VU Magazine 1974 - pagina 127

Hij waarschuwt ook tegen een soort bewustzijnsverenging uit angst voor het communisme, 'waarin wij Ameril<a en liet ameril<anisme gingen idealiseren', en hij signaleert een bedenkelijke eliminering van de verantwoordelijkheid van het individu. 'In den oorlog haatten wij allen het beruchte Duitse 'Befehl ist Befehl'. Maar is dit in heel onze wereld niet langzamerhand als het ware het wachtwoord geworden? Naar het schijnt, draagt niemand persoonlijk meer enige verantwoordelijkheid. De meeste mensen kunnen die ook niet meer dragen en durven die ook niet meer te dragen. Ze missen er de geestelijke kracht toe. En het wordt hun ook maar al te gemakkelijk gemaakt zich van hun verantwoordelijkheid te laten ontheffen. Want aan alle kanten zijn wij omringd door alle mogelijke instanties, aan wie wij onze verantwoordelijkheid kunnen endosseren. Wij leven en handelen zelf bijna niet meer. Wij worden geleefd. Wij laten allerlei onpersoonlijke machten, waarin wij op wat voor manier dan ook ingeschakeld zijn, met ons doen.' In latere artikelen in AR-Staatkunde en in het Gereformeerd Weekblad zal Brillenburg Wurth tenslotte komen tot een radicaal neen tegen kernwapens, maar zijn publieke stem tegen blijft in zijn kring aanvankelijk betrekkelijk eenzaam. Toch weet hij dat z'n ongerustheid reeds in 1952 in A.R. kringen door anderen wordt gedeeld. 'En ik weet het, dat o.a. in verband met het vraagstuk

van den atoombom bij lang niet allen onder ons de conscientie inderdaad gerust is en dat bij verscheidenen de gevaarlijke neiging leeft, uit angst, dat ze er toch nooit uitkomen, deze vragen in vredesnaam maar te verdringen.' Representatiever voor de heersende opvattingen is echter M. W. Schakel, die in een artikel in A.R. Staatkunde van januari 1959 - onder aanhaling van de Prediker - 'niets nieuws onder de zon - de gedachte bestrijdt dat de ontwikkeling van kernwapens een principieel andere situatie heeft opgeleverd. 'Consequent is dan slechts de algehele ontwapenaar. Wie het atoomwapen afwijst, kan niet ergens halfweg blijven staan. Wie het atoomwapen afwijst, moet alle militaire defensie afwijzen. Om ethische en politieke redenen. Atoompacifisme is niet alleen willekeurig, het is in hoge mate inconsequent.' Reeds in de verdediging van Fedde Schurer in 1930 wees Buskes er echter al op dat de verwerping door De Standaard van bacteriologische wapens ook deze 'gelukkige inconsequentie' bevatte; de V.S. (Nixon) lieten zich al evenmin afhouden van het besluit hun bacteriologische wapens te vernietigen op grond van de redenering dat zulks inconsequent zou zijn. Brillenburg Wurth kan in het decembernummer 1959 van AR-Staatkunde Schakels verhaal volstrekt niet onderschrijven. 'Een stenen strijdbijl is een wapen en een atoombom is een wapen. Maar, dat betekent niet dat, dat ze in wezen hetzelfde zijn of dat de atoombom is hetRéné Margritte 'Op de drempel van de vrijheid' (1929)

21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen