De actie van jonggereformeerden in Zwitserland.

VI.

Ook zonder daarvan iets nader gehoord te hebben kan men wel vermoeden, dat deze groep haar positie wel bepaald zal hebben of zal bepalen in politicis. In Zwitserland en dan weer in het bi-

zonder in de stad ©n het kanton Zurich is hfet socialisme tot groote ontwikkeling en machtsontplooiing gekomen. In een land waarin de volkskerk overheerschend vrijzinnig is geworden, kan men eene sterke ontwikkeling van het sectarisme verwachten. Een algemeene karaktertrek van het sectarisme is, dat het mia of meer politiekschuw zich houdt. Het getal dèr .Zwitsers dat tot de piëtistische kringen behoort, neemt dan ook over het geheel geno^men geen eigen standpunt in bij politieke vraagstukken. Een ieder beslist in elk bizonder geval naar zijn godsdienstig gevoelen. Deze groepen vormen geen partij en volgen geen bepaalde richting, overmits ze die in het staatkundige leven niet hebben. D-e jonggereformeerden kunnen zich daarmede niet vergenoegen. Hun beginsel brengt mee, dat zij zich ook rekenschap geven van hun roeping op het terrein van den staat. Eén sterk bewijs hoe degelijk zij dit hebben aangepakt: een paar van de leidende figuren hebben, om met de nooden en behoeften der arbeiders en dea geest die onder hen heerscht, persoonlijk bekend te raken, eenige weken en maanden als gewone arbeiders gewerkt op het karwei. Hun mede-arbeiders kenden hen absoluut niet anders dan met hun voornaam en rekenden hen tot de hunnen.

Nu is er in Zwitserland eene Evangelische volkspartij. Zij heeft een rechter-en linkervleugel. De rechtervleugel, slechts door één lid in den Nationalen Raad vertegenwoordigd, vertreedt in hoofdzaak wel eenige van de beginselen eener christelijke politiek. Dat ééne lid heeft meer dan eens op grond der Schrift in het Zwitsersche parlement de valsche beginselen van een evolutionistisch rechtsbegrip bestreden; zoo met betrekking tot de doodstraf en in. het bizonder toen aan de orde was de kwestie der speelbanken en die van de heiliging van den Zondag.

De linkervleugel van de evangelische volkspartij behoort grootendeels tot de „religieus sociale" strooming: zij strijdt voor ontwapening, voor de socialiseering van het werk der barmhartigheid, voor eene „christelijke" arbeidersbeweging, die echter geheel geschoeid is op socialistische leest. In het orgaan dezer partij leest men naast positiefchristelijke artikelen, andere die geheel passen in het kader der „religieus-socialen". De eenen zijn voor het vrouwenkiesrecht met een beroep op de Schrift; de anderen als gevolg van hun religieus sociaal beginsel. Willen so'mmigen ook vrouwelijke predikanten, anderen zijn daar tegen. Er zijn er •onder deze groep die meenen, dat op grond van rechtvaardigheid in Bazel ook een communist dient verkozen te worden in den Raad, anderen zijn van oordeel, dat dit niet mag.

Het ligt dan ook voor de hand, dat de jonggereformeerden zich niet kunnen \'inden in deze partij, en zoo is er dan eene nieuwe partij ontstaan, die bij de aanstaande verkiezingen voor den Nationalen Raad zich wel zal laten hooren. De leiders dezer partij komen uit de groep der jonggerefonneerden. Dezen zijn besliste Calvinisten en die zeer ernstig de anti-revolutionaire beginselen hebben bestudeerd. „De Standaard" wordt in dezen kring gelezen. Onze politieke standaardwerken zijn in hun bezit. Uit dezen kring komen die artikelen in de „Schweizer Zeitung", welke politieke aangelegenheden raken. De leider van deze dappere strijders is de reeds genoemde dr Schüle, medewerker aan ons orgaan: „Antirevolutionaire Staatkunde". Dra zal deze groep een eigen politiek blad uitgeven. Vóór mij ligt een „vliegend blad" met vet gedrukte letter: „Het is genoeg", tegen het staatssocialisme. Een klein geschriftje „Voor ééne werkelijke ouderdomsverzekering" is van gelijke strekking. In het jaar 1928 begon deze groep zich krachtig te roeren. De „Mitten durch" Verlag bracht twee geschriftjes in den handel. Het eene draagt den titel: „Politisches Bekenntnis" en handelt in acht artikelen, als zoovele artikelen eener belijdenis: I. Van de goddelijke inzetting der Overheid; IL Van de gehoorzaamheid der onderdanen; III. Van de macht der Overheid; IV. Van de roeping der Overheid; V. Van het gezag der Heilige Schrift in staatkundige aangelegenheden; VI. Van het voorbijgaand karakter van den staat; VII. Van de burgerlijke plichten der onderdanen in de democratie; VIII. Van ons Zwitsersch vaderland. Deze politieke belijdenis is van de hand van één der leiders die toekent J. R.

In hetzelfde jaar verscheen een omvangrijker boekje, getiteld: „Gegen den Strom" Solidaritat statt Sozialismus. Weckruf am Schweizervolk, uitgegeven door Rud. Grob, Zurich; Walter Hildebrandt, Bülach, ons bekend door zijn studie: „Die autonome Kirchengewalt"; Emil König, Reinach-Baselland; Charles Schüle, Erlenbach, ons al bekend en Wilh. Schwein^ruber, Zurich. Voor mij ligt een exemplaar van het 11e—22e duizendtal. Het uiterlijk lokt tot lezen.

Hierin worden behandeld: Het staatssocialisme, in zestien hoofdstukjes; Het socialisme als wereldbeschouwing, in tien hoofdstukjes; Solidariteit in plaats van socialisme, in dertien hoofdstukjes.

De verschijning van deze brochure heeft in Duitsch-Zwitserland heel wat beweging veroorzaakt. Het werd aan den eenen kant warm ontvangen; aan den anderen kant nam men een onverschillige en koele houding daartegenover aan. Men hjeeft het geschriftje eerst trachten dood te zwijgen. Alleen de roode pers heeft het onmiddellijk den oorlog verklaard en zoo bewerkstelligd dat het bij duizenden verkocht is geworden en 'door duizenden wordt gelezen.

Do uiterst linksche bladen hebben een complete legende daaromtrent in omloop gebracht, die in bepaalde kringen ook geloof heeft gevonden. Deze brochure zou, naar de legende, in een klooster gedrukt zijn en een millionair zou heel de oplage hebben gekocht en gratis laten verspreiden. Onzin! Maar deze historie teekent de geesten. Te Zurich viel men een oude en zwakke co'uranten-verkoopster aan op het Leonardplein. Twee sterke lummels hebben haar een pak brochures „"Gegen den Strom" uit de handen gerukt en in de Limmat .gesmeten. Een voorproefje van waar het heen zal gaan onder de dictatuur van het proletariaat met de v r ij h e i d van de pers!

Groote, maar erg kleinzielige boekhandels, moesten den verkoop van de brochure stopzetten; mochten deze uit hun winkels nietverkoopen, noch uitstallen. Zij werden gedreigd, te zullen worden geboycot, als zij voortgingen met den verkoop van deze „slechte" litteratuur. Colporteurs die er op straat mee ' ventten, ' werden beleedigd. In dè arbeiderswijken werd de verkoop zelfs onmogelijk gemaakt.

De stumperds! De schreeuwers!

De revolutie reageert immer tegen hetgeen zijzelf voortbrengt!

Niets dwangzuchtigers dan het volk dat den mond vol heeft van vrijheid.

De kortzichtigen!

Nu werd het juist gelezen; nu werd er over gesproken en daarom vloog het eene duizendtal na het andere van de pers. Aan de boorden van het meer van Geneve, Ie lac Léman, werd de golfslag vernomen die op de boorden van het meer van Zurich de wateren in heftige beweging had gebracht en dra is het boekje vertaald onder den titel: „Réagissons" en wordt het verkocht door de bekende Librairie Payot & Cie te Lausanne-Genève-Neuchatèl-Vevey-Montreux en Bern. Het werd vertaald door Pierre Favarger, afgevaardigde naar den Nationalen Raad, die het in alles volstrekt niet eens was met den inhoud van het geschriftje, doch die er prijs op stelde en het waagde de rol van Gas sand re te spelen, zelfs in zijn vaderland dat in theorie het land der vrijheid is en voert in zijn vanen: Liberté et patrie.

G. KEIZER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen