UIT HET POLITIEKE EN SOCIALE LEVEN

[EN50C1ALE LEVEN! Publieke Armenzorg en Diaconie.

II.

De overheid heeft, zooals ik reeds opmerkte, allereerst een economische taak. En de vervulling van die taak is met het oog op den stoffelijken welstand der bevolking en dus ook met het oog op de armverzorging van de grootste beteekenis.

Dit blijkt wel in zeer bijzondere mat© in dezen tegenwoordigen tijd. Door een onnoemelijk aantal maatregelen heeft het Rijk getracht de landbouwen industrieel© bedrijven, voor zoover deze levensvatbaar waren, in stand te houden. Soms wordt; daartoe aan de bedrijven steun of voorschot verleend. Soms (men denke aan het z.g. menggebod van natuurbofer in margarine en inlandsche tarwe in uitheemsche) wordt ten behoeve van de bedrijven d© b: nnenlandsche consumptie van hunne producten bevorderd. En over d© geheele linie wordt het bedrijfsleven gesteund door beperking van den import uit het buitenland, door clearingsvoorschriften met betrekking tot het buitenland, door het steunen van den export, door het sluiten van handelsverdragen e.d.

Ook de sociale politiek heeft op den welstand der bevolking een grooten invloed. Zij bedoelt de armoede te voorkomen^, doordat de overheid d© rechtsverhoudingen tusschen de verschillende bevolkingsgroepen zoodanig regelt, dat'deze'verhou­ dingen meer dan zonder overheidsingrijpen den ©isclh der gei'echtigheid voldoen. aaa

Daarbij valt te denken aan de regeling van het arbeidscontract, aan voorschriften met betrekking tot veiligheid en hygiëne in de bedrijven, aaa beperking van den vrouwen- en kinderarbeid in de bedrijven; en met name ook aan de sociale verzekering.

Juist met het oog op beperking van den werkkring onzer diaconieën en ter bescherming vajn de zelfstandige kracht van onze arbeidersbevolking is deze sociale verzekering door Kuyper, Sikkel, Talma en vele anderen hörhaaldelijk en met succes bepleit. En terecht. Want de sociale verzekering wordt gedragen door de grondgedachte dat de belanghebbenden door het brengen van een ofEer, hetzij in geld, hetzij in arbeid, zich in onderling© samenwerldng koopen een recht op uitkeering, ingeval zij door ziekte, invaliditeit, ouderdom, werkloosheid ©.d. niet in staat zijn om door arbeid voor zich zelf en hun gezin d© noodige bestaansmiddelen te verdienen. Di© sociale verzekering is echter in ons land — ondanks hare uitgebreidheid — toch nog in vel© opzichten ontoereikend. Ik hoop daarop nog nader terug te komen. Doch wat er is, mag toch onzerzijds met dankbaarheid als een zeer belangrijk middel ter voorkoming van armoede worden begroet. Honderden millioenen zijn reeds in den vorm van ongevallen-, invaliditeits- en ouderdomsrente, ziekengeld, uitkeeringen uit werkloozankassen ten bate van belanghebbenden besteed, met het gevolg, dat zij voor armoede werden gevrijwaard.

Doch nevens deze economische en sociale politiek moeten we ook aandacht schenken aan wat men in Duitschland noemt de Wohlfahrtspflege.

Daaronder verstaat men gewoonlijk tweeërlei: Vooreerst maatregelen van overheidswege, hetzij van controleerenden aard, hetzij van aanvullenden aard, ter bevordering van algemeene volksbelangen van stoffelijfcen, zedelijken of hygiënischen aard.

Ik wil daarvan enkele voorbeelden noemen. De overheid oefent controle uit op het krankzinnigenwezen in het belang der patiënten en van de openbare orde. 'Zij richt zelf ziekeninrichtingea p of verleent subsidie aan dergelijke inrichting-ein. Zij bestrijdt de woeker door d© z.g. Pandhuis- m eldschieterswetten, soms ook door het oprichten van gemeentelijke banken van leening; zulks tenind© de uitbuiting van d© noodlijdenden door woekeraars te beteugelen. Zij verleent subsidie aan uberculose-vereenigingen en consultatiebureaux voor drankzuchtigen. Zij werkt mede aan het verschaffen van klein-grondbezit aan landarbeiders. En zooveel meer. Alle maatregelen, die met bet oog op den welstand der bevolking en dientengevolge voor de armverzorging van groot© beeekenis zijn.

Doch daarnaast staat als onderdeel van de Wohlfahrtspflege de zuiver individueel© steun van overheidswege; een steun, di© per geval door de overheid wordt verleend in verband met da bijzondere omstandigheden van den steunaanvrager n zijn gezin.

Hier komen w© dus op het t©rrein der overheids-armenzorg.

Van wie gaat nu di© steun uit? Wie komen r voor in aanmerking? En op welke wijze wordt di© overheids-armenzorg beoefend.

Ziedaar ©en drietal vragen waarbij ik achterenvolgens in belaiopten vorm wil stilstaan.

Van wi© gaat die steun uit? D© Armenwet aakt onderscheid tusschen de z.g. burgerlijke, da kerkelijke, de bijzondere en d© z.g. gemengde instellingen. Wat de overheidsarmenzorg betr& ft ebben we echter uitsluitend te maken met Üe erstgenoemde, de burgerlijke instellingen, dat zija d© armenzorgsinstellingen, die door de burgerlijke overheid geregeld of door haar of van harentwege worden bestuurd.

Evenals de kerkelijk© en de andere instellingen ebben deze burgerlijke instellingen een zelfstandig bestaan als rechtspersoonlijldieid; tenminste als z© ingeschreven zijn op de lijst van instellingen van weldadigheid, die B. en W. van elke gemeente oeten bijhouden. En soms beschikken die burgerlijk© instellingen nog over eenig kapitaal, waarvan de renten voor armenzorg worden gebruikt. eestal echter bezitten ze geen cent. Alles wat zy itgeven is uit d© gemeentelijk© kassen afkomstig, zoodat w© hier met zuivere overheidszorg te oen hebben.

In ouderwetsch© gemeenten noemt men geoonlijk de burgerlijk© instelling het burgerlijk rmbestuur, almoezenierskamer e.d. Doch de geeenten, die de invloed van de moderne stroommen hebben ondergaan, hebben in den regel het oord „armbestuur" vervangen door een woord, at de armoede poogt te maskeeren, b.v. maatchappelijk hulpbetoon, instelling van maatschapelijken steun, e.d.

Intusschen bestaat niet in all© gemeenten een urgerlijk armbestuur. In so^mmige gemeenten is r nooit een geweest. Anderen hebben het afgechaft en dezen dienst eenvoudig met de verdere einéentelijkè diensten samengesmolten.

In zulk© geiïieeiat& n wordt de overhieddssteuin: verleend door het colleg'© vaa B. ©n W., of door cle onder dit oolleg© ressorteerend» gemeenteambtenaren.

Of er een burgerlijk armbestuur in ©en bepaalde gemeente bestaat of niet, in elk geval moet de crisissteim aan werkloozen altijd uitgaan vaa het colleg© vaa B.. en W., ook al verricht het burgerlijk armbestuur, maatschappelijk hulpbetoon of een werkloiosheidscommissie daarbij hulpdienst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen