UIT HET POLITIEKE EN SOCIALE LEVEN

KERK EN POLITIEK.

In de „Nieuwe Provinciale Groninger Courant" van 15 Augustus j.l. was onder bovenstaand opschrift het volgende bericht te lezen:

Naar wij vernemen heeft de kerkeraad der Geref. Kerk van Batavia m.et algemeene stemmen het volgend besluit genomen: „Geen ambtsdrager in welk ambtelijk werk ook, zal zich mogen uitspreken voor of tegen een bepaald politiek beleid, daar dit niet behoort tot de taak en competentie der kerk. Daarbij wordt aan ieder uitdrukkelijk de vrijheid gelaten zijn eigen meening te dezen aanzien te hebben en te propageeren maar nooit op gezag of in naam der Geref. Kerken. Dat er binnen onzen kring verschillend gedacht wordt over vragen van politiek beleid, behoeft niet weg te nemen, dat wij elkander vinden in de belijdenis der beginselen van Gods Woord en in het gebed voor den tegenwoordigen nood".

Tot zoover het bericht.

Het gaat hier natuurlijk over het beleid inzake Nederlandsch-Indië. Zooals bekend is hebben vooral verschillende zendingsmenschen zich opgeworpen als verdedigers van het regeeringsbeleid, gevoerd door de heeren Schermerhom, Logemann en Van Mook. Maar niet alle Gereformeerde menschen, die in Indië wonen, zijn het daarmede eens. Er zijn er ook, die in dezen zich stellen opliet standpunt, dat hier te lande door de A.R. partij is en wordt ingenomen. Natuurlijk hebben deze verschillende groepen met elkaar gedebatteerd en blijkbaar is de zaak ook aan de orde gekomen in kerkelijke vergadering. En nu hebben zij elkander gevonden. Zij meenen, dat het verschil in inzicht geen verwijdering behoeft te weeg te brengen op kerkelijk gebied.

Want, zoo luidt het motief, het behoort niet tot de taak van de kerk en ook niet tot haar competentie om in deze kwestie een uitspraak te doen. Dus: de kerk mag dat niet doen en zij kan het ook niet doen.

Dr A. Kuyper heeft destijds bij het Gereformeerde volk er in gehamerd zijn leuze; Souvereiniteit in eigen kring, een gedachte, die trouwens voor - hem reeds was geuit door Groen van Prlnsterer („Ongeloof en Revolutie", tweede uitgaaf, biz. 39, 43 noot * *) en door Fabius („De leer der souvereiniteit", diss. blz. 27 V., 34, 36, 38 v). Kuyper is echter de man geweest, die met zijn machtige gaven van woord en pen deze gedachte tot leuze heeft gemaakt en haar het Gereformeerde volk heeft ingeprent. Ongetwijfeld is deze gedachte schriftuurlijk. De levensverbanden van gezin en kerk en staat hebben elk hun eigen door God gegeven aard, hebben hun eigen wetten en hun eigen gezagsdragers, en een ingrijpen van den gezagsdrager van hét eene gebied in het andere gebied is onjuist. Zeer vruchtbaar is de gedachte van de souvereiniteit in eigen kring gebleken voor den opbouw van een Calvinistische wijsbegeerte, de Wijsbegeerte der Wetsidee, door de professoren Dooyeweerd en Vollenhoven, welke wijsbegeerte zoo bevruchtend heeft gewerkt ook voor de reformatie van het kerkelijk leven.

Maar de onderscheiding van de verschillende levenskringen mag toch nooit leiden tot een losmaken dezer kringen van elkaar. Nooit mag vergeten worden, dat het menschenleven een eenheid is, en dat dit geheele leven staat onder de heerschappij van het Woord Gods. Dat dus de kerk, die van het Woord Gods de draagster is, aan wie het Woord Gods is toevertrouwd, te maken krijgt met alle levenssferen. Niet dat het taak van de kerk zou zijn om wetenschap te beoefenen of zich te begeven in de • politiek. Maar wel heeft zij uit te roepen de heerschappij van Jezus Christus over het gansche leven, ook in de wetenschap en in de politiek, en heeft zij te vermanen waar die heerschappij niet wordt erkend en aanvaard.

In den laatsten tijd zijn er verschillende blijken van scheiding der levensterreinen. Opgemerkt is, dat dominees maar moeten zwijgen over politieke vraagstukken — dat sloeg dan op Ds Van den Brink, Ds Verkuyl c.s. — want het was niet de taak van de kerk' om zich daarmede te bemoeien. Alsof een dominee niet ook staatsburger is eü hij evenmin als een ander verplicht is om zich zonder meer aan te sluiten bij wat het Centraal Comité der A.R. partij besluit en doet. Meestal zijn de dominees nog al gezochte figuren om te spreken op politieke vergaderingen. Ook voor de jongste Tweede-Kamerverkiezingen werd op hen weer een beroep gedaan. Zij zijn nu eenmaal het spreken gewend, zij worden geacht de kunst te verstaan om het volk aan te vuren en te bezielen. Zijn de dominees alleen maar favoriet, wanneer zij precies langs het voorgeschreven paadje loopen, het paadje voorgeschreven door de partij-instanties? En moeten zij, wanneer ze dat niet doen, gedesavoueerd worden met de machtsspreuk: de kerk heeft te zwijgen over de politiek?

Neen, als een dominee spreekt, spreekt de kerk nog niet.

En bovendien, het is niet juist, dat de kerk over de politiek te zwijgen heeft.

Moet de kerk zwijgen wanneer haar leden lid worden van de N.S.B.?

Moet de kerk zwijgen wanneer haar leden lid worden van de Communistische partij?

Moet de kerk zwijgen wanneer haar leden lid worden van de Partij van den Arbeid?

Moet de kerk zwijgen wanneer haar leden politieke theorieën verkondigen, die afwijken van het Woord Gods, die ingaan tegen het Woord Gods?

Dat zij verre!! Een dergelijk hanteeren van de leuze: souvereiniteit in eigen kring is niet schriftuurlijk. Dat heeft ons in de oorlogsjaren zooveel ellende bezorgd, toen kerkeraden op hooggeleerd advies geen gevolg gaven aan de besluiten van de Synode van 1936 inzake de N.S.B., toen predikanten niet baden voor de H. M. de Koningin, toen in de prediking" door velen tegenover het totalitaire nationaal-socialisme niet gesteld werd het totalitaire Koninkrijk Gods. De kerk had te zwijgen over de politiek. Ja, dat zeiden de nationaal-socialisten ook!

Op deze zelfde basis van scheiding der levenskringen vindt men elkaar nu ook in Batavia. De scheiding der levenskringen voert hiertoe, dat de heerschappij van Jezus Christus en van het Woord Gods niet meer wordt erkend op politiek, enz. gebied. De kerkeraad van Batavia kan op grond van het genomen besluit nooit meer vermanen wanneer iemand op politiek terrein ingaat tegen het Woord Gods, wanneer iemand op politiek terrein heult met de revolutie. De kerkeraad geeft zelfs de vrijheid om eigen politieke meeningen te propageeren. Dat mag echter niet gebeuren in naam van de kerk. Stel u voor! Moet zooiets nog apart gezegd worden ?

Alle mogeUjke politieke ideeën kunnen nu in Batavia verkondigd worden door leden van de Gereformeerde Kerk aldaar, maar de kerkeraad kan er niets tegen doen. Hij heeft zich de handen gebonden. Hij kan niet spreken en handelen in de huidige situatie, nu verschillende Indisch-menschen heulen met de revolutie, Romeinen 13 opzij schuiven en art. 36 van de Geloofsbelijdenis schenden. Hij kan ook in de toekomst niet spreken en handelen, wanneer de historie nog verder is voortgeschreden en het beest uit de aarde, de valsche profeet van den antichrist, zijn „evangelie"-boodschap verkondigt in de wereld.

Waar komen we terecht? Waar zijn we terechtgekomen? We kunnen samen bidden voor den tegenwoordigen nood, zegt Batavia's kerkeraad. Maar kunnen deze geesten zich samen vereenigen tot een gemeenschappelijk gebed, b.v. voor Koningin en Overheden, gelijk dat door de Schrift geboden wordt?

We vinden elkander in de belijdenis der beginselen van Gods Woord? Maar welke beginselen zijn dat? Behoort Rom. 13 niet tot die beginselen? Hier voltrekt zich een ontstellende saeculariseering van het leven.

En zij, die altijd het krachtigst daartegen ge-

382 streden hebben, door Gods genade, zijn uit de Gere formeerde Kerken uitgeworpen. We gaan hoe langer hoe duideUjker zien de achtergronden van het conflict, dat onze kerken beroerd heeft en nog beroert.

We gaan ook hoe langer hoe meer i'oemen in de souvereine genade Gods, die reformatie heeft gebracht.

„Breng, Heer, al Uw gevangenen weder Zie verder op Uw erfvolk neder."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen