De stervenstroost van de onwetende

OP EN OM ‘T KERKPLEIN

In een studie, in het jaar 1890 verschenen, over kardinaal John Henry Newman, heeft AUard Pierson een vergelijking getrokken tussen de heilige van de oude en de gentleman van de nieuwe tijd.

De heilige, zo meende Pierson, had afgedaan. Hij paste slechts in de oude tijd, waarin het licht van de nieuwe eeuw nog niet was opgegaan. En in de gentleman tekende hij het beeld van de moderne mens. Zie hier enkele trekken van Piersons ideaal: „Tegenover het levenslot is hij als ten aanzien van zijn medemenschen: hij stelt niet vele eischen, erkentelijk voor iedere bloem, berustend in het onvermijdelijke. Pijn en krankheid doen hem zijn zelfbezit niet verliezen. Hij blijft vriendelijk zelfs tegenover den dood als deze zijn ernstige plicht komt vervullen. Geen tartend woord ontsnapt hem jegens het groote mysterie aan gene zijde van het graf. De welgevoeglijkheid verbiedt hem dat Mysterie anders dan met waardigheid te bejegenen. Want hij kent de grenzen van de menscheUjke rede. Te helder van geest, om een snoevend ongeloof goed te keuren, waardeert hij vroomheid". „In stille ontroering neemt hij afscheid van een leven, voor ieder aangenaam tot in het stervensuur en bij de uitvaart als voorbeeldig geprezen door veler tranen".

In dit aristocratisch geloof van de onwetende, dit geloof van de agnosticist, die leeft en sterft bij de gedachten van het eigen hart, is AUard Pierson zes jaar later gestorven. Toen hij het einde voelde naderen en de krachten hem begaven, zeide hij: „Breng mij naar mijn laatste rustplaats". En het was wel geheel in zijn geest, dat twaalf dagen later na afloop van de begrafenis op het Zutfense kerkhof bazuinen de melodie deden horen van het reeds voor jaren door hem gedichte lied: „Stille nacht", waarin we onder meer lezen:

O stille nacht Die eens mij wacht. Gij doet mijn hart niet vreezen. Na moeite en strijd, Zult gij een tijd Van stoorloos rusten wezen!

Is er een opstanding? De dichter weet het niet. Het is een Mysterie voor hem.

Maar hij bejegent dat geheimenis „met waardigheid":

En houdt het graf Bij al zijn kaf Een levenskiem verborgen Geen nood! 'k Begroet Met frisschen moed. Een nieuwen levensmorgen!

Bn hij eindigt met de woorden:

O stille nacht, die mij eens wacht. Gij doet mijn hart niet vreezen. Gij, sombre dood! Kunt morgenrood Van schooner toekomst wezen.

Dat is de stervenstroost van de onwetende. Het „misschien" van een „misschien". De verwachting van de gentleman.

De herinnering aan twee vers gedolven graven is bij ons nog levend. En ze heeft de heugenis aan andere graven bij ons gewekt. En we weten, dat het kerkhof nóg niet verzadigd is.

En we huiveren.

Want de dood is niet een „stille nacht". Hij is de bezoldiging der zonde.

En we bidden God, dat we hem niet als gentleman mogen tegemoet gaan.

Dat we ervoor bewaard mogen worden in leven en in sterven ons „zelfbezit" niet te verliezen.

Maar dat we gevonden mogen worden in Hem, die om de Zijnen de dood huiverend is tegemoet gegaan, „een worm, geen man": Vader, indien het mogelijk is, laat deze drinkbeker aan Mij voorbijgaan. En die door zijn gehoorzaamheid-tot-de-dood allen heiligen een oorzaak der eeuwige zaligheid is geworden.

Ik belijd één Doop tot vergeving der zonden, verwacht de opstanding der doden en het leven der toekomende eeuw.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen