Nog eens de Kalenderhervorming.

In het laatste artikel over „Onze Kalender", dat eenigen tijd geleden verscheen, beloofde ik in een slotartikel terug te komen op de kwestie der kalenderhervorming, waarover in de laatste jaren nog al wat te doen is geweest.

Ik heb mijn belofte toen niet kunnen houden; omdat ik op dat moment niet beschikte over voldoende gegevens omtrent de drie plannen tot kalenderhervorming, die aan een speciale Volkènbondscommissie ter bestudeering zijn voorgelegd. Daar echter de continuïteit der artikelenserie over bovengenoemd onderwerp verbroken is, meen ik belangstellende lezers te kunnen verwijzen naar een tweetal artikelen over deze kwestie, verschenen in „Het Handelsblad" van 8 Jan. 1930, waarin deze drie plannen in het kort op duidelijke vsnrjze worden meegedeeld. Ik volsta met u te zeggen, dat Plan-A een jaar wil verdeelen in 4 kwartalen a 91 dagen. Er schiet dan één dag over; die volgens dit plan een gewone werkdag zal zijn. Plan-B is bijna hetzelfde. De overschietende dag is dan een blanco of nuldag, terwijl Plan-C het jaar bedoelt in te deelen in 13 maanden plus een blanco dag.

De verschillende bezwaren, die van allerlei zijden hiertegen zijn gerezen vindt u ook toegelicht in de genoemde artikelen. Na deze inleidende woorden, die u dus gelieve te beschouwen als het slot van de vorige reeks, lijkt het me niet oninteressant eens een uitstapje te maken op meteorologisch terrein.

In deze atmosfeer, de schil van lucht, die onze aarde omgeeft, treden door temperatuurs-veranderingen en verschillen horizontale en verticale stroomingen op, waar weer andere verschijnselen het gevolg van zijn. Men bestudeert dit alles in de meteorologie niet alleen theoretisch om langs wetenschappelijken weg de wetten op te sporen, die ï^an deze verschijnselen ten grondslag liggen, maar ook wil men praktisch de menschheid ten nutte zijn, door waarschuwingsdiensten en weervoorspellingen, al te maal zaken, over welker belang en beteekenis we bet allen eens zijn.

Daar dit terrein enorm uitgebreid is, zal^ ik logal oppervlakkig hier en daar een greep doen.

Ik zeide reeds, dat bijna alle verschijnselen in onze atmosfeer te reduoeeren zijn tot warmte-verschillen. Als warmtebron komt hiervoor eigenlijk alleen in aanmerking de zon. Nauwkeurige metin­ gen hebben bewezen, dat de maan ons nagenoeg geen warmte toezendt. De hoeveelheid zonnewarmte is echter overal op de aardoppervlakte lang niet even groot. In de tropen, waar de zon voortdurend hoog aan den hemel staat, worden de onderste luchtlagen sterker verwarmd, dan op hoogere breedten. Daar verwarmde lucht uitzet, dus lichter woTdt, zal deze dus vertikaal omhoog stijgen aan den aequator en, op grooter hoogte, wegstroomen in noordelijke en zuidelijke richting. Door de draaiing der aarde om haar as, gebeurt dit echter niet linea recta naar Noord-of Zuidpool, maar zijdelings. Een andere oorzaak voor het ontstaan van luchtverplaatsingen vinden we in het luchtdrukverschil, waarvan we de oorzaken niet verder zullen nagaan. Wanneer men dus op een kaart van bijv. Europa op verschillende plaatsen getallen zet, die den luchtdruk aangeven (deze wordt gemeten met z.g. barometers), dan blijkt het terstond, dat er bepaalde streken met hoogeren en andere met lageren luchtdruk zijn. Men kan die plaatsen op de kaart waar de barometerstand even groot is, onderling door lijnen verbinden. Zulke lijnen noemt men isobaren. Wanneer nu deze isobaren voortdurend dezelfde gedaante en plaats bleven innemen, zou het heel gemakkelijk zijn het weer precies te voorspellen, maar wie wel eens een weerkaartje bekeken heeft, weet, dat geen twee weerkaartjes hetzelfde aspect vertoonen. Er is een voortdurende verandering in gedaante en plaats der isobaren. De gebieden van hoogen en lagen luchtdruk schuiven steeds over onzen aardbol voort. Oude gebieden verdwijnen, lossen zich op, nieuwe ontstaan. Daar het duidelijk zal zijn, dat de lucht zich verplaatst van een gebied van hoogen druk naar één van lagen druk, vloeit uit het zooeven meegedeelde voort, dat, wanneer zoo'n gebied van lagen druk, ook wel barometerminium of depressie genoemd, vlak bij een waarnemer langs gaat, deze de wind voortdurend van richting zal zien veranderen, dewijl immers de omringende lucht naar dit minimum van alle kanten toestroomt. Dit toestroomen gaat al draaiende, zoodat men zich zoo'n depressie moet voorstellen als een wervelende luchtmassa. In het algemeen bedekken de maxima grootere deelen der aardoppervlakte dan de minima, en verplaatsen zich bovendien veel langzamer.

Boven een minimum is de luchtmassa in opstijgende beweging, boven een maximum in dalende beweging. Hieruit volgt dat de gebieden van lagen luchtdruk gebieden zijn, waar waterdamp condenseert. Immers opstijgende lucht, die waterdamp bevat, zet uit (de bovenste luchtlagen zijn veel ijler). Tengevolge hiervan koelt deze lucht af, waardoor de aanwezige waterdamp zal kunnen condenseeren. Het naderen of passeeren van een minimum of depressie gaat dan ook gepaard met wolken-of regenvorming, terwijl in een gebied met hoogen druk het weer in 't algemeen mooi en droog zal zijn.

J. M. SMORENBURG.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen