POPULAIR-WETEN-SCHAPPELIJKE SCHETSEN

Geloofsgenezingen m Moettlingen?

IV.

Directe inwerkingen des Heiligen Geestes, of resultaten van natuurkracbten?

De Andachten zijn heel populaire, eenvoudige bijbellezingen, naar aanleiding van een of anderen tekst. Het belangrijkste werk gebeurt echter in de „spreekuren". Hier worden schriftelijke verzoeken om „voorbede" van heinde en verre ingezonden, behandeld; soms alleen maar door even te zuchten en naar boven te kijken, zoodat een keer zelfs een broeder vroeg: „Maar, Vader, er is om voorbede gevraagd", „'tis al geschied" was het antwoord. „Zoo eenvoudig? Zoo eenvoudig!... voor die waarachtig gelooft." 5^) Hier komen de hulpzoekenden en masse binnen en krijgen ieder een paar oogenblikken om met een der broeders te spreken en hun hart uit te storten. Hierna volgen een paar korte raadgevingen, een kort gebed wordt uitgesproken en het slot is de handoplegging. De broeders doen alles zélf; tegen een inmenging der gasten in het werk der broeders wordt ernstig gewaarschuwd. ^3) Die handoplegging wordt beschouwd als een zeer belangrijk deel der geestelijke behandeling; hij geschiedt naar Jacobus 2 en naar het voorbeeld der Apostelen ^4), al weten we van hen niet, dat (zooals Ds Plug meedeelt) de hand gelegd werd op de plaats waar de ziekte zich openbaarde.55) Hier geschiedt nu vaak het wonderlijke: „menigeen heelt onder deze handoplegging een last van jaren voelen afglijden en nieuwe levenskracht door zich heen voelen stroomen", ^s) Wirth verhaalt ook van dit gevoel van een „doorstroomende lu-acht" en „men voelt het direct, dat hier goddelijke krachten werken". 5') Op de vraag, wat die handoplegging beteekent antwoordt Jansa: „Is het een symbool? Een teeken? Het is meer dan dat. Het is het middel, waardoor de Heilige Geest uitgestort wordt". "*) Want de Geest der Waarheid woonde niet meer in ons. Hij is sinds de eerste eeuwen des Christendoms, ©en enkele uitzondering daargelaten, weer van ons genomen, daar de geloovigen niet meer in den geest wandelden, maar steeds eigengerechtiger, trotscher, verstandelijker werden. ^^) Ik vraag hier maar even, is dit in overeenstemming met Joh. 14:16 en Zondag 20 Heidelb. Catech., waar van den Trooster, den Geest der Waarheid gezegd wordt, „Dat Hij ook mij gegeven is, opdat Hij... mij trooste en bij mij eeuwiglijk blijve"?

Als verder middel wordt er veel gezangen, zooveel, dat het beginnelingen wel eens tegenstaat; o.a. ook Dr J. H. Gunning J.Hz., die getuigt: „Ik ben een vriend van het Christelijk lied, maar mij zou dat zingen op den duur dol maken. Ik verkoos dan ook een gudsenden regen boven deze vrome tijdpasseering".«") Anderen echter getuigen, dat men er na eenige dagen van harte aan mee doet. ^i) Ds Plug zegt: Juist dit zingen, „ter eere van den Heiland" houdt de spheer zoo zuiver en gezond. ^^) En verder mag men er zoo weinig mogelijk praten over bekeeringsgeschledenlssen en ziekte. Dit komt ook tot uiting in de 10 Arkgeboden, die een ieder zidh insclierpeu moet; ik noem ailleen deze: 1. Laat bij Uw bimienkomen in dit huis alle booze kritiek varen. 3. Stel U niet voor naar de Ark te gaan om zoo spoedig mogelijk van Uw Uchaamskrankheid verlost te worden. Als God dat deed, zou het U tot eeuwige schade zijn. De ziel moot Igezond worden, dan komt al het andere vanzelf. 6. Erger U vooral niet aan het vele zingen, want vrome liederen verdrijven den booze en geen verloste is zonder lofgezang. 8. Vermijd alle afleiding, ihoe onschadelijk en goed ze ook moge schijnen. Alleen in een sHUen, volkomen geconcentreerden geest kan de Heer zijn intrek nemen. 10. Wees volkomen gehoorzaam, volkomen gewillig, ook als Ige niet alles begrijpt en niet alles U past, opdat jge rijk gezegend naar lichaam en ziel naar de Uwen moogt terugkeeren." ^s)

Wanneer men geregeld de verplichte „Andachiten" volgt, de spreekuren bezoekt, en deze Arkgeboden in acht neemt, voelen velen zich na korter of langer tijd genezen van hun kwalen, „waar ide dokter geen raad meer op wist", zonder hulp van den aardschen dokter dus, zoodat Geiger de geloofsgenezingen aldus wil definiëeren: „Geloofsgenezingen zijn genezingen op grond van het door God gewerkt geloof, op grond van de door God in Zijn Woord —• d.i. in den Bijbel —gegeven beloften, op gi-ond van de door God geschonken geloofsgehoorzaamheid, zonder hulp van eenaardisclieu geneesheer." s^) En Wirth zegt het aldus: „De geloofsgenezing is uit de verlossende, genezende en reddende kracht van het Christendom te verklaren." ^^)

Tocli worden niet allen beter in Moettlingen. Een ziekte, die niet geneest op deze wijze, moeten we dan beschouwen, als door God gezonden tot onze loutering, tot onze opvoeding ^^), om ons dichter tot God te trekken. ^') Het kan n.l. ook nuttig zijn, evenals bij Paulus en ook bij Vader Stanger, dat er een doorn in ons vleescli blijft. ^^) Ik merk hier weer even op, dat dit laatste niet erg klopt met de eerst, als BJjbelsch, uitgegeven „ziektekunde"; deze „ziektekunde" wordt door deze laatste erkenning feitelijk krachteloos gemaakt; en het is alleen maar een bewering, gespeend aan alle argumentatie, als men deze kloof eemgszins wil overbruggen door te verklaren, ^, dat het niet nuchter zou zijn, te beweren, dat een echte Christen überhaupt niet meer ziek zou kunnen worden." s^)

Wat zullen we nu op dit alles antwoorden? Dat er wat gebeurt in Moettlingen, valt niet te ontkennen; evenmin als het te ontkennen valt, dat er wat gebeurt in Loiu: des, en dat er wat gebeurde bij Zeileiss in Gallspach, en met de „Hartwig- QueUe", en onder doktersbehandeling, als die al- , leen bestaat in z.g.n. „expectatieve therapie", d.w.z. afwachten tot de zaak duidelijk wordt; en bij f klaarUegsters en slaapsters! Alleen maar_, met te oonstateeren, dat er wat gebeurt, zijn we er niet: we moeten weten, wat er gebeurt, en hoe het ge f beurt. Want het „hoe" werpt dikwijls een zeer leigenaardig licht op het „dat". Ik wil dit direct verduidelijken met een eclatant voorbeeld. In 1920 iheeft de stad Berlijn zijn „Hartwig-Quelle" gekregen, een z.g.n. geneeskrachtige bron, die direct veel opgang 'maakte door de bereikte resultaten. Er verschenen enthousiaste artikelen over in het „Berliner Tageblatt" en andere kranten, zelfs ook |in „The New York Herald" en „The Chicago Tribune". Enkele stofwisselingsziekten zouden M- zonder goed beïnvloed worden door dit bronwater, dat in flesschen a 0.40 M. per stuk in den handel gebracht werd. Het water was zelfs onderzocht door den gerechtelijk scheikundige Paul Jeserich en de analj'se van het water kon iedereen lezen. -

Resultaten? Zie hier: „Ik heb tot nu toe ca. 70 ilesschen van Uw „Hartwig-Quelle" gedronken, en gevoel me sindsdien, wat mijn zenuwen betreft, veel sterker, ik zie er frisscher uit en mijn ademhalingsorganen zijn ook krachtiger geworden. Ik dank dit aan het water van de „Tlartwig-Quelle". Ik sta U toe, van dit schrijven gebruik te maken", etc. Onderteekening: Arnold Feige, Chausseestraat 11, Berlin; datum 21 Mei 1927. Totdat... op een gegeven dag bleek, dat de „Hartwig-Quelle" niets anders was dan de prise d'eau der Berlijnsche waterleiding!! Inderdaad stemde dan ook de analyse volmaakt overeen met die van het Berlijnsche leidingwater!'") Wat gebeurt hier dus? Arnold Feige, woonachtig in Berlijn, drinkt dus dagelijks het Berlijnsche leidingwater en wordt niet „beter"; nu wordt datzelfde leidingwater in flesschen gebotteld en deze van een etiket met analyse voorzien en a 0.40 M. per stuk (het water werd ook gei-oemd om zijn „Billigkeit"!) verkocht en nu worden zijn zenuwen gesterkt, enz. Dat leidingwater werkte dus niet genezend, maar wel een zekere suggestieve macht, die uitging van dat etiketje en van die artikelen in het „Berhner Tageblatt". Er zijn nog zooveel goedgeloovige, erg suggestibele zielen, die nog denken, dat al wat geidrukt staat, waar is!

Hier maken we dus kennis met ide suggestie als een belangrijke factor in de therapie. Boven hebben we over haar waarde en haar gevaren reeds een en ander meegedeeld. Dat de suggestie ook in Moetüingen een groote rol speelt is niet te ontkennen; en ditzelfde geldt ook voor Lourdes e.a. Trouwens, als. we maar, zonder meer, moesten aanvaarden, wat Moettlingen van zichzelf zegt, en wat Lourdes e.a. van zichzelf getuigen, dan zou dezelfde God door Maria in Lourdes heenwijzen naar de Roomsche Kerk en door „Jesus der Sieger" of Zijn Heiligen Geest, in MoettUngen naar het Protestantsche Cliristendom. Ge gevoelt, dit zou absurd zijn. En ook daardoor worden we al gedwongen Moettlingen eens met een kritisch oog te bezien, zij het dan in weerwil van het eerste gebod uit 'de reddingsark.

„In het bizonder zijn er talrijke neurotici en neurasthenici, die daar hulp gevonden hebben" zegt Joh. ScMatter. 'i) Nu zijn dit juist twee categorieën van patiënten, die zeer gevoelig zijn voor suggesties; het zijn menschen, die vaak bang zijn. dat ze een organisch lijden zullen hebben, maar het niet hebben. Ze hebben nerveuze maagbezwaren of nerveuze hartbezwaren. Ze worden heen ©n weer geslingerd, al naar de buitenwereld op hen inwerkt. Komt er iemand, die zegt: „Kerel, wat zie jij er ellendig uit, scheelt er weer wat taan? ", wis en zeker, dat zoo iemand 's avonds maa, gpijn heeft, of „gejaagd" is op zijn borst; en omgekeerd, zegt eens iemand, die den patiënt in ©enigen tijd niet gezien heeft: „Maar wat ziet U er ©en stuk beter uit", even wis ©n zeker, dat de patiënt dien dag ©en kwartier langer wandelen kan, zonder moe te worden, en 's avonds een of twee boterhammen meer eet! Van de werldng dezer suggestie en tevens van het onvoldoende en daardoor gevaarlijke ervan, als ze onoordeelkundig wordt toegepast, zien we een duidelijk voorbeeld bij den ouden Blumhardt. „Eenmaal op Paschen", zoo verhaalt zijn biograaf Zündel, „kwam van ver ©en longzieke jong© man in het meest kinderlijk vertrouwen naar Moettlingen, om hier gedurende de feestdagen gezond te worden. Zijn dokter had hem opgegeven. Vreemd stak de holle toonlooze stem, tegen zijn levendig, dikwijls opgewekt karakter at." '2^ Als we dit verhaal lezen, dringt zich sterk aan ons op de diagnose: longtuberculose. Nu moeten we natuurlijk voorzichtig zijn; de gegevens zijn spaarzaam, een eigen onderzoek kunaen we niet meer instellen. Het verhaal dateert n.l. uit ca. 1845, en pas in 1881 heeft Robert Koch de tuberkelbacil ontdekt en kon de diagnose met meer zekerheid gesteld worden. Zoover zijn w© dus hi©r nog niet. Het betreft liier echter ©en jonge man met zieke longen en toonlooze stem, di© blijkbaar lang ziek was en waar de dokter ©en slechten afloop vermoedde. Dan is toch wel het eerste, waar we nu aan denken: longtbc, misschien gecomhineerd met een reeds beginnende keeltbc. Wat gebeurt nu? Deze man kwam in kinderlijk vertrouwen, m.a.w. dus zeer vatbaar voor suggesties. Hij hoort nu een preek van Blumhardt, gaat dan met hem me© naar zijn spreekuiuen voelde zidi direct gezond! Zijn ziekte scheen hij vergeten te zijn! Thuis gekomen is hij toen zijn „voor zijn gezondheid schadelijk beroep" weer uit gaan oefenen. En nu het eigenaardige: even verder staat vermeld, dat hij na ongeveer twee jaar stierf! Met groote waarschijnlijkheid, gesteund door onze hedendaagsche ervaring kunnen we dit geval nu als volgt, volkomen natuurlijk reconstrueeren: deze suggestibele jonge man komt onder invlued van een sterk suggestieve persoonlijkheid 'als de oude Blumhardt was, en hij voelt zijn klachten niet meer: hij waant zich genezen. Hij voelt dus ook niet meer d© noodzakelijkheid van rusthouden, maar vat zijn schadelijk beroep weer op. De tbc. is echter niet genezen en op de bekende, sluipende wijze zet de ziekt© haar levenverwoeslenden arbeid voort; en na twee jaar sleept zij dezen jongen man ten grave! Vreemd verloop? Och neen, in dezen tijd met zijn werkloosheid, waarin diverse patiënten soms niet meer die verzorging kunnen krijgen, die zij ©igenhjk moesten hebben, zien wij dit verloop weer maar al te veel! Deze suggestie, in ander therapeutisch verband, niet kwaad, integendeel goed, heeft hier dien jongen man mogelijk nog wel het leven gekost (al moet toegegeven, dat hier de vooruitzichten tódi al niet mooi waren). Van den kant van d©ng©ne, , die behandelt, is zooiets niet anders te bestempelen dan als „mishandeling", van den kant van den patiënt is het eerste deel een „schijngenezing". „Ben pijl des Almachtigen" ? deze prediking van Blumhardt, zooals Zündel ons wil doen gelooven? Geen sprake van. De „pijlen des Almachtigen" geven geen schij n-genezingen!

52) Wilma: Blumhardt en het tegenwoordige Moetüngen, pg. 61.

53) id., pg. 69.

54) K. Wirth: lm Anbruch einer neuen Zeit, pg. 11.

55) Ds W. A. Plug: Moettlingen, pg. 17.

56) Wilma: Blumhardt en 't tegenw. Moettlingen, pg. 51.

57) K. Wirth: lm Anbruch einer neuen Zeit, pg. 33.

58) B. Jansa: Das heutige Möttlingen, pg. 37.

59) id., pg. 37.

60) Drs A. B. W. M. Kok: Op den Uitkijk, Jaarg. 11, No. 11.

61) Ds W. A. Plug: Moetthngen, pg. 11.

62) id., pg. 11.

63) Vertaling van Wilma.

64) Ernst Geiger: Geloofsgenezingen, pg. 5.

65) K. Wirth: lm Anbruch einer neuen Zeit, pg. 20.

66) id., pg. 12.

67) Wilma: Jezus leeft, pg. 15.

68) K. Wirth: lm Anbruch einer neuen Zeit, pg. 21.

69) id., pg. 22.

70) Rudolf Olden: Das Wunderbare, pg. 195 e. v.

71) Joh. Schlatter: Moettlingen u. s. Bed. f. d. Kirche, pg. 27.

72) F. Zündel: Johann Christoph Blumhardt, pg. 184 e.v.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen