City theater en stadsevangelisatie

In Kampen gebeurt veel wonderlijks. Een daar gevestigde bioscoop, onder den weidschen naam City Theater (het gebouwtje staat heusch in de Altstadt) zond o.a. aan een gereformeerden dominee volgende invitatie:

„Bij deze neem ik beleefd de vrijheid U mede te delen, dat het in de bedoeling ligt vanaf Vrijdag 6 October a.s. de film te brengen: John Doe, de man die het meende.

Ik ben zo vrij IJ ingesloten een afschrift te zenden van de preek, uitgesproken door Dominee Dr A. K. Straatsma in de Grote Kerk te 's-Gravenhage, die dit onderwerp in zijn gehouden preek heeft verwerkt. Aangenaam zou het mij zijn indien U inzage van deze preek zoudt willen nemen en hoop ik ten zeerste dat U zo vriendelijk wilt zijn om op Dinsdagmiddag 3 October te half vier in het City Theater te komen, waar lic de film voor U zou willen doordraaien opdat ook U inzage van dit filmwerk kunt hebben.

Vertrouwende dat U in de gelegenheid kunt zijn om Dinsdagmiddag 3 October half vier vrij te maken, opdat U deze uitnodiging kunt accepteren, wat ik ten zeerste op prijs zal stellen en waarvoor ik U bij voorbaat mijn oprechte dank betuig, enz."

In kleurendruk, niet zonder zwart-wit-schema-foto's, was dan bij de invitatie een preek verpakt. Gestencild. Eerst mededeelingen natuurlijk over een meneer. Frank Capra, die zoo mooi kon werken voor de film. Nog een meneer: Robert Riskon. Geroutineerde vakmenschen. En ook een juffrouw, Gary Cooper (tenminste als ik goed geraden heb, dat Gary ditmaal geen mannennaam Is).

Maar dan komt de preek van ds Straatsma. Tekst: ucas 18 : 7, 8. De preek, alzoo de auteur. Is In zekeren zin ge-

Inspireerd door een film. Ds Straatsma had ze gezien. Thans het citaat:

Nu noem ik U de aangekondigde film, die het leven beschreef van John Doe. John Doe betekent in Amerika, wat wij in Holland noemen: Meneer Dinges. Dus één uit de grote, grauwe, kleurloze massa, die leeft eu strijdt en sterft zonder dat de wereld er notitie van neenat. Een werkloze, eigenlijk een onnozele bloed die in de klauwen komt — handen is hier een veel te mooi woord — van de Pasja. Van een schoft, de directeur van een groot dagblad die maar één ideaal heeft: macht en geld.

Dat dagblad moet er in. Men heeft dus sensatie nodig. De sensatie in dit geval is een ingezonden schrijven van een werkloze, die aankondigt, dat hij in de Kerstnacht, uit protest tegen de harde wereld, van de toren van het Stadhuis zal springen. Men suggereert Jolin Doe dat hij de schrijver is van dat ingezonden stuk, het is wel niet waar, ach, hij beseft dat niet helemaal en hij wordt daardoor uit zijn misère gehaald. Maar de gevolgen van dat ingezonden stuk zijn onbeschrijfelijk. Het is als het ware een klop op het publieke geweten. Het regent brieven van mensen, die schrijven: John Doe, wij willen je helpen, spring niet. Intussen ontdekken de mensen tot hun grote verbazing, hoe gemakkelijk het in vele gevallen is elkaar te helpen. Er worden door heel Amerika John Doe-clubs opgericht en hij is de gevierde man, als het ware een nieuwe Messias, die aan de wereld een stukje van de Bergrede komt brengen.

Aan dat kleine bedrogje, heel aan het begin, daaraan denkt hij niet meer, er is immers zo iets moois uit geboren! Maar één is er, die dat niet vergeet, dat is de directeur van de courant. De tijd van de Presidentsverkiezingen nadert en de directeur is één van de candidaten. Hij eischt van John Doe, die een grote meting heeft belegd, dat deze zijn candidatuur zal aanbevelen en dat hij dus zijn volk zal verkopen aan de hebzucht, aan de eerzucht van één mens. Weigert hij dat, dan liggen de couranten klaar, die aan de massa zullen vertellen dat John Doe een leugenaar is en er nooit aan gedacht heeft dat ingezonden stuk te schrijven. Het is een enorme keus, maar hij is dapper en weigert te gehoorzamen. Dus volgt de debacle. Hij staat op het podium, vóór zich de duizenden mensen met de fatale krant in hun handen. Hij wil spreken, vgrklaren, zich verdedigen, maar de draden van de microphoon zijn doorgesneden. Hij is onverstaanbaar. De mensen zijn woedend op hem, zij schreeuwen, alle kreten worden één kreet: Weg, weg! Zij maken van hun kranten proppen papier, die zij hem in zijn gezicht gooien. Daar staat hij: bleek en vuil en weerloos.

Plotseling staat er op de film: „2000 jaar geleden was er een andere John Doe". Even schrijnt het als men dit leest, maar ik heb inderdaad telkens aan Hem moeten denken, aan Jezus. Zo is het immers geweest: honderden mensen, honderden vuisten gebald, honderden kreten als één kreet: Weg met Hem, aan het kruis!

Tot zoover het citaat.

Zoo is het geweest, zegt de auteur. Wij gelooven: oo is het nu juist heelemaal niet geweest. Hetgeen het oog In Hollywood (en in Jeruzalem!) niet heeft gezien, en het oor op Broadway (en in Geneve) niet heeft gehoord, en het hart van de volkspaedagogen-naar-hun-smaak (en in dat der apostelen en profeten) niet heeft bedacht, dat heeft God bereid dien die Hem liefhebben, 1 Cor. 2 : 9. En dat had de kerk nu alle eeuwen door te preeken, zonder boeken-der-leeken, aan leeken-van-de-boeken, die straks leeken-van-de-plaatjes zijn, omdat ze zich sprekers en régiseurs vergaderen, die het Boek dicht laten, al doen ze het „ergens" wel ópen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen