VU Magazine 1974 - pagina 184

schorsingen en afzettingen van de proffen Schilder en Greydanus). Mensen kunnen 'elkaar vernietigen' in universiteits- en wetenschappelijke kringen: conflict hier, conflict daar; machtsvorming hier, machtsmisbruik daar; overal met de nodige slachtoffers. 3. Stel U Nederland voor zonder Shell, B.P.M., Philips, Akzo, eveneens zonder Hoogovens, Rijn-Schelde-Verolme, enz., enz. Zou Nederland er dan beter voor staan of slechter? Deze ondernemingen zijn veelzins dynamisch, veelzins dragers en bevorderaars van research, van technische vooruitgang, van nieuwe producten, nieuwe afzetmethoden, nieuwe markten enz. Ze moeten wel dynamisch zijn en, mee, aan de spits blijven. Als ze 2 of 3 jaar indutten, raken ze achterop. M.a.w., ze zijn zeer 'onvrij'. Een andere vraag: is het goed voor Nederland om mede te spelen in de fabricage van computers? Zeker, het is zeer gewenst. Maar welke onderneming moet dit bewerkstelligen als Philips dit niet doet? N.B.: Philips maakt en verkoopt al jaren computers, maar lijdt in deze branche nog steeds verlies; ze legt er m.a.w. al jarenlang miljoenen op toe. Het moment van een omzet die winstgevend is, is nog niet bereikt. Die miljoenen komen uit de winst op andere producten. Zo 'onvrij' is Philips. 4. Stel u Nederland voor in de afgelopen maanden, oktober, februari, van de olieboycot tegen de W. landen van de olie-sheiks. Tegen Nederland gold en geldt nog steeds een totale boycot van de kant van Koeweit en Saoedi-Arabië. Denk u Nederland in deze situatie zonder Shell, B.P. Esso e.a. Zou Nederland beter af zijn geweest of slechter? 5. Er is economische machtsvorming, zo klaagt men. De multinationals vormen 'economische koninkrijken'. De leiders dezer multinationals zijn eigenlijk 'economische vorsten'. Wel, laat dit nu eens zo zijn, waarom dan 'het kwaad' speciaal en uitsluitend onder hen gezocht en gesignaleerd. Het opgemerkte geldt immers voor vele andere ter-

26

reinen en samenlevingsverbanden; het geldt overal 'waar-mensen-opereren'. 'Vorsten, pausen, dictators, medogenloze vernietigers van chefs, collega's en ondergeschikten' vind je overal. Om het nog eens te herhalen: in de politieke partijen (P.v.d.A.: drs: Max van der Berg, Groningen), in de vakbeweging (Metaalbond N.V.V., A. Groeneveld), in provinciale en gemeente-besturen, in kerken, in onderwijs in school- en in universiteiten, ook in studenten-kringen, ook in kringen van progressieve predikanten, (ex-)priesters en professoren, en in conservatieve idem; niet minder ook in kringen van mensen, in wier mond de woorden 'medemenselijkheid, democratie, emancipatie- zelfontplooiing, en zo-al-meer' bestorven ligt. 6. De leiders van de internationals en van de grote nationale ondernemingen zijn geen schurken per sè. Iets anders is natuurlijk, dat er onder hen schurken kunnen voorkomen. Maar, wederom: dit is ook het geval met de vele andere menselijke organisaties en instituten: de lezer moge de rijtjes herhalen; na het vermelde onder 2 en 5 behoeft niet opnieuw een opsomming te worden gegeven. Het spreken in een soort 'wit-zwart-tegenstelling' kan als een 'nieuw-manichéisme' gekenmerkt worden. Er zijn sinds enige jaren in Nederland politieke partijen en vakbewegings-onderdelen, die op onvoldoende gronden polarisatie prediken en op polarisatie aansturen. Deze polarisatie komt neer op een kunstmatig aansturen op conflictsituaties en conflicten. Redenen hiervoor bestaan er in wezen niet. Daarom is er de laatste tijd weinig aanleiding voor een gunstig oordeel over verscheidene politici en vakbondsleiders. Mogen we reeds spreken van gewetenloze politici en gewetenloze vakbondsbestuurders? 7. Moeten multinationals bestreden worden? Ja en neen. Ik ben voor het tegengaan van 'anti-maatschappelijkgerichte of anti-maatschappelijk-werkende' economische machtsvorming; ik ben voor een 'redelijke' spreiding van economische macht. Er is, om te beginnen, een legale en legitieme bestrijding van economische macht (dit eventueel ook t.o.v. de internationals) en er is een bedriegelijke, verwerpelijke bestrijding. 8. Legale bestrijding (bestrijding overeenkomstig wettelijke bevoegdheden en verplichtingen) van economische macht geschiedt bv. in Nederland door het Min. V. Economische Zaken, en wel met hantering van de Wet Economische Mededinging. In de Bondsrepubliek Duitsland opereert het Bundeskartellamt, gevestigd in Berlijn, (o.a.) met het 'Gesetz gegen Wettbewerbsbeschrankung'. De V.S. hanteren ais haar 'magna carta', de Sherman-Act van 1890 en allerlei latere, hierop aansluitende wetten, zoals de Clayton act en de Geiler antimerger act. Hier neemt veelal het Ministerie van Justitie, en wel de Anti Trust Division hiervan het initiatief. Ook de Federal Trade Commission is actief op dit gebied. De E.G.K.S., Brussel, heeft en hanteert in het verdrag van Parijs de art. 65 en 66. De E.E.G. heeft en hanteert de overeenkomstige art. 85. 86. Engeland werkt d.m.v. de Restrictive Trade Practices

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen