De hulpkerk in modernen stijl. 1)

In den laatstea tijd worden er zeer vele nieuwe kerkgebouwen #a schoollokalen gesticht.

Overal zien we nieuwe gebouwen voor de uitoefening van den Geref. eeredienst verrijzen en worden modern ingerichte scholencomplexen geopend en in gebruik genomen.

En al deze nieuwe bouwwerken spreken in hun architectuur tot U van den tijd waarin we leven, van een nieuwe gedachte in de toegepaste bouwkunst, van een groote verandering, waardoor a.h.w. ook .„de architectuur werd gegrepen.

Ze toonen U een wijziging in vorm en uiting, in verdeeling der gevelvlakken en indeeling van het begane grondplan en helaas gelijkt het ook wel eens iets op een wijziging in doel en bestemming.

Onze nieuwe scholen zijn wel eens luxe scholen en doen meermalen denken aan bouwkunstjge scheppingen bij het ontwerpen waarvan nu eens niet op een duizend gulden behoefde te worden gezien.

Enkele onzer kerken gelijken wel eens architectonische kunstgewrochten, kerkpaleizen, waaraan alle soberheid en strakheid vreemd is, waarin men tevergeefs een rustige strakke kerkidee zal trachten ie vinden, gebouwen die met hun gedurfde kleurencombinaties en hypermoderne decoratieve uitingen doen denken a& n een gebouw voor vermakelijkfieden en zoodoende hun doel voorbijgaan. .-

Na nauwkeurige bestudeering der in de laatste jaren gestichte kerkgebouwen in vergelijking met den kerkbouw van 25 of meer jaren terug wil het ons voorkomen, dat de hierboven bedoelde typen van kerkgebouwen gevaar loopen niet aan de gestelde eischen te voldoen of te zullen blijven voldoen. Vele goede gebouwen zijn in de laatste jaren gebouwd, veel goede architectuur valt er zeer zeker ook op dit terrein te bewonderen, maar ten aanzien van een al te moderne kerkarchitectuur schijnt het ons toch, dat hierin meer, ja voor alles moeten uitkomen doel en bestemming, dat ook deze architectuur moet toonen een soberheid en strakheid, welke toch immers het stempel is van den Gereformeerden eeredienst.

In tegenstelling b.v. met den Roomschen eeredienst, waarbij in schemerlicht de beeldengroepen en wierookgeuren evenals vele zinnebeeldige handelingen een devote stemming teweeg moeten brengen is in de Gereformeerde kerk het woord van den predikant en de .plaats der prediking het centrale punt van den eeredienst.

Daarom dan ook een frissche, stemmig-sobere en toch ook bovenal een solide en verheven kerkstructuur en architectuur. Aan de eene zijde vooral geen verwaarloozing der vormen en anderzijds ook geen gezochte vreemd aandoende en brutaal gedurfd opgezette architectuur.

Ook het verwaarloozen van de uit-en inwendige vormen van het kerkgebouw is niet goed te keuren.

Iets wat in den laatsten tijd wel niet zooveel meer voorkomt dan meerdere jaren terug toen het nog meermalen gebeurde dat aan hoofdvorm en indeeling weinig aandacht geschonken werd.

Verwaarloozing der uit-en inwendige architectuur zien we tegenwoordig nog al eens, wanneer door den kerkeraad wordt besloten over te gaan tot het bouwen van een hulpkerk.

Meermalen doet een hulpkerk denken aan een schuur waarin zoo hier en daar wat raam-en deuropeningen zijn uitgespaard of ook wel aan een of ander publiek verkooplokaal of veilingsgebouw. Een tijdelijk gebouw, meermalen gezet met de bedo-ehng om na verloop van enkele jaren plaats te maken voor een permanent gebouw, doet in werkelijkheid misschien tientallen van jaren als zoodanig dienst en blijft dan nog heel vaak in gebruik als vereenigingslokaal of gebouw voor christelijke doeleinden. Zulk een gebouw is dan dus, hoewel als tijdelijk bedoeld, eigenlijk een permanent gebouw geworden, iets wat de praktijk heeft geleerd en dus moet de ontwerper ook zooveel mogelijk (met inachtneming van de beschikbare bouwsom) rekening houden met de eischen aan een dergelijk gebouw te stellen en van hem een deugdelijke verzorging gevraagd en van het ontwerp en de uitvoering van het ontwerp beide.

De kosten zullen als regel niet hooger zijn, daar een weloverwogen ontwerp en doelmatige bestudeering der constructies niet alleen niet duurder behoeven te zijn, maar heel vaak voordeeliger uitvallen dan een willekeurig in elkaar gezette lokaliteit zonder eenige pretentie.

Bovenstaande gedachtengang was ons uitgangspunt bij het ontwerpen van de tweede Geref. kerk (hulpkerk) te Rijnsburg.

Bij dit in aanbouw zijnde kerkgebouw is getracht het karakter van een tijdelijk gebouw niet te verliezen terwijl in constructievorm en materialenkeuze een voldoende waarborg is gelegen voor een langdurig gebruik.

Uitwendig is gezocht naar een rustig landelijke architectuur, waarbij het ruim uitgebouwde voorportaal, het uit het geheel groeiende en tot 6 M. boven de nok oprijzende torenmotief, benevens de onderbreking der groote dakvlakken door glas in loodramen en de glas in loodstrooken onder het breede jootoverstek voor een noodige gepaste afwisseling zorgen.

Inwendig worden wanden en plafonds bekleed met preswood en masonit-platen, het in 't zicht blijvende houtwerk in zachte warme tinten gebeitst, terwijl de zachte kleurcombinaties in het glas in lood benevens een enkele afzetting van de opgaande spanten tot verlevendiging van het geheel zullen bijdragen.

De afmetingen van het bouwterrein alsmede de beschikbaar gestelde bouwsom deden ons voor dit gebouw het zaaltype kiezen. De wanden en de zes stuks vanaf den beganen grond oprijzende spanten rusten op doorgaande balken en steunpunten van gewapend beton evenals de fundeeringen van de over de geheele lengte onder de bintlagen doorgaande halfsteensmuren.

De vakken tusschen de spanten worden voorzien van stijl-en regelwerk, waartegen aan de buitenzijde een beschieting van hout ©n aan de binnenzijde de hierboven genoemde preswood en masonitplaten.

Het gebouw kan plaats bieden aan 700 personen (waarvan 600 op den beganen grond en 100 op de galerij) en zal tevens een behoorlijke kerkeraadskamer en een ruim catechisatielokaal bevatten, welke vertrekken door middel van harmonicadeuren tot een zaal van ongeveer 65 vierkante meter oppervlakte kunnen gecombineerd.

Deze achter het kerkgebouw gelegen lokaliteiten zijn door kleiner grondplan en onderbreking der daklijn even van dit gebouw gescheiden en spreken hierdoor voor zichzelf, terwijl een anders al te lange lijn van zijgevels en dakschilden hierdoor wordt vermeden.

Rest ons nog te vennelden, dat de aanneemsom f 18.900 bedraagt, in welk bedrag eveneens is inbegrepen de leveringen der timmerwerken, voor banken, kansel en verder vast meubilair benevens de aanleg der centrale verwarming, electriciteit en waterleiding.

Zooals reeds eerder gezegd zullen de totaalkosten bij een goede behartiging en verzorging van het geheel niet hooger zijn, zooals uit de aan het slot van dit artikel genoemd© cijfers blijkt.

1) Naar aanleiding van en in aansluiting bij de artikelen-serie over kerkbouw, die de heer Jos de Jonge eenigen tijd geleden in ons blad gaf, ontving de Redactie dit artikel van den heer E. Reitsma, architect te Monster.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen