VU Magazine 1974 - pagina 448

tendens welke de universiteit tot een 'college' dreigt te degraderen, dan zal het leeuwedeel van het onderzoek door christenonderzoekers automatisch buiten de VU plaats gaan vinden. (Ik besef heel wel uit de traditie van de wiskunde te spreken; in de menswetenschappen liggen theorie en toepassing vaak veel gemener dooreen). van eigen ervaring en na navraag bij andere wetenschappers) dat men op een eenvoudiger manier geloven gaat, en dat men meer de relativiteit van allerlei in en om de kerk geleerde en gehoorde zaken gaat inzien. Hoewel ik weinig van Kuitert's werk afweet zou ik me toch voor kunnen stellen dat hij zoiets op het oog heeft als hij zegt dat theologie 'je niet van het geloof af kan brengen'. In ieder geval constateer ik allerwege dat de 'theologische' inhoud van het geloof bij wetenschappelijke ontwikkeling gerelativeerd wordt.

Toepassing 2. Er is bij velen die in deze tijd 'liet speciale karaitter van de VU' bevestigd willen zien een tendens waar te nemen te sterk dat karakter op de toepassingen van de wetenschappen te willen terugvoeren. Toelichting. Het komt de VU natuurlijk wel goed uit dat allerwege milieuzaken, misbruik van macht door wetenschap, economische groei etc. in het centrum van de aandacht staan. (Het is goed op te merken dat de stichters van de VU indertijd zulke doelen niet of nauwelijks voor ogen hebben gestaan). En als die tendens tot maatschappelijke relevantie verder doorgaat dan zal dat zeer ten koste gaan van het zuiver-wetenschappelijk onderzoek. Hier heeft de Nederlandse universiteit de algemene politieke tendensen uit Den Haag ook al niet mee, maar ik meen dat er voor de VU een speciaal gevaar ligt, ook al omdat de VU geen lange en diepgaande traditie van zuiver-wetenschappelijk onderzoek heeft. Wie ook maar, waar ook ter wereld, een nieuwe wiskundige (en in eerste instantie volkomen zonder toepassing schijnende) structuur blootlegt, heeft daarmee geholpen de 'structuur der schepping' te ontsluiten; en wie dat ook nog doet in het besef van afhankelijkheid van God, bedrijft christelijke wetenschap. Daar is de VU dus niet voor nodig, maar men moet ook niet uit verlegenheid met de situatie op al die praktische projecten wijzen (ter verdediging van de VU) zoals de drie heren in Trouw doen. Overigens lijkt het me dat een 'claim' vanuit de grondslag of de Vereniging 'christelijke wetenschap' op geen enkele wijze kan bevorderen. Beducht moet men mijns inziens worden als de VU via zijn bestuur projecten zou gaan schiften zodat dit onderzoek wèl en dat onderzoek niet zou mogen worden uitgevoerd. Als de VU helemaal mee zou gaan met de 18

Oneerbiedig 3. Het is beter dat de VU alleen op speciale gelegenheden (opening van het academiejaar, etc.) een votum laat uitspreken; en zeker niet op elke promotieplechtigheid, bijvoorbeeld. De VU, in oorsprong unieke 'confessionele' universiteit zonder binding aan een kerk, heeft toch nog te veel van een kerk. Toelichting. Als persoonlijke ervaring vermeld ik dat ik enige promoties aan de VU heb mogen leiden. Op de laatste daarvan dit jaar werden, gedurende het geheel van de plechtigheid, de promovendus en de hoogleraren in totaal vier keer, protocollair, in een votum of gebed betrokken, en het publiek drie keer. Bij mij komt dat over als zijnde oneerbiedig, en opgelegd. Ik weet heel goed dat anderen dat anders ervaren, maar ik ben van mening dat 'gebed' een te persoonlijke zaak is dan datje, zelfs aan een bijzondere universiteit, daar anderen in zo een omgeving in moet betrekken. Dit sluit natuurlijk aan bij wat dr. Lodder schreef. Zelf heb ik nooit de dag geopend met een gebed op college; mij dunkt dat ik niet 'het recht' heb studenten die eventueel niet van christelijke overtuiging zijn daarbij force majeure te betrekken. Gemeenschappelijk bidden is iets anders dan in het privé bidden, maar als norm voor het gemeenschappelijk gebed moet mijns inziens gelden dat alle leden die samen komen van tevoren instemmen met het gebed en met wat er gebeden wordt. Overigens is er verschil tussen een votum en een gebed, dunkt me. Het laatste onderstelt wat mij betreft een soort van 'geloofsgemeenschap'.

Bescheiden Ik besef heel goed dat ik hier een aantal gevoelige punten raak, maar dan een paar waar méér mensen mee zitten dan wel wordt gedacht! Men kan nu vragen: welke richting wil jij dan op met de VU? Ook op dit punt kan ik slechts een heel bescheiden mening naar voren brengen. Allereerst wil ik vaststellen dat er in elke faculteit specifieke projecten zijn te formuleren waar het 'christelijke standpunt', zo dat er mocht zijn, expliciet doordacht en doorsproken moet worden. Dat in tegenstelling tot die uitingen van christelijk bewustzijn die spontaan zijn. Het komt me voor dat, ruwweg gesproken, voor de eerste groep van projecten binnen de univer-

siteit ruimte moet zijn, maar dan in een speciaal instituut (of: instituten). Al vallen deze categorieën natuurlijk niet te scheiden, toch valt uit het feit dat dr. Van Nes bijvoorbeeld apologetisch naar zulke soort projecten verwijst (in Trouw, zie boven), reeds te concluderen dat zo'n instituut mogelijk moet zijn. In zoverre is mijn voorstel slechts een wat meer expliciet organiseren van wat al bestaat. Verder ben ik van mening dat men werkelijk beter de grondslagondertekening (de verplichte) kan laten vallen. Dat wil dus zeggen dat men gaat erkennen dat het oorspronkelijke Kuyperse ideaal schipbreuk heeft geleden, maar dat niettemin de oproep die van het Evangelie uitgaat (en zoals die ook in de nieuwe grondslagformule is geformuleerd) tot een ieder aan de universiteit blijft uitgaan. De oproep is blijvend en de menselijke 'response' varieert met de tijd.

Gekunsteld Slechts in de tijd dat de VU voor een héél belangrijk deel direct werd gefinanceerd uit de vaak magere verdiensten van de 'kleine luyden' kon m.i. een Vereniging, moreel gesproken, nog recht laten gelden als het over 'claims' op de wetenschappelijke staven van de VU ging. Nu is de toestand gekunsteld en kunnen die claims alleen nog maar gelden op die (vaak uiterst belangrijke en interessante) projecten die uit verenigingsgelden worden gefinanceerd. En waarom zouden dat niet precies de projecten zijn van bovenbedoelde 'speciale Instituten?' Ik ben van mening dat het hoog tijd is dat op dit punt eens zéér gedetailleerde enquêtes werden gehouden in de verschillende geledingen van de universiteit. Mijnheer de hoofdredacteur, uit vrees teveel plaats in beslag te nemen beëindig ik dit opstel. Prof. Diepenhorst zegt in Trouw dat stellig de kolommen van uw tijdschrift open zouden zijn geweest voor prof. Van Zuthem. Moge dit het geval zijn met dit epistel. Als u binnenkort hoort dat ik de VU verlaat dan heeft dat niets te maken met teleurstelling mijnerzijds: ik heb met plezier aan de VU gewerkt en heb aan de VU ook veel te danken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen