Met belangstelling namen

Met belangstelling namen we kennisvan de nieuwe afleveringen der Christelijke Volksbibliotheek, die onder redactie van Ds. S. A. van den Hoorn, bij den uitgever T. J. Kousbroek te Leiden sinds eenigen tijd loopendé is.

Men begint onzerzijds al meer te voorzien in de behoefte aan wat men noemt: lichtere lectuur. Een vorig maal wezen we op een Groningsche uitgave in dien trant. Thans wijzen we op deze Christelijke Volksbibliotheek. En als derde in het snoer zij herinnerd aan het Geïllustreerd Volksblad voor Nederland, dat sinds jaren te Rotterdam bij de firma D. van Sijn het licht ziet, en zich door netheid van druk, keur van illustratiën en degelijkheid van inhoud een uitstekenden, evenals de Volksbibliotheek, naam verwierf. Excelsior heeft ten deele een beperkter doel, maar mag in dit verband toch ook niet ongenoemd blijven.

Nu ontveinzen we ons niet, dat deze soort „lichtere lectuur" haar bedenkelijke zijde heeft. In Engeland en Amerika heeft ze te kwader ure bijna alle degelijke lectuur verdrongen. Voor de oude „practizijns", gelijk men eertijds de degelijke Christelijk-pract{.'? che lectuur der Engelsche moralisten, zooals Perkins, Gataker enz., noemde, zijn zoogoed als geen koopers eer te vinden, Zow^f'^ stichtelijke lectuur aat nog. Maar toch de eigenlijk gezegde Jichtere lectuur" heeft heel de" markt veroverd.

Gevolg hiervan nu is, dat de kennis van en weg der godzüigheid in Engeland, en elfs in Schotland, al zeldzamer begint te orden. De prediking zelfs heeft er den

invloed van ondergaan; en is almeer van de uitlegging van het Woord vervreemd, en inlimLnde mate ontaard deels in methodistisch geroep, deels in het houden van boeiende verhandelingen over aange-TegenhSen van den dag, gekruid met allerlei episoden en verhalen.

En wel wordt er van de Heilige bcnriic „oe vr/l studie gemaakt; maar ook deze studie ï uitwendig en aphoristisch gewor-T^ mmndig, omdat ze zich grootendeel's b e S óp historisch, aardrykskundS en natuurkundig terrein, zonder een oól tï hebben voor het rijke en diepe Sadeleven. En aphonshsch, omdat ze fS tot losse uitspraken van de Schrift bcoaalten voor den organischen samenhang van de groote stukken der waarheid al minder oog heeft.

Dit gevaar nu achte men met gering.

Spurgeon heeft er de droeve ervaring van gemaakt, waartoe zulk een richting der geesten leidt. Terwijl deze uitnemende getuige nog altoos dacht, dat in zijn kerken alles veilig was en wel liep, maakte hij op een goeden morgen de onrustbarende ontdekking, dat minstens zes tienden van deze kerken reeds aan het geloof der Heilige Schrift ontzonken was.

Nu dreigt ook ten onzent gelijk gevaar.

Het is ongeloofelijk met hoe weinig kennis der waarheid de belijders zich almeer tevreden stellen; zelfs in de hoogste standen. Mannen en vrouwen van naam zult ge onder de belijders des Heercn vinden, die levenslang op zekere vage en algemeene begrippen drijven en die er schier nooit aan denken, om door degelijke lectuur hun kennis van de waarheid te verrijken.

Zoo ontstaat er een wanverhouding tusschen hun geestelijke en hun sociale ontwikkeling, die dan weer op hun kinderen overgaat, en almeer de kennisse doet struikelen op de straten.

Gelukkig dat ten onzent de prediking nog zooveel degelijker is, en ongemerkt een opleidend karakter draagt. Slechts houde men in het oog, dat ook dit op den duur niet baten kan, daar een slecht ontwikkeld kerkelijk publiek op den duur een degelijke prediking toch niet dragen kan, ot ook ze wel aanhoort, maar er niet aan heeft.

Schikt men zich nu te veel naar dien verachterden toestand, en voert men met te gulle hand de Christelijke novelle in, en schiet men van alle kanten toe met „lichtere lectuur" van allerlei gading, dan inag de schaduwzijde die hieraan verbonden is, niet uit het oog worden verloren.

Gemeenlijk toch zal men zien, dat wie anders niet leest, op die wijs wel aan het lezen is te brengen, maar — en hierin schuilt het zielkundig gevaar — dat de prikkel van deze Christelijke novelle-lectuur al spoedig niet meer bevredigt, te laf schijnt, en zoo ongemerkt aanleiding geeft, om dan maar liever eens naar de roman-Iectuur der wereld te grijpen, die aan de verbeelding zooveel hooger genot belooft.

Toch make men hieruit niet op, dat we deze ïlichtere lectuur" stuiten willen,

Integendeeel voor die velen, die nog geen geestelijk oor hebben, en toch iets lezen willen, is het goed dat we hun iets in handen kunnen geven. Anders is men wel gedwongen hen naar een lectuur te verwijzen die inderdaad gevaarlijk is.

Maar dit neemt niet weg, dat schrijvers, vertalers en uitgevers wel hebben te bedenken wat ze doen, en dat ouders en voogden wel hebben toe te zien, hoe ze zulk een „lichtere lectuur" gebruiken.

Er is drieërlei lectuur die ons Christenvolk betaamt: lectuur die ons in de kennisse der waarheid inleidt; lectuur die ons sticht en persoonlijk aangrijpt, en lectuur die ons een ontspanning bereidt en verrijkt met allerlei wetenschap.

Van die drie kan niet ééne gemist worden, en de volgorde in waardij mag nooit omgekeerd.

Doch juist daarom is het dan ook zoo noodig, dat hetgeen tot ontspanning gejIIZ ••• boden wordt, van het beste zij. Onze! Christelijke lectuur van lichteren aard staat in dit opzicht dikwijls te laag. Alleen het uitnemendste moet geboden worden. Het uitnemendste naar vorm en inhoud. Zoo uitnemend, dat het in keurigheid en doeltreffendheid de „lichtere lectuur" der wereld overtreft. En juist, overmits bovengenoemde uitgave dit doel nastreeft, bevelen we haar aan.

En dan, trede bij deze „lichtere lectuur" de productie der verbeelding niet te zeer op den voorgrond. De schepping en de historie zijn te rijk en te boeiend, om, mits in juiste details gekend, niet sterker te boeien dan de novelle. Slechts zij v/at men daaruit meedeelt, niet grillig, oppervlakkig en op den tast af, gegrepen, maar gekozen met zorg, en met stipte nauwkeurigheid en onder den indruk van Gods majesteit toegelicht.

En mag dan ook de Christelijke novelle niet uitblijven, gelijk ook de Heilige Schrift óns gedurig een product der verbeelding ( voorlegt, zij dan vooral deze schepping der verbeelding er niet op aangelegd, om maar een prikkelend verhaaltje te leveren, maar geve ze Christelijke ziel-en karakterkunde, om aan ons Christenvolk in een aantrekkelijk beeld te toonen, hoe door het fijne aderweefsel van het Christelijk leven zich oe genade Gods van geslacht op geslacht vortbeweegt.

Een goede Christelijke novelle moet ontdekken en beschamen, moet troosten of ™et geestdrift bezielen.

En indien de uitgaven die we in den aanhef dezes noemden, ons publiek in dïlt spoor leiden mogen, zij heur weg voorspoe-"'g en heur levensduur lang.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen