VU Magazine 1974 - pagina 244

daarvan was al te merken bij de boer, die - naar Kruyt in zijn dissertatie vermeldt - het niet meer nodig vond te bidden voor een goede oogst, omdat nu toch de kunstmest was uitgevonden en hij daarmee zich van een goede oogst kon verzekeren. Toch is die kunstmest nog maar een kleinigheid, als men ziet in welke mate de mens de natuurmachten de baas is geworden met zijn techniek en hoe tenslotte daarover in ons rijke westen twee aartsvijanden van de mens in principe zijn verslagen, nl. de honger en de epidemische ziekten als pest, cholera etc. Nee, de dood is nog niet overwonnen, maar wel het vroegtijdig sterven van kinderen. (Helaas niet het vroegtijdig omkomen door het verkeer.) Dat alles betekent dat in verregaande matf de mens de maker van zijn geschiedenis is geworden. De mens heeft de toekojnst in eigen hand. politieke partijen, democratisering, nieuwe bestuursvormen, sociaaieconomiscli beieid, woningbouw . REGEREN - REAGEREN een cursus burgerschapskunde 40 schriftelijke lessen voor f 25,partijen en partijsteisels, voll<svertegenwoordigers, recht en rectitspraak, gemeente en provincie, milieubeheer. . . POLITIEK BEKEKEN een oriënteringscursus 12 schriftelijke lessen + documentatie voor f 9,50 ontwikkelingshulp, kolonialisme, bewapeningswedloop, bevolkingsexplosie, internationale samenwerking . . WERELD OP HANDEN een cursus over ontwikkelingssamenwerking 10 schriftelijke lessen + documentatie voor f 10,-(i.s.m. NOVIB) het raadlidmaatschap, de begroting, ruimtelijke ordening, subsidieregelingen, gewestvorming . . . DE GEMEENTERAAD een cursus gemeentepolitiek 23 schriftelijke lessen voor f 20,Wet op de ondernemingsraden, vergadertechniek, bedrijfseconomie, de vakbeweging, sociale verzekeringen, personeelsbeleid . . . DE ONDERNEMINGSRAAD een cursus voor ondernemingsraadleden 34 schriftelijke lessen voor f 27,50 Vraag nog heden een folder voor nadere inlichtingen onder vermelding van de letters VU bij STICHTING BURGERSCHAPSKUNDE, Postbus 349, Leiden, tel. (01710) 46803

34

Pretentie Dit klinkt rijkelijk pretentieus. Zo is het niet bedoeld. Het is slechts een constatering van het feit dat de mens door zijn technische overmacht zichzelf en zijn medemensen te gronde kan richten of tot heil kan zijn. Hij kan zijn ongeluk niet meer aan het lot of aan 'goden die hem ongunstig gezind zijn' toeschrijven. Door de enorme technische verworvenheden kan de mens niet alleen zéggen: ik wil naar de maan. Hij kan het ook, letterlijk en figuurlijk. Hij kan alles per computer haarfijn van te voren berekenen. Natuurlijk blijft er dan nog een

marge van onberekenbaarheid over, maar in hoofdzaak 'heeft hij het in zijn vingers'. Zijn macht over de natuur is bijna volmaakt; totdat hij merkt dat er toch grenzen zijn aan de macht, als hij de wetten van de natuurhuishouding (ecologie) overtreedt. Zo is het ook met de industriële ontwikkeling. Daarmee is de honger en de armoede (nogmaals: in het Westen!) uitgebannen. Tegelijk is de vervreemding van de mens (van de natuur en van zijn werkstuk) enorm toegenomen. Aan alle kanten groeit een onbegrensde techniek de mens boven het hoofd. Wat nu? Is dit een fatum waar niets aan te doen is, waar de mens zich maar in moet schikken; of hoogstens om uitredding kan bidden?

'Vuil zaal<je' Of dit alles het gevolg zowel van persoonlijke hebzucht en ikzucht, als van foute maatschappelijke en politieke handelwijzen en structuren, en moet hij dus daaraan bijzondere aandacht besteden? Met een zekere verhevenheid kunnen mensen het zeggen: nee, ik doe niet mee aan de politiek, dat is een vuil zaakje. Het is niet te ontkennen dat er veel 'menselijks, al te menselijks' is, ook in de politiek. Dat ook daar, misschien wel geconcentreerd, ik-zucht en hebzucht een enorme rol spelen. Wie daaraan denkt te ontkomen door naar wat voor 'schone' contreien dan ook, hetzij van kunst, hetzij van godsdienst, hetzij van behaaglijke zelfgenoegzaamheid te ont-

Volksvertegenwoordiging . . . 'zwoegen' voor goede politiek . .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen