Voet bij stuk.

De Bazuin stemt ons toe, dat de qualificatie van Pantheïstisch te denken, ongelijk veel dieper gaat, en op Christelijk terrein veel scherper is, dan de qualificatie van Doopersch of Methodist.

Op dit punt is alzoo eenstemmigheid verkregen.

Een tweede punt, waarop de Bazuin zekeren nadruk legt, is, dat de Heraut begonnen is met het gebruik van de woorden Doopersch en Methodistisch, en dat de uitdrukking Pantheïstisch eerst daarna van an dere zijde is gebezigd.

Het belang van dit punt vatten we niet.

Bij een scheldpartij kan het voor den rechter belangrijk zijn, wie het eerst den ander in zijn eer aantastte, wijT hierin/rövocatie schuilt, maar wat doet het er toe, wie het eerst sprak, waar sprake is van critiek op de strekking van het theologisch denken ?

Voor het overige geven we grif toe, dat wij van 1878 af, toen ons blad is opgericht, steeds de methode volgden, om elke theologische richting aan te duiden met haar historischen naam.

Ook over dit tweede punt, hoewel het in ons oog van alle belang ontbloot is, bestaat tusschen Bazuin en Heraut alzoo •geen geschil.

Van Doopersch en Methodistisch is door ons gesproken, lang eer tegen ons gesproken werd van Pantheïstisch.

Verschil blijft alzoo alleen op het derde punt bestaan.

Het schijnt namelijk, hoewel we het toch haast niet gelooven kunnen, dat de Bazuin het afkeurt, zoo men over en weder de onzuivere draden die door het weefsel van onze adviezen en oordeelen loopen, kortheidshalve en gemakshalve aanduidt met den historischen naam van het denkkluwen, waarvan deze draden genomen zijn.

Wij daarentegen achten dit onvermijdelijk en zelfs plichtmatig te zijn.

Toen onze Heiland in zijn discipelen een verkeerden trek merkte, riep hij hun toe: »Wacht u voor den zuurdeesem der Parizeen"; volstrekt niet om ze hierom voor Farizeën uit te maken, maar om hen te waarschuwen tegen een verkeerd insluipsel.

Als in onze Belijdenis tegen de gevoelens der Sabellianen, Samosatenianen, Wederdoopers en anderen stelling wordt genomen, dienen deze namen uitsluitend, om het stelsel aan te duiden, waarin zekere wijze van voorstellen der waarheid thuis hoort.

Geen theoloog uit de dagen der Reformatie kunt ge opslaan, of én thetisch én polemisch, hebben ze, Calvijn vooraan, steeds zeker insluipsel waartegen ze waarschuwen wilden, kortweg met den naam der ketterij, waaruit het gevloeid was, aangeduid.

Ook in onze eeuw is deze zelfde methode bij elke ernstige polemiek gevolgd.

En ook wij mogen van dit gebruik niet aflaten, omdat dit het eenige middel is, om heel een reeks van gevaren, waarop we doelen en waartegen we waarschuwen, met een enkel woord voor ieder verstaanbaar te maken.

Neem b.v. wat een man als John Stuart Mill schrijft over alle religie, die een puur soteriologisch karakter aanneemt: »Zulk een religie houdt op een macht in de maatschappij te vormen, en slinkt weg tot een persoonlijk belang, dat wordt afgehandeld tusschen den mensch en zijn Schepper, en waarbij het eenig wit is de persoonlijke redding der ziel. En juist daarom is zulk een religie zeer wel bestaanbaar met een zelfzuchtig en enghartig egoïsme".

Waar nu reeds een ongeloovig man als Mill het groote gevaar van de Doopersche richting inzag voor het geheele nationale leven en voor onze menschelijke ontwikkeling, zou het daar geen zake zijn, op Gereformeerd erf tegen elk insluipsel er van te waarschuwen ?

En wijl het nu toch niet aangaat, daarbij telken male het Doopersche wezen breed uiteen te zetten, is het dan niet noodzakelijk zich van den naam Doopersch te bedienen?

In onzer aller denkwereld huizen nog allerlei verkeerde elementen, en we bewijzen elkander een dienst van broederliefde, als we deze niet zitten laten, maar helpen verwijderen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen