GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

UIT DE SCHRIFT

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

UIT DE SCHRIFT

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

En zet het rad der geboorte in vlam, in vlam gezet wordende door de hel... Jac. 3 : 6.

DE BRANDENDE HOEPEL.

Een klein ding, zegt Jacobus, onae tong-. Maar wat Isaji dat kleine ding al niet doen! Zie, hoe een klein vuur veel hout in brand steekt (vs 5). Ook de tong is een vuur. Een klein vuur, — maar de vlam steeikt straks heel wat grooter materiaal, dan de tong zetf is, in braad.

Zoo .spiingt de beeldspraak over van het e< ^n op heti ander.

Onze tekst geeft de beeldspraaik alzoo: de tong zelf wordt in brand gestoken door de hel; en dan steekt die in braad gezette tong ook een rad, of hoepel, in brand.

Ite grieksiche term, hier door „rad" of „Ihoepel" weergegeven, is: „ttochos" (van den stam: tneeho, loopen). Nu was vroeger een „troohos" i) een hoepel, als waattnee de kinderen speelden, toen, , evenals nu onze kinderen doen. Niet alleen kiaderen spéélden er mee, ook volwassenen wérkten er mee. Zoo'n hoepel werd dan vooitbewogea doof een ring, ook wel sleutel genoemd (claris) ^). Ook onder den naam. „turbo" kwam zoo'n hoepel voor; de „trochus" wordt dan ook vertaald door: „een tol, dop of top, draey-radt", waarmee de ktndeiien speelden s). Het beeld van een „klein Hd", dat iets „groots" beheerscht, wordit dus volgeóiouden, ook in de woorden van onzen tekst. Want als de „sleutel", die aan den hoepel bevestigd was, en waar' hij door heen moest loopen, in braad raakte, dan sloeg de vlam ook op den hoepel zelf over.

Wat nu het beeld van dat „rad" of dien „hoepel" er geboorte betreft: herhaaldelijk wordt ook in e buiten-bijbelsche litteratuur gesproken van een evensrad, een geboorte- of levensihoepel. Zooals een oepel al maar voort-wentelt, en in al die wenteingen steeds weer dezelfde beweging maakt, en och zekeren afstand, doorloopt, totdat het rad dndelijk stilstaat, zoo ook het menschéïïjk leven. et leven is een „trochus", zegt een schrijver uit e antieke wereld; en hij voegt er aan toe: een onestendig geluk*). Het rad, de hoepel, kan 2ajn egehnatigen gang hebben, maar vaak wordt de gang verstoord. En — vat de hoepel vlam, dan is het spel uit. Dan is de „loop" (trechein, trochus, loopen) geëindigd. De hoepel ligt tegen den grond, en. al spoedig is er niets meer van over. De beweging nam een eind. Een „trochus" is een „circulus", een cirkel, een ommegang s), — en wie kent het beed niet in zijn veelvuldige toepassing op het menBcheHjk leven?

Nu keert de aandacht zich weer naar het beeld. De tong — een klein lid (vs. 5) zooals de „sleutel", & den „trochus", de hoepel, heeft te leiden. Maar dat kleine lid roemt toch van groote dingen (TO. 5) zooals ook door zoo'n kleinen „sleutel" zoo'n groote hoepel heen moet, al maar weer, al maar door. Een klein vuur steekt veel hout in braad 5); één vlammetje aan het soms licht brand­ bare materiaal, waar die „sleutel" van gemaakt is, en de heele 'hoepel staat in brand. En nu is die tong een vuur, meer dan een brandend ding; ontstokea is ze van de hel: door het woord heen slaat Satan steeds zijn gróóten slag; dus Iheeft hij vaa de toag zich meester gemaakt, 't Is niet meer de vraag, of de sleutel, waar de hoepel door heen moet, met 't vuur in contact komt; neen, dat is zeker, want de tong is niet maar een ding dat branden kan vanwege 't vuur, doch zelf een vuur. Zoo tast de vlaai der hel dan door de vaa haar ontstoken toag den hoepel zelf aaa, het levensrad wordt straJks aangevreten van de vlam, en zwartgeblakerd vaa den smook. Een reputatie sterft, en Gods imputatie aaa de gevallen wereld vaa de overtreding van Adam wil zich óók van dit verschrikkelijke middel bedienen tot het eind der dagen toe. De levensraderen vaa individuen, stammen, volken, kerken, "van de wereld gaan in vlammen op — en zóó komt die groote en vieeselijke dag des Heeren.

En zoo is 't dan met alle Isetterij: de tong steekt 't levensrad der kerk aan. En zoo is 't dan met de hetaerfe der pers: de wereld kan er niet meer buiten en kom.t er vaa in brand te staan: de papierdistributie komt in handen van den staaf der toekomst, dat is: in handen vaa den Antichrist. En zóó staat het dan met het kwaadspreken, en met het valsche gerucht, en met de georganiseerde leugeapropaganda, en met de geheime afspraken, n met het dooden op korten èn op la.n^«n afstand. En zóó staat het ook met die ééne zonde, die in der euwigihleid niet wordt vergeven: de lastering, de elsche tong-aaawending, tegen den H.-Geest, d, w.z. egen den Bezorger van de laatste phase vaa het emelsche tonggebruik. Zóó staat het met de ereld, d.w.z. met het ongerechtigheidsapparaat (Cbccejus, i.v.), hoe pompeus dat ook moge zijn 6). óó staat het, niet met Mozes, doch met het „college ver Mozes", dat gegeven werd en wordt door chriftgeleerden en rabbijnen: ze maakten Gods geod krachteloos, en lieten den hoepel verkeerd oopen: de „sleutel" deugde niet; de sleutel der ennis was hun uit de hand geslagen. Zóó staat et niet met de wet, de kerkenordening, doch met interpretaties" (!) van de wet, de kerkenordening. ie een klein vuur, (hoe grooten hoop hout het omt verteren; ziet de kleine tong straks van den alschen Profeet, het Beest uit de aarde, — de eele vrereld zal die tong in brand zetten, totdat e smook en de smurrie heel het wereldrad heeft merig-zwart geblakerd, totdat — de Brand er in laat.

Welke Braad? De brand van den man, door wien God de wereld aat oordeelen. Hij zal dat Beest uit de aarde, dat riel-miraikel van de Verfijnde Tong, verdoen met et zwaard zijns monds. Hij zal de bidders, die de ong met een kool van 't altaar zich hebben voelen ednigen, verlossen van het helscihe vuur. Hij is et Woord van God geweest en blijft het eeuwig; ijn tong was 't Eerste Vuur, ontstoken van den emel. Zijn hand was het, die Jesaja's tong geaalkt heeft ter genezing. Eln zijn Geest is het, die etuigt, omdat de Geest de waarheid is. Die geest eemt Ihet aUes uit het Zijne, uit hetgeen van Chrisus is: ook nog de kolen van het hemelsch altaar, aaraan vandaag onze verhoogde Hoogepriestern-ruste permanente diensten celebreert, diensten iet ter verwerving, maar vèn verworvenliéden.


1) Er zijn twee woorden: trochós en tróchos, vgl. a Lapide, i.v., 122, b, die „tróchos" opvat als currus (strijdwagen, zegewagen^ renwagen, span, ploeg, vaartuig, waarvoor trochós ook voorkomt) en „trochós" als ratio (rede) en rato (rad).

2) Rich-Ohéruel, Diet, des Antiq. Rom. et Grecques, Paris 1833, s.v. trodhus.

3) Ambr. Calepinus Passeratii, sive Ling novem Diet. Leyd Bat.; — Lexicon Catholicon Ling. Lat. Lipsiae, 1794; — Faber, Thesaurus Erudicionis Scholasticae, Lipsiae, 1726, die anders denkt over den „turbo", zoo ook (met ge-

lijke waarschuwing inzake verwarring met „turbo") G. Vossitis Opera, Amstel, 1695, I, 616; vgl. uitvoeriger, II. De Vitus Sermonis, 36: trochus nunquamest turbo; sed circulus magnus qui radio in transversiun.

*) Kittel Wtbch., I, 682.

6) Vgl. canthus, Hieronymus op Ezech. III, Vossius,

Di Vitus, a.w., 36. 8) Coccejus, in Jac. 195: quid in scriptis gentilium ingeniose & acute dicta & venustae sententiae sive verae sive ad similitüdinem veri effictae sunt aliud, quam mundus & pompaticus apparatus injustitiae.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 31 augustus 1946

De Reformatie | 4 Pagina's

UIT DE SCHRIFT

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 31 augustus 1946

De Reformatie | 4 Pagina's