BRIEF UIT AMERIKA

„Karl Bartb en Cbristelljke Eenheid".

/ Heeft Karl Barth invloed in Amerika? Zoo ja, hoe laat zich die invloed gelden? Wie zijn de voornaamste voorstanders van Earths theologie in Amerika? Stelt men zich zulke vragen in Nederland ?

Op zulke vragen valt niet gemakkelijk een antwoord te geven. Toch zijn er enkele bizonderheden waarop we willen wijzen.

Men weet, dat er in Amerika nu al jaren lang veel geschreven is over samensmelting van verschillende kerkengroepen. Afgevaardigden van de eene „denomination" (kerkengroep, kerkformatie) na de andere hebben in de laatste jaren op de onderscheidene algeniecne synodes de zaak met vuur bepleit.

De zaak wordt dan pragmatisch — uit utiliteitsovei-wegingen — bezien. Wat een versnippering van krachten, en wat een verdubbeling van werk zooals de zaken nu staan! Hoeveel beter indruk zou het maken op de wereld rondom ons, en vooral op het zendingsveld, als we allen te samen één Kerk van Christus vormden! Zo^o redeneert men dan.

Onderscheidene „denominations" zijn reeds vereenigd. Men moet dan goedwilligheid betoonen en wat laten vallen. De basis van samenkomst wordt tenslotte de laagst algemeene deeler.

Nu zou ik gaarne vermelden, dat dergelijke eenheidsbewegingen zich althans tot de niet-gereformeerde kerkengroepen beperkten. Dat is echter, helaas, ' niet het geval. Dr J. Ross Stevenson, president van Princeton Seminary, is voorzitter van de „Department of Church Cooperation and Union" in de Presbyteriaansche kerk, U.S.A. Hij is een vurig voorstander van vereeniging zijner kerk, niet alleen met andere Gereformeerde kerkengroepen, maar ook met niet-gereformeerde kerken. In dezen heeft hij natuurlijk den hartelijken steun der Modernen.

Tot dusver echter heeft het werk van Dr Stervenson en de zijnen nogal tegenstand ontmoet. Natuurlijk hebben de Gereformeerden in de Presbyteriaansche kerk, zooals Dr Maclien en anderen, hem ook op dit punt van jaar tot jaar bestreden.

Nu schijnt het echter, dat Karl Barth bet ver- ©enigingsprogram der ethisch-modernen terdege voort zal helpen en misschien zal doen zegevieren. Adolf Keller schreef een boek getiteld: ; , Der Weg der dialektischen Theologie durch die kirchliche Wielt". Dit boek is in het Engelsch vertaald op aandrang van den secretaris emeritus van de „Federal Council of Churches of Christ in America".

Het bewuste doel van de vertaling van Dr Kellers boek was dus, om de samensmelting der verschillende „denominations" te bevorderen. Men gaf het boek dan ook eenvoudig den titel: „Kart Barth en Christelijke Eenheid". Dit is op zichzelf reeds veelzeggend. Men weet terstond, uit welken hoek de wind waait.

Als we nu hel boek van Dr Keiler lezen, wordt het ons wel duidelijk, hoe Dr Keiler zich de verhouding van Barth tot de eenheidsbeweging voorstelt, en waarom de voorstanders van eenheid den invloed van Barth zoeken te bevorderen.

Neen, niet alsof Barth^geen critiek heeft geoefend op Stockholm en Lausanne. Ook Stockholm en Lausanne zijn volgens Barth met het slijk van het mienschelijk streven besmiet. Het historisch-zielkundige moet ook hier veroordeeld. Dit neemt echter niet weg, dat Earths eigen theologie dit gemeen heeft met het oecumenisch streven, dat ook hij dieper wil gaan dan de belijdenis der kerk. De kerken hebben met hun schrijven van belijdenissen zoo gemakkelijk theologie gedreven. Ze meenden, dat ze de waarheid bezaten, en konden uitmeten bij de el of bij het pond. Ze gevoelden zich zoo zelfvoldaan. Met laatdunkendheid zagen ze op anderen neer. Als hooggezetenen deelden ze graden uit van meerdere en vooral van mindere rechtzinnigheid in de leer. Men zag het speciaal „charisme" van andere kerken voorbij. Onder dit alles school een valsch intellectualisme^; men sloot de waarheid op in oen systeem, en beperkte God tot de wetten der logica.

Aan dit alles hebben zich de orthodoxe, en in het bizonder de Gereformeerde kerken speciaal schuldig gemaakt, zegt Keiler. De „Fundamentalists", onder wie hij ook zonder meer Dr Machen rangschikt, hebben op echt naïeve wijze zulke bovennatuurlijke leerstukken als de onfeilbaarheid der Schrift, de maagdelijke geboorte, het geloof in wonderen en de verzoening door het bloed van Christus naar voren gebracht, alsof daarin zonder meer de oplossing van het moderne probleem te vinden ware (p. 184). In de Gereformeerde kerken van Nederland, waar men zelfs niet terugdeinst voor de leerstellingen van Dordt (p. 125), ontmoet de boodschap van Barth den felsten tegenstand. In die kerken 'is men wettisch in plaats van evangelisch. De zaak van Geelkerken heeft wel bewezen hoe zeer men daar nog hecht zelfs aan de letter van het Oude Testament. Een werkelijke slang heeft in het Paradijs Hebreeuwsch gesproken (p. 130). Zulk een kerk met zulk een theologie, waar men zoo gebonden is aan historische feiten, en waar men zoo de waarheid als een systeem beschouwt, moet natuurlijk wat zij „het irrationalisme" van Barth noemtj wel verwerpen.

Dat zal nu alles anders worden. Barth zal de eenheidsbeweging helpen, om de theologie van het Procrustusbed, waarop zij nu al eeuwenlang bekrompen heeft gelegen, te verlossen. Men zal den hoogmoed van het bezit eindelijk eens laten varen. Men zal ootmoedig bekennen, niet alleen, dat men het ideaal van eigene belijdenis niet heeft bereikt, ook niet slechts, dat er in andere kerken wel iets van de waarheid schuilt, maar dat men eigenlijk allen te samen van onderen op moet beginnen. Ook zal men belijden, dat dit steeds zoo' zal moeten blijven; we komen nooit verder dan de eerste schrede; als menschen, ook als geloovige menschen, staan we immers nog steeds onder hj oordeel. - •

Zoo ongeveer redeneert Dr Keiler in zijn boe [ Sprak niet Karl Barth onlangs ook alzoo Utrecht? Vroeg hij niet aan de lieve vriendej der sprekende slang („die lieben Freunde J sprechenden Schlange" Grundfragen, p. 30), of - A r zich niet liever wat meer wilden interesseereJ ï voor w a t de slang gesproken heeft in plaats zich steeds bezig te houden met de vraag, ot i een werkelijke slang is .geweest?

Kortom, in Keilers boek evenals in Barth, cu jj Earth evenals in Keilers boek, wil een densch ideeënsysteem, of liever een heidenscliJ afwezigheid van alle systeem, zich verbinden mj de geschiedenis des heils, en de daarmee veif bonden Godsvertollcing in de Schrift. Men wil eeuwig raadsbesluit van God, maar men wil ooi "het irrationalisme van de moderne wijsbegeerl{| Of men het wil of niet, de waarheid wordt relatief.

Is bet wonder, dat men hier te lande Bartll voor „church-union"-propaganda 1) gebruikt? Ei is het wonder, als men dan toch ten slotte samej moet komien op de basis van den laagst algeniee-l nen deeler? Is het wonder, dat Dr J. Ross Steveil son het Barthianisme met open armen te Priii| ceton ontvangt? Doch daarover later meer.

1) Propaganda voor de vereeniging der kerken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen