GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

KERKNIEUWS

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KERKNIEUWS

30 minuten leestijd Arcering uitzetten

Persverslag Generale Synode.

De synode ving aan met een bidstond die aan den avond van Maandag 8 Oct. j.l. in de Zuiderkefk te Enschedé gehouden werd en waarin voorging ds D. van Dijk yan Groningen, die als stof ter overdenking gekozen had Jes. 6.

Dinsdagmorgen 9 Oct. ving de synode aan in de Noorderkerk. Ze werd namens de roepende gemeente van Zwolle door ds D. Vreugdenhil van Zwolle geopend. Hij deed zingen Ps. 89 : 7, las Ps. 48 en ging voor in gebed. In zijn openingswoord heette spr. de afgevaardigden welkom en toekende hij de verrassende groei der kerken. Nog elke week maken zich kerken en ambtsdragers vrij. Een gewone generale synode is daarom ook nog niet mogelijk. Toch dienen enkele zaken met spoed behandeld te worden zooals de opleiding tot den dienst des Woords, de naam der kerken etc. Daarom is nu een voorloopige generale synode bijeengekomen, die voor het leven der kerken van de allergrootste beteekenis is. We moeten voortgaan met de reformatie. Alle pogingen om te komen tot herstel zijn naar spr. meening afgestuit op de vasthoudendheid van de generale synode der Geref. kerken die te Utrecht vergaderde en die voortgegaan is met schorsingen en afzettingen. Zij die zich zullen zetten tot het schrijven van de historie der kerk in deze jaren "hebben een moeilijke en droeve taak, maar tevens een mooi werk, omdat ze ook veel getrouwheid en gehoorzaamheid zullen vinden. Spr. wekte op tot trouw aan het Woord en de Belijdenisschriften, opdat belijden en beleven mogen samen gaan. Tenslotte wees spr. op de ongewone situatie, dat de synode, die is samengeroepen op verzoek van de Part. synode van het Noorden en het Westen door de kerk van Zwolle, in verband met allerlei technische moeilijkheden in Enschedé gehouden wordt.

Vervolgens werden namens de roepende kerk de credentiebrieven nagezien.

Bij het appèl-nominaal bleken twee afgevaardigden van de Part. synode van het Noorden, n.l. ds J. Waagmeester van Murmerwoude en ouderling A. Zijlstra van Groningen vervangen door hun secundi, ds A. Bos van Harlingen en K. Wieringa van Helpman.

Hierna werd overgegaan tot de verkiezing van een moderamen. Gekozen werden: ds D. v. Dijk, praeses, ds B. A. Bos, Ie scriba, ds B. Holwerda, 2e scriba en ds Herm'. Knoop, assessor.

Nadat het moderamen plaats genomen had dankte de praeses, ds D. v. Dijk, voor het in de verkozen broeders gestelde vertrouwen. Spr. wees er op, dat er maar weinigen onder de synode-leden zijn, die reeds eerder lid van zulk een vergadering geweest zijn. Men zou dit een bezwaar kunnen noemen, maar spr. ziet het anders. Het synodewerk was veel te mechanisch geworden en er was veel te weinig een intensief deelnemen aan haar arbeid, waardoor de spanning ontbr'ak. Men liet het werk te gemakkelijk door anderen doen. Spr. wees op het belangrijke werk dat thans staat te verrichten. Hij besloot met de bede, dat alles moge buitengesloten worden wat niet is in overeenstemming met de heiligheid des Heeren.

De praeses deelde mede, dat als prae-adviseerende leden aanwezig waren de hoogleeraren prof. dr S. Greijdanus en prof. dr K. Schilder. Ds I. de Wolff, een der pastores-loci van de ontvangende kerk nam als adviseerend lid zitting. Zijn beide plaatselijke collega's maken deel uit van de synode.

Hierna betuigden alle-leden door op te slaan van hun zitplaatsen instemming met de belijdenisschriften.

Conform het voorstel van den praeses werd het agendum in drie afdeelingen gesplitst. Voor elke afdeeling werd een commissie aangewezen. Commissie I kreeg de zaken betreffende de opleiding en zag zich als praeses toegewezen ds F. A. den Boeft; commissie II zal de zaken van kerkrechtelijken aard behandelen onder presidium van ds H. Meulink, terwijl commissie III de algemeene zaken kreeg'en als voorzitter heeft ds D. Vreugdenhil.

De synode benoemde tot leden der perscommissie mr dr J. Meulink en ds 'f. de Wolff, beiden te Enschedé.

Als curatoren der Theol. Hoogesc-hool bleken aanwezig te zijn: . vanwege de Part. synode van het Noorden ds B. A. Bos en ds D. v. Dijk, voor die van Overijssel ds H. Meulink en ds J. de Waard; voor die van Utrecht ds C. Veenhof en voor die van het Westen ds F. A. den Boeft en ds Herm. Knoop. De synode benoemde deze broeders opnieuw tot curator en aangezien de Part. synode van Utrecht slechts één curator had aangewezen werd besloten dat de secundus-curator dezer part. synode, ds B, Holwerda, voorloopig de vergadering van het curatorium zal bijwonen.

Hierna werd de zitting verdaagd tot 's-middags 2 uur. In de middagvergadering werd overgegaan tot samenstelling der drie commissies, waarna de ingekomen stukken gelezen werden. Ze werden met de ingediende voorstellen verwezen naar de desbetreffende commissies. De zitting werd daarop verdaagd tot Woensdagmiddag 2 uur teneinde de commissies in de gelegenheid te stellen hun arbeid te verrichten.

Zitting van Woensdag 10 Oct.

De praeses opende de zitting, laat zingen Ps. 113:1 en leest voor Ps. 113, waarna hij voorging in gebed. Na het gebruikelijke appèl nominaal las de scriWa ds B. A. Bos de Acta der zitting van Dinsdag 9 Oct., welke aldus werden vastgesteld.

Hierop verzocht de praeses aan de commissies het resultaat van hun arbeid mede te deelen.

Ds C. H. Lindeboom rapporteerde namens commissie I over een instructie van de Part. Synode van het Noorden, waarin wordt aangedrongen op het aanwijzen van curatoren, alvorens over te gaan tot een definitieve benoeming van hoogleeraren. Daar deze curatoren inmiddels benoemd zijn, behoefde hieromtrent geen advies meer te worden gegeven.

In de tweede plaats werd voorgesteld onderzoek naar de draagkracht der kerken te doen voorafgaan aan de benoeming van hoogleeraren en in afwachting hiervan nog geen definitieve benoemingen te doen.

De commissie achtte deze gang van zaken niet de juiste. Immers God heeft aan de kerken deze zaak der opleiding toevertrouwd en de kerken hebben deze zaak in het geloof te aanvaarden en te volbrengen. Ook tegen de aanwijzing van tijdelijke docenten had de commissie overwegende bezwaren. Voor de opleiding zou dit allerminst bevorderlijk wezen, voor de studenten is verandering van docenten niet gewenscht, terwijl ook van hoogleeraren, die hun werk als levenstaak zien, meer te verwachten valt.

Het advies van de commissie luidde daarom zoo spoedig mogelijk over te gaan tot de definitieve benoeming van drie hoogleerareu en een lector. De synode kon zich unaniem met dit voorstel vereenigen.

Namens commissie II bracht ds C. Veenhof rapport uit over de instructie van de Part. Synode van Utrecht betreffende de positie van de praeadviseerende leden. In deze instructie zag de commissie een veroordeeling van den arbeid van praeadviseerende leden. In gesprekken wordt veel afkeuring vernomerT over de beslissende rol welke de praeadviseurs wenschten te spelen. De commissie achtte het een ernstige zaak welke historisch, principieel en practisch onder de oogen dient te worden gezien. Het advies luidde daarom om over te gaan tot het benoemen van 3 deputaten, welke hierover een rapport moeten opstellen, dat 3 maanden voordat de gewone Generale Synode bijeenkomt, aan 'alle kerken dient te worden toegezonden.

Het rapport werd naar de commissie terug verwezen om enkele zaken nog nader onder oogen te zien.

Ds Veenhof bracht daarop een rapport uit over een schrijven van de classis N. Holland, waarin werd mede- . gedeeld dar deze classis zich de rechten van een Part. Synode wil toekennen op de eerstvolgende vergadering. De commissie was van oordeel dat deze beslissing niet voldoende rekening houdt met het feit dat de Part. Synode een meerdere vergadering is van 2 of meerdere classes en adviseerde daarom de classis N. Holland te verzoeken eerst tot vorming van meerdere classes over te gaan.

Prof. Greijdanus achtte de beslissing afhankelijk van het feit of de kerken al dan niet in één classis gelegen zijn. Indien de kerken over meerdere classes verdeeld zijn, zag spr. in het toekennen van de rechten eener Part. Synode geen bezwaren.

De praeses was van oordeel dat, waar nu 10 kerken in N. Holland zich vrijmaakten, wel tot vorming van twee classes kan worden overgegaan.

De rapporteur stelde daarop voor aan de classis N. Holland te berichten dat, wanneer men zich de rechten van een Part. Synode wenscht toe te kennen, het gewenscht is eerst de vraag onder oogen te zien of meerdere classes gevormd kunnen worden.

Ter nadere formuleering werd ook dit rapport naar de commissie verwezen. ' '

Br. Wijn bracht daarop rapport uit over een instructie van het Noorden om bij emeriteering geen rekening te houden met het aantal dienstjaren en meerdere aandacht te besteden aan de predikantsweduwen en - weezen. De commissie achtte behandeling van het eerste punt juister voor een gewone synode.

T.a.v. punt 2 stelde zij voor o.m. uit te spreken dat het de plicht van elke kerk is te zorgen dat de predikantsweduwen en weezen behoorlijk worden verzorgd.

Na zeer breede bespreking werd besloten deze zaak over te laten ter behandeling aan de eerstkomende gewone Generale Synode.

Als rapporteur van commissie III bracht ds H. Vogel rapport uit over de geestelijke verzorging van militairen. Op voorstel van ds B. A. Bos wordt besloten dit rapport te laten vermenigvuldigen, opdat de afgevaardigden beter gelegenheid hebben hiervan kennis te nemen.

T.a.v. een rapport van commissie III, uitgebracht door ds O. Bouwsma betreffende het zendingswerk werd eenzelfde besluit genomen.

Tenslotte bracht br. Homan rapport uit over het contact met de buitenlandsche kerken. Hierop , werd de publieke zitting der synode gesloten.

Zitting van Donderdag 11 October.

Om 2 uur opent de praeses de vergadering. Gezongen wordt Ps. 119 : 7. Na lezing van 1 Tim. 4 : 6—16 gaat de praeses voor in gebed.

Appèt nominaal wordt gehouden. Aanwezig is als secundus voor de kerken van Overijssel voor 't eerst oud. V. d. Vinne, die door opstaan instemming betuigt met de drie Formulieren van Eenigheid.

Nadat nog een paar ingekomen stukken gelezen zijn rapporteert namens commissie I ds Schelhaas over de vier ingekomen voorstellen inzake het promotierecht.

De conclusie, die eenparig is aanvaard, luidt als volgt: De Generale Synode, overwegende, dat de uitoefening van het promotierecht door de Hoogeschool der kerken bevorderlijk is aan het bereiken van het doel der opleiding tot den dienst des Woords en daarvan is in het profijt der kerken, overwegende ook, dat die uitoefening eveneens van groot belang is voor de bezetting van haar leerstoelen in de toekomst,

spreekt uit, dat de hoogleeraren aan de Theol. Hoogeschool voortaan gebruik maken van haar bevoegdheid tot het afnemen van het doctorale examen en het verleenen van den doctorstitel in de godgeleerdheid, en geeft daarom opdracht aan de curatoren der Hoogeschool het gebruik maken van die bevoegdheid mogelijk te maken.

De praeses spreekt zijn groote blijdschap uit over deze beslissing en wijst erop hoe in dit historisch moment een besluit van vérstrekkende beteekenis is genomen. Hij feliciteert de hoogleeraren, die steeds zoo voor dit promotierecht geijverd hebben en wenscht hun Gods zegen toe op den verderen arbeid.

Prof. Dr S. Greijdanus, deze rede beantwoordende, geeft een kort historisch overzicht van de lijdensgeschiedenis die achter den rug ligt en wijst op de onhoudbaarheid van de steeds voorgedragen redeneering, dat de kerken niet bevoegd zouden wezen aangezien kerken niet aan beoefening der wetenschap doen. Dit laatste is ongetwijfeld juist, maar evenmin doet de staat aan wetenschap of de Vereeniging voor Hooger Onderwijs. Het gaat hier dan ook over de vraag of de kerken evenals een vereeniging of de overheid gelegenheid mogen (en moeten) scheppen om de theologische wetenschap te doen beoefenen.

Namens commissie II rapporteert ds Smelik over de ingediende voorstellen den naam der kerken. De bespreking hierover zal volgende week worden voortgezet. De synode gaat over in comité-generaal.

Zitting van Vrijdag 12 Oct.

's Morgens 9 uur opent de praeses de vergadering, gezongen wordt Ps. 135 : 12, waarna Schriftlezing uit Ps. 135 en gebed.

Appèl nominaal wordt gehouden, allen zijn aanwezig. De acta der vorige zitting worden na lezing vastgesteld.

Benoeming hoogleeraren en lector.

De praeses deelt mede, dat door de synode (in comitégeneraal vergaderd op 11 Oct.) benoemd zijn tot hoogleeraren aan de Theologische Hoogeschool van de Geref. Kerken in Nederland:

ds P. Deddens te Groningen voor Kerkgeschiedenis en Kerkrecht, -

ds B. Holwerda te Amersfoort voor exegese O.T. en aanverwante vakken,

ds C. Veenhof te Utrecht voor de ambtelijke vakken, terwijl tot lector werd benoemd de heer drs H. W. Mulder te Kampen voor het onderwijs in het klassieke Latijn en Grieksch en het patristisch Latijn.

In gevoelvolle woorden worden de benoemde hoogleeraren door den praeses toegesproken en wordt hun een rijke zegen des Heeren op den arbeid toegebeden.

De positie der prae-adviseerende leden.

Voor commissie II rapporteert ds C. Veenhof over de positie der prae-adviseerende leden op de synode. Besloten wordt een vijftal deputaten te benoemen met opdracht over de positie en de taak van de prae-adviseerende leden der synode rapport uit te brengen, welk rapport ten minste drie maanden, vóór de synode aan de kerken moet gezonden worden.

Classis of particuliere synode. Voor commissie II rapporteert ds C. Veenhof vervolgens over de mededeeling van de classis N. Holland, dat ze zichzelf de rechten wenscht toe te kennen van particuliere synode. Geantwoord zal worden dat de synode de classis N. Holland adviseert haar besluit, zooals het daar ligt terug te nemen, terwijl tevens in overweging zal worden gegeven zich te bezinnen op de vraag of er de mogelijkheid bestaat meerdere classes te vormen en in dien weg op normale wijze te kunnen komen tot het bijeenroepen van een particuliere synode. Een verklarend schrijven zal hierbij gevoegd worden.

Het hulppredikerschap. Oud. Wijn rapporteert voor commissie II over het voorstel van de particuliere synode van het Noorden, dat het hulppredikerschap, dat in onze K.O. niet gevonden wordt, zoodra mogelijk dient te verdwijnen, omdat het verrichten van ambtelijken arbeid door personen, die niet in het ambt staan, tot schade moet zijn en dat de kerken, waar thans een „hulpprediker"^ werkzaam is, door de zusterkerken dermate dienen geholpen te worden, dat de „hulpprediker" zoodra mogelijk tot dienaar des Woords beroepen worde.

De aangenomen conclusies luiden: 1. dat het hulppredikerschap als hier voor omschreven, temeer wijl het niet in onze Kerkenordening gevonden wordt, dient te verdwijnen,

2. dat, indien een kerk niet volledig zou kunnen voorzien in de honoreering van een Dienaar des Woords, het de roeping is van de zusterkerken, zulk een kerk, .als hulpbehoevende kerk, terzijde te staan, met inachtneming van het in art. 11 K.O. bepaalde. ,

Arbeid In den N.O. Polder.

Ds H. Vogel rapporteert namens commissie 11 opnieuw over het verzoek van het Noorden en Overijssel inzake den kerkelijken arbeid in den N.O. Polder.

De synode besluit: voor deze aangelegenheid een 5-tal deputaten te benoemen en dezen op te dragen:

a. in overleg te treden met de te institueeren kerk van Emmeloord voor de regeling van den arbeid van den door Kampen af te zonderen of door den te Emmeloord te beroepen predikant in den lande ten behoeve van het kerkelijk leven in de N.O. Polder.

b. in overleg met de kerk van Emmeloord de financiering te regelen waarbij gerekend wordt op een jaarlijksch bedrag van f7000.—.

c. hun aandacht te wijden aan kerkelijken arbeid in eventueel andere nieuwe gebiedeni

d. een collecte in de kerken jaarlijks te doen houden, waarbij gerekend wordt op een bedrag van 10 cent per ziel. „^ De kerk van Groningen wordt aangewezen voor kerkelijke statistiek en het archief. de

Zitting, Woensdagmorgen 17 Oct.

De praeses der Synode, Ds van Dijk opende de vergadering met het doen zingen van Ps. 63 : 1, wtaarna hij Ps. 63 las en voorging in gebed.

Na gehouden appèl-nominaal werden de acta der vorige vergadering door den scriba. Ds A. Bos voorgelezen en aldus vastgesteld.

Namens commissie III bracht Ds H. Vogel rapport uit over de geestelijke verzorging van militairen. Na breede gedachtenwisseling werd besloten: deputaten te benoemen en aan deze op 'te dragen:

a. contact te zoeken met predikanten, geschikt en bereid voor de functie van leger- en vlootpredikant, waarbij ze het getal tien niet zullen mogen overschrijden.

b. deze predikanten in overleg met de kerken voor te dragen aan de Overheid.

c. aan de kerken duidelijk te maken de noodzakelijkheid van geestelijke verzorging der militairen en inzonderheid de garnizoenskerkèn op te wekken dezen arbeid daadwerkelijk ter hand te nemen.

d. aan de kerken te verzoeken namen op te geven van geloovige militairen en civiele broeders, vooral in het buitenland met wie "contact zou kunnen worden gezocht voor de geestelijke verzorging van militairen.

e. onder oogen te zien wat er gedaan zou kunnen worden om het verband van veldprediker en kerk nader ^ te regelen.

f. onder de aandacht te brengen van de autoriteiten, dat de rechtspositie van den veldprediker nog steeds niet geregeld is en aan te dringen op een regeling vooral betrekking hebbende op het sterven en invalide worden tijdens of door zijn diensttijd.

g. collecte te doen houden voor dezen arbeid.

h. kerken aanwijzingen te geven over een z.g. reisattestatie.

In aansluiting hierop werd nog besloten bij de kerken er op aan te dringen predikanten niet af te staan dan met advies der deputaten.

T.a.v. de radio-uitzendingen werd op advies der commissie uitgesproken dat het niet gewenscht is medewerking aan de uitzendingen van de Nederlandsche Radioomroep te verleenen. Wel werd besloten deputaten te benoemen voor radio-uitzendingen opdat deze zaak direct ter hand kan worden genomen zoodra de bestaande belemmeringen weg gevallen zijn.

Besloten werd een schrijven aan de Regeering te richten over het niet toewijzen van brandstoffen voor catechisatielokalen.

Zitting van Woensdag 17 October.

In de namiddagzitting van Woensdag 17 October rapporteert Ds Vreugdenhi! voor commissie III over het contact met de Geref. Kerken in het buitenland.

Aangenomen wordt deputaten te benoemen, die trachten zullen met aanbeveling van de Synode verlof te krijgen van de autoriteiten om de broeders in Bentheim en Oost-Friesland te bezoeken en voorlichting te geven. Voorts om de classis Dordrecht en Gorkum in overweging te geven te informeeren naar den stand van zaken in de Geref. kerken in België en Noord-Frankrijk en desgewenscht voorlichting te geven. Evenzoo om aan de classis Rotterdam te verzoeken de kerken in Argentinië in te lichten en aan den Haag-West dit te verzoeken ten aanzien van Londen en Curasao. Voorts werd besloten contact te zoeken met alle buitenlandsche kerken waarmee de Geref. kerken tot hiertoe in correspondentie staan.

Oud. Walewijn rapporteert voor commissie II over het voorstel van het Noorden om er voortaan rekening mee te houden, dat ook niet-predikanten als functionarissen benoembaar zijn en ouderlingen verkiesbaar zijn als curatoren der Theol. Hoogeschool.

verzor­ Ds H. Vogel rapporteert over de geestelijke ging der gevangenen:

a. uit te spreken, dat de benoeming van Deputaten voor de geestelijke verzorging van gevangenen, niet noodig is.

b. aan de kerken te verzoeken in deze zaak diligent te zijn en waar dit noodig is de hulp der kerken in de classis in te roepen.

c. laan de kerken mede te deelen, bij voorkomende moeilijkheden, zich in verbinding te stellen met deputaten voor correspondentie met de Hooge Overheid.

d. aan deputaten voor de correspondentie met de Hooge Overheid te verzoeken deze moeilijkheden voor een oplossing ter bestemder plaats te brengen.

Vervolg middagzitting 17 Oct.

Namens commissie I rapporteert oud. J. v. Oord over de verhouding tot de stichting die in het leven geroepen werd voor de voortzetting van het Theol. Hooge Onderwijs. Advies wordt gegeven, dat de kerken haar collecten voorloopig storten in de kas van die stichting. Br Mulder uit Sappemeer, een van de oprichters, brengt een uitvoerig verslag uit waarin de geschiedenis van deze (particuliere) stichting wordt gememoreerd.

De conclusies welke aangenomen werden luiden: a. de Generale Synode richt een verzoek tot het bestuur van de stichting alsnog haar werkzaamheden voort te zetten:

b. de kerken te verzoeken de gelden voor de opleiding tot den dienst des Woords af te dragen aan den penningmeester der stichting:

c. haar goedkeuring te hechten aan het besluit dat het hospitium door de stichting wordt overgenomen.

Oud. Broekema rapporteert voor commissie III over de schipperscatechisatie. Besloten wordt conform het advies, dat de betrokken kerken het ambtelijk opzicht oefenen en overal, waar schippers des Zondags zijn, catechisatie onderwijs doen geven volgens een landelijk overeen te komen regeling.

De vergadering gaat daarop in Comité-Generaal. Voor het eerst was als primus aanwezig ds Waagmeester en als secundi de ouderlingen C. F. Ottevanger, Schotanus, van Zwieten, Roukema, en v. d. Meulen.

Zitting van Donderdag 18 Oct.

's Morgens te 9 uur opent de praeses de vergadering, doet zingen Ps. 118:1, leest een deel van 1 Cor. U en gaat voor in gebed. . > •, S; -; .K.

Appèl nominaal wordt gehouden. De acta van de vorige zitting worden gelezen en vast­

gesteld. Voorgelezen wordt het concept-schrijven van commissie III, bestemd voor den minister van econ. zaken -waarin ten behoeve van het catechetisch onderwijs beschikbaarstelling van brandstoffen wordt gevraagd, het­

welk vastgesteld wordt. Ds B. Holwerda deelt mede, zijm benoeming tot hoog­

leeraar te aanvaarden. Na voorlezing van het rapport door Ds Bouwsma namens commissie III zending wordt conform de conclusie vastgesteld; deputaten voor de zending te benoemen

die als opdracht krijgen; 1. uitgaande van het recht onzer kerken op de bestaande zendingsterreinen contact op te nemen met de zendingsdeputaten van de Geref. kerken in synodo-

cratisch verband; 2. Voor zoover mogelijk is samenwerking met de roepende kerken de broeders in Indië te informeeren over de noodzaak der vrijmaking en dringend tot vrijmaking op te wekken; en voorts te overwegen of iemand naar Indië gezonden kan worden te dezer

zakei 3. een schrijven te doen uitgaan tot alle kerken om het

zendingswerk in gebed en offer te gedenken; 4. in alle zendingszaken diligent te zijn. Wat de vooropleiding betreft wordt vastgesteld een •commissie te benoemen, die de zaak van de vooropleiding in studie neemt en tevens de curatoren der Theol. Hoogeschool te verzoeken in zake de theologische op­

leiding diligent te zijn.

Naam der kerken. De bespreking wordt voortgezet over het rapport in­

zake den naam der kerken.

Vastgesteld wordt; 1. dat elke plaatselijke kerk, die zich vrijgemaakt heeft van de bekende beslissingen, schorsingsdaden uit de jaren 1942^'45, den naam blijft dragen van „De Ge­

reformeerde Kerk van "; 2. dat alleen ter voorkoming van misverstanden in gevallen waarin verwarring is te duchten, tusschen haakjes achter of onder dezen naam een aanduiding kan worden geplaatst, als „vrijgemaakt naar art. 31 K.O.", „conform art. 31 K.O.", „onderhoudende art. 31 K.O.", welke toevoeging echter niets projudi-

ceert; 3. dat de kerken, optredend in federatief verband, den naam blijven dragen; „De Gereformeerde Kerken in Nederland", zoo met de aanduiding „onderhoudende art. 31 K.O.".

dende art. 31 K.O.". AartvuIIing bij bet verslag van 17 Oct.

Inzake het voorstel over de- benoembaarheid van ouderlingen op meerdere vergaderingen en in het curatorium der Theol. Hoogeschool is besloten: De Synode, overwegende, dat het ambt van ouderling en diaken en het ambt der geloovigen in het leven en den arbeid de kerken zooveel mogelijk tot hun recht dienen te komen spreekt met nadruk uit, dat de kerkelijke vergaderingen, indien benoemingen aan de orde zijn, daarmede rekening behooren te houden, waarbij uiteraard acht moet gegeven worden op de bekwaamheid der te benoemen broeders en de bepalingen van de K.O.

GEREFORMEERDE KERKEN

(onderhoudende Art. 31 K.O.)

TWEETAL te Enumatil: S. Cnossen te Blokzijl en J. Ver-j lare te Mussel.

Te Zwolle (2e pred. pi.) O. W. Bouwsma te Breukelen en R. H. Bremmer te Helpman.

BEROEPEN te Amsterdam-Zuid: J. P. v. d. Stoel te Overschild;

te Rotterdam-Delfshaven (2e pred. pi.): Joh. Francke te Hoek (Z.);

te Uithuizen: J. Bos Jr, cand. te Kampen; te Kampen (3e en 4e pred. pi.): - F. Kouwenhoven te Zonnemaire en C. v. Ommen te Maastricht; te Enumatil: S. Cnossen te Blokzijl.

Ds H. Veltman te 's Hertogenbosch (2e pred. pi.) beroepen te Spakenburg heeft dezen kerkeraad verzocht dit beroep terug te nemen zulks in verband met de vrijmaking in eigen gemeente. De kerkeraad van Spakenburg besloot hierin te bewilligen.

BEDANKT voor 's Gravenhage-W.: H. J. Schilder te Bergschenhoek; voor Capelle a.d. IJssel M. J. C. Blok te Onnen (Gr.).

AXEL. — De classis Axel der Ger. Kerken heeft in haar vergadering van 2 Oct. '45 praeparatoir geëxamineerd en beroepbaar verklaard de heer A. J. Moggré cand. aan de Theol. Hoogeschool der Ger. Kerken te j Kampen.

Het adres van cand. Moggré is Prinses Beatrixtr. 29, Schoondijke (Z.).

LEEUWARDEN. — Men schrijft ons: De Raad der Geref. kerk van Leeuwarden heeft in samenwerking met dien van Huizum, zijn predikant ds G. Hagens voor den tijd van 3 maanden geschorst, omdat deze zich niet wilde conformeeren aan de leeruitspraken van den kerkeraad. Slechts 3 ouderlingen in deze beide groote raden, waaronder ook de Heer H. Algra, stemden tegen de schorsing, terwijl van ds W. v. d. Heide, die niet aanwezig kon zijn, verwacht kan worden dat hij zich aan de zijde van ds Hagens zal scharen. Leeuwarden telt dus nog 3 ouderlingen, die iets hebben van den fleren geest van Gemme v. Burmania, terwijl de 'rest zich een gewillige kudde heeft betoond onder de hoede van de geesten van dr H. H. Kuyper en dr W. A. v. Es.

Na zijn schorsing heeft ds Hagens aan de gemeente zijn standpunt bekend gemaakt en medegedeeld, dat hij zich vrijmaakt van de leerbeslissingen van den kerkeraad. Hij ging reeds voor in kerkdiensten van de Vrijgemaakte Kerk.

's HERTOGENBOSCH. — Ds H. Veltman te 's Hertogeribosch, geschorst.

De kerkeraad der Geref. kerk van 's-Hertogenbosch, in vereeniging met dien van Tilburg, vaststellende, dat Ds H. Veltman zich niet wil conformeeren aan de leeruitspraken der Generale Synode van 1905, '42 en '43 inzake het verbond der genade en 1 hij blijkens de door hem afgelegde verklaringen niet de daaruit voortvloeiende schorsingen en afzettingen de facto wil aanvaarden; overwegende, dat hij zich alzoo schuldig maakt aan het lëeren van valsche leer en het bedrijven van openbare scheurmaking; besluit hem op grond van art. 79 en 80 K.O. te schorsen in zijn ambt als Dienaar des Woords, totdat de classis zal hebben geoordeeld hoe nader met Ds Veltman zij. te handelen.

Alzoo; niet-instemmen met de leeruitspraken beteekent nu wel heel duidelijk: valsche leer leeren; schorsingen en afzettingen niet als rechtmatig erkennen beteekent; scheurmaker zijn.

En diezelfde kerkeraden wisten niet of het nu ook noodig was dezen ketter en scheurmaker af te houden van het Heilig Avondmaal!

De ambtsdragers, die met deze schorsing niet instemmen, hopen het Gereformeerd kerkelijk leven op den ouden grondslag voort te zetten.

De twee ouderlingen en de drie diakenen, die zich op hetzelfde standpunt plaatsten als de D. d. W. behoefden niet om dezelfde reden geschorst te worden!

Waar is hier de logica? En hoe worden hier de sleutelen van het Koninkrijk der hemelen bediend?

MEEDEN. — Na voorlichting van Ds M. J. C. Bosscha maakten zich hier verscheidene gezinnen vrij, die op 14 Oct. onder leiding van genoemden predikant hun eerste kerkdiensten hielden.

NIJKERK o.d. VEL. — Vijftien leden van de Geref. Kerk alhier w.o. zes zusters, hebben de acte van vrijmaking geteekend en ingezonden. Onder leiding van Ds B. Holwerda van Amersfoort zijn in een gemeentevergadering ambtsdragers gekozen, die door ds J. Poutsma van Deventer in hun ambt bevestigd zijn. De diensten worden eiken Zondagmorgen in het koffiehuis „De Bonte Koe" gehouden en 's middags in het gebouw „Volksheil". Het gemiddeld aantal kerkgangers bedraagt 50.

Als scriba van den kerkeraad trad op br A. Hartog, Wallerstraat D 57b.

CULEMBORG. — J.l. 11 October is onder leiding van ds G. Staal ook te Culemborg een gedeelte der gemeente gebleken trouw te willen blijven aan den grondslag der kerkelijke samenleving; ook daar is dus thans de Geref. kerk wederom geïnstitueerd in trouw aan art. 31 K.O.

DE LIER. — Ook hier heeft zich een aantal leden der kerk in - gehoorzaamheid aan belijdenis en kerkenordening vrijgemaakt. De eerste diensten werden gehouden op 14 Oct. j.l. onder leiding van ds S. de Waard van Maassluis en den Heer P. v. Gurp. Ambtsdragers zijn gekozen. Er is groote blijdschap.

Als correspondentie-adres is ons bekend br W. v. d. Lingen, Burg. Crezéelaan 22, De Lier (Z.H.).

MAARTENSDIJK. — Het telefoonnummer van Ds H. Dijkstra is; Holl. Rading 324.

WARFFUM. — Men zende alle stukken betreffende de Vrijgemaakte Kerk voortaan aan G. Oosterveld, Zuiderkerkpad 3, Warffum. Deze br is voorloopig scriba der kerk.

GORINCHEM. — Het adres der Gereformeerde kerk alhier (onderhoudende art. 31 K.O.) is: br A. G. Both, scriba. Hoogstraat 8, Gorinchem.

SCHIEDAM. — Het adres van de Gereformeerde Kerk van Schiedam, vrijgemaakt naar art. 31 D.K.O. is bij den scriba J. B. van Rongen, Prof. Kamerl. Onneslaan 161b.

AMSTERDAM. — Het Kerkelijk congres te Amsterdam. Wat was het goed, Woensdag en Donderdag 17 en 18 October voor hen, die bijeen waren in de Waalsche kerk te Amsterdam. Hoe machtig, indrukwekkend was het zingen van Ps. 126 ; 2; er heerschte zulk een sterk gevoelde broederband, waarvan we onze vaders wel eens hoorden vertellen uit vroeger dagen, dat hebben we nu ook daar beleefd.

Daar de aanwezigheid van Prof. B. Holwerda op de Synode noodig was, berustte de leiding van het congres bij Ds J. Keizer van Krommenie. We hebben kunnen genieten van het enthousiasme van dezen jongen predikant, die op juiste manier zich van zijn taak heeft gekweten.

Woensdagmorgen hield eerst Prof. Dr K. Schilder zijn referaat over , , Opleiding tot den dienst des Woords". De professor heeft een zeer leerzaam referaat gehouden betreffende de geschiedenis het heden eh de toekomst van de opleiding in nauw verband met de Theologische Hoogeschool. Dankbaar getuigende van het verkregen promotierecht en het vervullen van de vacatures ontstaan door het vertrek van enkele Hoogleeraren naar de Hoogeschool der Synodocratische Kerken, alsmede het vervullen der vacature door het overlijden van Dr J. Dam.

In de middagvergadering hield Ds C. Vonk zijn referaat, waarna hij op zijn bekende duidelijke manier ons den achtergrond, der deformatie in het kerkelijk leven liet zien, in de Woordverlating. In den weg van wederkeer tot het Woord komt ook de vereeniging tot stand. De beantwoording der vragen eischte zooveel tijd, dat Ds Vonk Donderdagmorgen weer is teruggekomen om de vragers te beantwoorden.

Ds D. K. Wielenga hield een, referaat over; Onze Zendingsroeping, Dat ook dit punt de volle belangstelling heeft van de vrijgemaakte Geref. Kerken bleek wel uit de vele vragen, die den referent gesteld werden en die door deze uitvoerig werden beantwoord.

Prof. Deddens trad op als laatste spreker. Hij deed ons zien hoe groot de deformatie was in de Geref. Kerken en gaf richtlijnen aan voor de toekomst.

Ook dit referaat, dat op zulk een prettige wijze werd voorgedragen, werd met zeer groote aandacht gevolgd.

Na een warm en ernstig slotwoord, gesproken door Ds Keizer, werd dit kerkelijk congres te Amsterdam gesloten.

DUURSWOUDE. — Door den Syn. Kerkeraad is met dien van Donkerbroek voor den tijd v(an drie maanden als ouderling geschorst br P. Willing, op grond van art. 79 en 80, nadat hij zijn bezwaren tegen de synod, besluiten had kenbaar gemaakt en den kerkeraad had opgewekt zich van die besluiten los te irvaken. Na deze schorsing voegde hij zich bij de V.G.K. ter plaatse.

HUIZUM-LEEUWARDEN. — In een eerste vergadering van bel. manslidmaten, o.l.v. Ds Waagmeester van Murmerwoude, werden 2 ouderlingen gekozen. Een br, die zich als diaken van de kerk te Huizum had vrijgemaakt, zet zijn ambt in de Vrijgemaakte kerk voort. — In afwachting van het verloop der gebeurtenissen in de Geref. Kerk te Leeuwarden, noemt zich de nu geïnstitueerde kerk; de Geref. Kerk van Huizum-Leeuwarden. Het aantal belijdende lidmaten bedraagt ongeveer 60.

GROOTEQAST. — Na een voorlichtingsavond op 20-9, waar Ds Deddens van Groningen sprak, werden op 23-9 diensten gehouden in het gebouw der Chr. Geref. Kerk tusschen Grootegiast en Lutjegast. In den morgendienst ging voor cand Hoff. hulpprediker alhier, waar 65 personen aanwezig waren, waaronder eenige Chr. Geref. broeders, 's Middags preekte Ds van Otterlo van Zuidhorn voor 95 kerkgangers. Verschillende leden van Grootegast en Lutjegast, bevestigden met hun handteekening de daad hunner vrijmaking.

CHARLOIS. — In verschillende bladen verschenen berichten, dat de kerkeraden van Charlois en Rotterdam-' Z. de schorsing van 3 ouderlingen van eerstgenoemde gemeente ongedaan hebben gemaakt en hen in hun ambtsuitoefening hebben hersteld, zijn in zooverre onjuist, dat één dezer broeders zich heeft vrijgemaakt, bij wien nu het kerkelijk adres van deze gemeente berust, t.w. C. W. M. van Veelen, Katendr. Lagedijk 450a, R'dam- Charlois.

ALTEVEER. — De Kerkbode in Drenthe meldt, dat alhier een ouderling, br Mulder is geschorst. Een kleine groep heeft zich met hem vrijgemaakt. Spoedig hoopt men tot uitbreiding van den kerkeraad over te gaan.

AMSTERDAM-C. — Nog twee ouderlingen, de brs Vermeulen en Zijlstra hebben zich vrijgemaakt en hun ambtelijken arbeid in de V.G.K. voortgezet.

NOG EEN „HERVORMDE" STEM. — Ds G. v. d. Zee, Herv. Pred. te Ridderkerk, schrijft o.a.: „Sedert 1943 heeft de Kuyperiaansche beschouwing gezegevierd en heeft kracht van wet gekregen. De scholastiek heeft het gewonnen van de Bijbelsche dynamiek, m.a.w. een verstandsrichting, die de dogmatische begrippen netjes in hokjes eni vakjes plaatst, heeft gezegevierd over het Bijbelsche uitgangspunt. Vandaar dat velen zich hebben vrijgemaakt.... Nu rijzen er opnieuw bezwaren tegen de leer van de veronderstelde wedergeboorte. Men verwerpt van de zijde der bezwaarden terecht dit scholastieke begrip".

RIJNSBURG. — Het scribaat van de Geref. Kerk te Rijnsburg (Vrijgem. naar art. 31 D.K.O.) is thans; W. Wolters, Vliet N. Z. 43 Riinsburg.

TEGENSTAND.

Maandag 8 October zoti Ds J. van Bruggen van Assen, op uitnoodiging van eenige Broeders, in het Kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente aan de Wakkerstraat te Amsterdam-Oost, spreken over het Conflict in de Gereformeerde Kerken. Maar wat is geschied?

Het genoemde kerkgebouw was 30 September, zonder, dat deze daartegen eenig bezwaar uitte van den Heer V. d. Zee, Kerkvoogd, gehuurd.

Zondagmorgen 7 October achtte Ds J. D. Boerkoel, te Amsterdam-Oost, het noodig zijn Gemeente, wier leden allen uitgenoodigd waren de voorgenomen vergadering te bezoeken, in te lichten over den onderteekenaar der, convocaties en ook aan den spreker eenige beschouwing te wijden. Hierbij moet zijn Eerw. ook te kennen gegeven hebben, dat hij wel doorzag waarom die „bezwaarden" deze vergadering belegden: immers om straks met groote letters in de krant te kunnen zetten: „Ook de Gemeente van den Voorzitter der Synode is gescheurd"! Des Maandags daarna (misschien ook dientengevolge? ) meldde de Heer v. d. Zee, dat hij het kerkgebouw liever niet aan „bezwaarden" verhuurde. Het mocht eens onaangenaamheden geven met de Gerefor-, meerde Predikanten, met wie de Hervormden een goede verhouding hadden en op prijs stelden. Hem werd duidelijk gemaakt, dat dit voor de toekomst kon geiden, maar voor den komenden avond toch geen verandering kon brengen. Voor dien avond was het woord gegeven en de zaak beklonken. De Heer v. d. Zee, opperde toen nog wel even het voorstel om Ds Boerkoel te vragen, of hij er geen bezwaar tegen had, dat de vergadering zou doorgaan, maar stemde toe, dat de zaak voor Maandagavond niet zou worden gewijzigd. Alleen wilde hijzelf Ds Boerkoel nog even vragen, of deze geen bezwaar maakte.

Maandagavond omstreeks - kwart voor zes werd met den koster der Kerk aan de Wakkerstraat nog iets voor de vergadering geregeld. Maar toen we om half acht daar kwaraen had de koster opdracht de deuren niet te openen. De reeds aanwezige menschen moesten worden teruggestuurd. De vergadering w.erd verhinderd!

Wij volstaan met dit relaas der feiten. Wie de eigen-' lijke schuld van de tegen eens gegeven woord in gedane weigering der kerk draagt, moeten we in het midden laten. Er blijft hier echter veel om over na te denken.

(T6 Franeker heeft men het in den voorgaanden winter — en dus in bezettingstijd — bestaan, met behulp der Duitschers een door den Kerkeraad van Harlingen u'ttgeschreven vergadering Van voorlichting van politiewege te laten verbieden. Het bleek één dag te voren aan de „synodalen", doch een Jcwarfier vóór het aanvangsuur aan den kerkeraadsvertegenwoordiger bekend te zijn. Tegelijkertijd komen dan uit dezen hoek de verhaaltjes, volgens welke onze redacteur in Duifsche(!) auto's is gesignaleerd, arbeidende aan de vrijmaking in de provincie Groningen. Inderdaad heeft die redacteur eens in een Duitsche auto gezeten. Dat was op 22 Aug. 1940. Hij zat in die auto als gevangene. Dr H. H. Kuyper schreef kort daarop, dat dit heelemaal

geen geloofskwestie was.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 27 oktober 1945

De Reformatie | 8 Pagina's

KERKNIEUWS

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 27 oktober 1945

De Reformatie | 8 Pagina's