

„De Vereeniging neemt als grondslag aan (aanvaardt als haar grondslag) Gods Woord (de Heilige Schrift), EN MITSDIEN DE NEDERLAND-SCHE GELOOFSBELIJDENIS".!)

Zeker, ook iiaij is die circulaire bekend.

Maar nadien verscheen het eerste nummer van het z.g. „Gereformeerd(e) Vredesorgaan". Daar wordt de Beginselverklaring al weer afgedrukt.

Maar gewij zigd.

De eerste volzin luidt daar:

„De Vereeniging neemt als grondslag aan Gods Woord, naar Gereformeerde opvatting en 'belijdenis."

Er is dus een wijziging aangebracht.^)

Eu die wijziging zegt voor iemand, die onzen tijd kent, genoeg.

De uitdrukking „Gods Woord" immers beteekent niets voor wie erop let, dat de Heilige Schrift niet uitdrukkelijk als Gods Woord erkend is. Tegenwoordig — prof. Honig wees er nog in het laatste nummer van de Bazuin op — spreken velen bij voorkeur van „het levende woord Gods". Dat beteekent dan meestal zooveel als: wat ik in mijn hooggeschatte „conscientie" (over dat woord mag men dan vooral niet verder doorredeneeren) en bij mijn (niet nader te peilen) kennis van vi^at uit verschillende typen van levensen wereldbeschouwing zooal tot mij doorgedrongen is, wel geneigd ben te houden voor een inspraak van Goid; vandaag.

En voorts lette men erop, dat weggevallen is het „mitsdien" waarmee aanvankelijk nog de „nederlandsche geloofsbelijdenis" was ingeleid als grondslag der vereeniging en van haar actie; waarvoor dan in de plaats getreden is, het nietszeggende: naar „Gereformeerde opvatting en belijdenis".

Natuurlijk hangt dat „gereformeerde", aldus van alle aanduiding beroofd, absoluut in de lucht.

En dat deze (in bedoeld nummer met geen woord toegelichte) verlegging van positie — natuurlijk o; u ruimte te maken voor allerlei menschen, die ik ougereformeerd noemen moet — geen toeval is, dat blijkt wel uit een der volgende nummers van het orgaan. De heer L. Nieuwpoort, voorganger — naast ds v. d. Brink, hoe is het nog altijd mogelijk! — in wat men abusievelijk noemt: het „hersteld verband", schreef daar een leidend artikel (althans hoo[dartikel): „Begrenzing van het probleem". Ik ga er niet op in; al ben ik natuurlijk bereid — want men mag niet kwaad spreken — bij eventueele navraag, de groenden aan te geven voor mijn hierna volgend oordeel. Ik constateer thans slechts, dat dit artikel VOOT wie ook maar iets weet van de gereformeerde theologie en ethiek in een kort bestek zooveel onrijpe, en vooral ongérefomieerde ideetjes door elkander werpt, en tot principe verheft, dat men verwonderd staat, hoe iemand zijn zelf-emancipatie uit het gereformeerde academische denken toch eigenlijk zóó kort na zijn candidaatsexamen 3) klaar kan krijgen.

Zoodat ik maar zeggen wil: hier wordt geeii leiding gegeven; en: het gereformeerde denken is hier volkomen zoek. Wordt dit alles nu toch als gerefonneerd aangediend, dan blijkt heel de actie niet meer, en niet minder, dan een avontuur-*). Men geve niet voor een avontuur prijs, wat ernstige menschen met opoffering van hun levenskracht gebouwd hebben: gerefo^rmeerd denken. Het oorlogsvraagstuk is er; maar wij hebben gereformeerde menschen noodig, om er over te praten. En hier zijn ze zéker niét aan het woord.

Antwoord op eigen vraag.

Hierboven ontsnapte mij de vraag: hoe is het mogelijk, dat nog steeds ds v. d. Brink en de heer Nieu-wpoort (beide natuurlijk als type nu genomen) naast elkaar preeken? Laat mij zelf maar het antwoord geven: omdat men zich nérgens sterker aan elkaar , , conformeert", dan in wat men noemt: Ti e t ' h e r s t e 1 d verband. De redactie van „Woord en 'Geest" zou dadelijk uiteenvallen, als men zich niet aan elkaar „conformeerde"; ik weiger b.v. te geloO'Ven, dat alles, wat daar staat, door ds v. d. Brink' zelfs maar in groote lijnen, aanvaard wordt. Ik geef deze opmerking niet om te strijden, doch eenerzijds in antwoord op de onvriendelijkheden, die men ginds zich veroorlooft tegen de Gereformeerde Kerken (nog onlangs in zake ds Jaspers), en anderzijds als aanvulling op wa, t ik tot ds J. J. Bu^ke.s

onder persschouw in dit nummer zeg, In antwoord op den laatsten zin van het 2e van hem overge­ nomen citaat. Zie aldaar.

K. S.

1) De tekst is van de beginselverklaring; wat tusschen haakjes staat is de lezing van het uittreksel. Men ziet, dat kier beide stukken nog het „mits dien" enz. bevatten.

2) In een niet-gedrukte, doch in schrijfmachineschrift vermenigvuldigde circulaire der afdeeling Rotterdam, is ook de wijziging-aangebracht. Zoo kwam van hetzelfde adres tweeërlei tekst naar buiten (ook de bovenbedoelde gedrukte circulaire kreeg ik uit Rotterdam).

3) In den almanak 1931 v. h. Stud. Corps a. d. V. U., staat de heer N. nog vermeld onder de theologische studenten van het 5e jaar; in de preekbeurten van de gemeenten der tegen Assen bezwaarden als „theol. candidaat".

4) In zóó korten tijd al verlegging van positie en wijziging van gedrukte verklaringen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen