Zending.

Achteruit gang.

I.

EEN AANVAL.

Een paar maanden geleden bevatte een der grootste Amerikaansche bladen, de New-York Herald, een zeer uitvoerig opstel van zekeren baron Hardon Hickey, - sBoeddhist van belijdenis" en zendeling, uitgekozen om het Boeddhisme te verbreiden in Amerika. Hij beschouwt dit land als een arbeidsveld, daartoe bij uitstek geschikt.

Het opzienbarend artikel, dat net tamelijke bekwaamheid was geschreven, beproefde aan te toonen dat de geschiedenis en de leer des eersten Christendoms grootendeels ontleend zijn aan het Boeddhisme. Blijkbaar nam genoemd blad zulk een stuk op om dé aandacht te trekken en »reclame" te maken, al was 't dan niet voor 't Boeddhisme. Een stuk waarin de beweringen van den baron werden bestreden, werd eenvoudig niet geplaatst. Ook in Amerika zijn tal van groote bladen op de hand van het ongeloof en de dwaling.

Toen vatte een godgeleerde. Dr. Ellinwood de pen op, en schreef een artikel, dat waarschijnlijk spoedig ook als vlugschrift of tractaat zal verspreid worden. De redacteur van de' Miss Review achtte zich verplicht er onder te plaatsen dat »dit opstel het meest neerdrukkende ên pijnlijk' aandoende is, dat de geleerde doctor ooit schreef. Het is volgens bevoegd getuigenis een schitterende verdediging der goede zaak. Maar men verbeelde zich niet, zegt de redacteur, dat men van het dreigend gevaar af is door het te minachten. De dwaling valt ons aan. De oude kerkvaders lie­ t ten het niet bij kalm waarschuwen, maar Tertulianus, Ambrosius, Origents vochten met de de beesten te Ephese, en volkomen zegevierden zij aldus over het trotsche heidendom van Griekenland en Rome."

Men kan er bijvoegen, dat gelijk in Amerika zoo ook in Europa het Boeddhisme steeds aanhangers wint; hoofdzakelijk onder de geleerde en ontwikkelde ongeloovigen, die in deze theo-philosophie den steen der wijzen meenen te hebben gevonden. Nog pas lazen we in de Standaard onder 't opschrift «Vooruitgang? " o. a. dit:

»In het Musée Guimet te Parijs heeft Zaterdag een Boedhistische godsdienstplechtigheid plaats gehad, welke door den heer en mevrouw Floquet, de heeren Jules Ferry, Clemenceau, Jnles Simon, den prefect der Seine enz. enz. en tal van schitterend getoiletteerde dames werd bijgewoond. Naar men wil, hebben tal van dames reeds keurige Boedhistische kapelletjes ingericht, waar wierook en sandelhout voor beelden branden en waar zij Amitabha, het hoofd van het Parades van Sukhavati aanroepen.

In andere bladen lazen we hoe de plechtigheid werd geleid door twee Japan sche bonzen (priesters) in tegenwoordigheid van een groote schare belangstellenden.

De twee bonzen die het museum bezochten, hadden er alles gevonden wat er voor een kerkdijken dienst ter eere van Boedha noodig was. De plechtigheid geschiedde 's morgens tien uur en duurde drie kwartier. De twee bonzen, in priesterlijk gewaad, knielden en baden voor den opgerichten tabernakel en plaatsten zich vervolgens in de leunstoelen die tegenover dien tabernakel waren neergezet.

De tabernakel was met kaarsen verlicht en tusschen de bonzen en het heiligdom stond op een drievoet een vaas, waaruit reukwerken opstegen. Rechts was een met bloemen bedekte tafel en een bidstoel. De gewaden der bonzen waren ongeveer gelijk aan die der Roomsche priesters : een zwarte toga, of soutane van zijde en daaroverheen een misgewaad van schitterende en veelkleurige stof, waarop op den linker schouder een stool. Bij tusschenpoozen sloeg een der priesters drie keer op een gong. Dan zongen zij liederen, soli of tweestemmig, staande en zittende, en ten slotte nam een der priesters het wierookvat en plaatste het voor den tabernakel. De plechtigheid werd besloten met het lezen van een hoofdstuk van het boek van Sin-Rau, die de stichter der sekte was, waarvan zij de priesters zijn.

Opmerkelijk is ook dat in Japan de overgangen tot het Christendom in 1890 niet zoo talrijk geweest zijn als in de laatst voorgaande jaren. Eén oorzaak is dat politieke vragen alle godsdienstige op den achtergrond drongen. Doch ook ontvouwde het Boeddhisme een grooter bedrijvigheid. Zijn aanhangers ontwaakten uit hun verslapping en namen een vijandige houding aan. Zij vormden een partij met de leuze: »Dien Schaka of Boeddha en bewijs den keizer Goddelijke vereering!" Zelfs werden bijna in iedere stad of dorp voordrachten tegen het Christendom, als »een vreemden godsdienst", gehouden. Bovendien zijn de werken van ongeloovigen, van een Paine, Ingersoll, Huxley, Spencer en anderen vertaald en ruim verspreid.' Zelfs in afgelegen dorpen kan men die vinden.

Bovendien werd nog pas dit gemeld:

Omtrent het al of niet bestaan eener Mohammedaansche gemeente te Liverpool blijkt dat zulks werkelijk het geval is aldaar. Een Engelschman, die er cenigszins vreemde beginselen op na hield en daarbij Unitariër was vond op zijn reizen door noordelijk Afrika zijn begrippen omtrent de eenheid Gods in de leer des Islams zoo wel belichaamd, dat in Engeland, , teruggekomen, hij mét eenige andere heeren die eveneens het Unitarisme en de ongepastheid om priesters te eeren, beleden, de gemeente oprichtte. De meeste bewoners van Liverpool weten niet dat dit feit bestaat en veel onderzoek was noodig vóór ik vernam, dat die gemeente omtrent 15 of 20 leden telt. Wel is deze treurige daadzaak een bevestiging van het Schriftwoord: Mij, de springader des levenden waters hebben zij verlaten, om zichzelven bakken uit te houwen, gebroken bakken, die geen water houden", (Jer. 2 : 13).

Zeker is uit dit alles, dat met het toenemend ongeloof gelijk altijd, de terugkeer tot het bijgeloof en Heidendom, in wat vorm dan ook, merkbaar wordt. Ook rondom ons vertoont zich dit reeds en het is tijd daarop te letten. De kracht der dwaling werkt; de leugen wordt geloofd.

Dat Christus als volgeling van Boeddha wordt voorgesteld is trouwens niet nieuw. In den Boeddhistischen Catechismus van den Indiër Subhadia wordt, zegt Ds. Ellinwood, hetzelfde beweerd: „De grondstellingen en het persoonlijk karakter van den stichter des Christendoms zijn", heet het daar, »van Boeddhistischen oorsprong". Christus bsreikte de Nirwana, de hoogste zaligheid, verlies van persoonlijk bestaan. Thans echter gaat men reeds verder. Baron Hickey toch verklaart dat Christus is de Matreyeh, een door Boeddha voorspeld persoon.

Gelijk altijd bij dergelijke beweringen, vindt men waarheid en dwaling dooreen gemengd. Het is bv. bekend, dat er een — zeer beperkt — verkeer bestond tusschen Griekenland en Indië, tengevolge der veroveringstochten van Alexander den Groote. Ook vindt men bij oude schrijvers als Strabo en Pliniüs eenige (weinige) verwijzingen.naar Indische zeden. Maar ieder gevoelt, hoe uitzinnig het is te beweren dat een invloed, die zelfs op de groote wereldmarkten haast niet merkbaar was, de landelijke bevolking van een Joodsch dorp, geheel beheerscht en gevormd zou hebben. Bovendien ware dan nog te bewijzen, dat die invloed juist Boeddhistisch was.

Dat het ascetisme in het Oosten algemeen was, zegt de schrijver terecht. Maar ongegrond is het weer, het vasten van Christus af te leiden van dat van Boeddha; Had niet Mozes veertig dagen gevast, eeuwen voor Boeddha werd geboren? Bovendien vergeet men, dat het ascetisme niet bij de Boeddhisten, maar bij de Bramanisten behoort. Men kan het trouwens ook vinden bij de Oude Druïden, in Mexico en onder de Hottentotten. Wil men de profetenscholen in Israël als ascetisch beschouwen, dan bestonden ze in elk geval lang voor Boeddha's tgd.

HOOGENBIRK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen