Er begint zich onder

Amsterdam, 14 Dec, 1888.

Er begint zich onder de belijdende Synodalen almeer een verontrustend vèrschijhstl voor te doen.

Toen het Conflict in 1886 uitbrak, en hun conscientie nog met de eerste frischheid sprak, deed het hun pijn, zoo ze gedwongen wierden eeni: r aandeel te dragen in de veraatv/oordelijkheid voor wat de Synode deed.

Ze preekten liefst niet in vacante beurten ^ zoo schorsing of ontzetting hiervan oorzaak was.

Ze kwamen de verstrooide schapen te Amsterdam door liefdedienst te hulp.

Ze weigerden mee te vervolgen, of stukken van ontzetting te teekenen.

Kortom, er sprak iets in hun houding, dat toonde, hoe ze, ook bij ongezindheid om zich met hun broederen in het water te werpen, er toch leed van gevoelden, dat ze der wijs mishandeld werden.

Men herinnert zich nog de kras.se woorden van Dr, Hoedemaker over de Kaïnszonde der .Synode.

Thans echter is dit alles anders geworden.

Zonder schrik of aarzeling vervolgt men zelf; teekent volttit zijn naam onder Synodale bullen; en wint het van de Modernen en Groningers in felheid van ijver bij het afmaken.

Ja, dat niet alleen, maar zijn broederen in doleantie met bitse en bittere woorden te grieven; ze verdacht te maken; ze op het kantje van het vischwijf af, uit te schelden voor al wat leelijk is; en ze op de kaak te stellen, als verwaande, domme, onbekeerde, zelfzuchtige en baatzuchtige lieden, schijnt thans een verdienstelijk werk geworden, waarmee men een p'asdankje in Den Haag waant te verdienen.

In dit slijk van zedelijke zelfverlaging steken we onze handen niet.

Voelt een broeder lust, om zulke modder bij emmers vol aan te dragen, we laten het geworden, en houden ons liever op een afstand.

Maar als verschijnsel gewezen. dient er toch op gewezen.

Immers het toont, dat de conscientie bij éitzt broederen op dit punt volkomen ongevoelig is geworden, en dat ze allen eisch vain broederliefde, in de bitterheid van hun geest, te eenen male verzaken.

Toch is dit niet bij allen het geval.

Er zijn er ook, die, zich spenend san zulk een laagheid, heil zoeken in een systeem, en achter dit systeem hun ommekeer van denkbeelden verbergen.

Dit zag men dezer dagen nog aan'Dr, J. H. Gunning, die van meet af nooit èenfge leederheid tegenover de doleerende broederen gekend heeft, maar het nu eindelijk uitsprak, welk systeem hierbij zijn hart toesloot.

Hij erkende toch nog onlangs in een stuk aan de Kamerleden, dat hij de Synodale organisatie van 1816/52 én vroeger veroordeelde én nog veroordeelt.

Maar dat hij, gaandeweg wijzer geworden, thans had leeren inzien, dat iets, wat op zichzelf tegen Gods Woord was, in verband met den loop der historie, wel terdege oirbaar kon zijn en draaglijk.

Terstond gevoelt de kenner waar hier de schoen wringt.

De pantheïstische wereldbeschouwing begint al sterker invloed op Dr, Gunning te krijgen, en juist deze wereldbeschouwing leidt er toe, om ia het proces der histohie een nadere verklaring van Gods wil te zoeken.

Nu onderscheidden ona.e vaderen reeds vanouds tusschen Gods verborgen wil in zijn besluit en dus ook in de historie, en tusschen Gods geopenbaarden wil in zijn Wet en Woord; en leerden dat all-een de laatste richtsnoer voor ons handelen mag zijn.

Maar zoo leert het Pantheïsme 't niet. Integendeel.

Christelijk gekleurd zegt dit: Gods Woord is in de Schrift én in de Historie, en nakr de Historie leg ik de Schrift uit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen