Javaansche Catechismus.

Reeds voor eenigen tijd ontvingen we van den missionaris-predikant P. Jansz, van Pati, op Java, onderstaand belangrijk schrijven, dat we hiermede ter kennis van de minnaars onzer Zending, en in de eerste plaats van de nieuwe Deputaten voor de Zending brengen:

Hooggeachte Heer en Broeder in onzen Heiland!

Sedert geruimen tijd is er een zaak die ik u heb mede te dealen. Ware 't niet dat ze het werk van het Godsrijk betrof, dan zou ik ze oak nu nog uitstellen. Thans gevoel ik mij gedrongen er toe over te gaan. Wanneer u ziet welke zaak het is, kan u er naar bevind van zaken en naar de behoefte des harten mede handelen.

Een paar jaren geleden kwam mij ter ha'"d een exemplaar van de Java vertaling van den Heidelbergschen Catechismus, die van Poerwo redjo is uitgegaan, en naar ik verneem, daar ook dienst moet doen. Ik bevond die vertaling volslagen onverstaanbaar, en dat terwijl mij is medegedeeld, dat Prof. Kern ze als uitnemend geprezen heeft. Hoe dat mogelijk is, versta ik niet. Ik moet u verzekeren, dat geen Javaan er maar het minste van kan begrijpen, slechts hier en daar enkele losse uitdrukkingen, waarmee het verband gansch verloren gaat in de opeenstapeling van woorden.

Hopende der Gereformeerde zending er een dienst mede te doen, zette ik er mij onder gebed en leiding van Gods geest toe, een nieuwe vertaling te bewerken. Die heb ik mogen voleindigen. Volgaarne wenschte ik ze voor het doel aan te bieden, en mocht ze welkom zijn, dan zou ik ook nog gaarne een vertaling van het „Kort Begrip et bij voegen. Wanneer ik vernemen mag dat ze ginds in gebruik wordt genomen en voldoet, dan zal ik mij daarmede voldoend beloond achten.

Ik moet u echter nog mededeelen, dat ik twee vragen heb opengelaten. De eene is die over den kinderdoop: U begrijpt om welke reden. De andere is vraag 48, of dan „de twee naturen in Christus niet gescheiden zijn." Ik betuig u, dat ik mij niet in staat gevoel het antwoord daarop zóó te vertalen, dat een Javaan er iets dagelijks van verstaat en niet er dwalingen of ongerijmdheden uit afleidt. Om er iets van te maken, zou ik er een uitweiding in moeten brengen; en dat is tiiet vertalen. En ook heeft een vertaler daar het recht niet toe. En ook dan vrees ik nog, dat de lezers er door in de war zonden raken. Daar komt nog bij dat, naar mijn opvatting, het antwoord een weinig scheef, of wel averechts, op de vraag past. Als ik mijn gevoelen mag zeggen, zou ik hier een antwoord wenschen dat dit verklaarde te zijn een zaak des ^«/w/V, welke we nederig hebben aan te nemen op gezag van Gods Woord en Geest. Kan mij een antwoord in dezen of dergelijken zin voorgelegd worden, dan hoop ik met Gods hulp een vertaling er van te leveren. — Wat de eerstbedoelde vraag betreft: vertaal ik die op eigen gezag, dan kan er bij Gereformeerden reden tot wantrouwen bestaan, welke zou kunnen weggenomen worden indien de rechtens gezaghebbenden de vertaling ervan aan mij opdroegen. Daarmede heb ik ook grond van vertrouwen, dat de Heilige Geest mij tot een eerlijke vertaling in staat zal stellen.

Ten einde te meer zeker te zijn van juiste vertaling en zuivere en duidelijke taal, stelde ik mijn vroegeren helper in de bijbelvertaling voor, deze mijne vertaling nauwkeurig na te zien eu zijn aanmerkingen er op te maken. Hij is een zeer bekwaam taalkundige en heeft altijd grooten ijver getoond om de vertaling des Bijbels goed en juist te helpen maken. Hij is ook goed tehuis in het Nederlandsch. Indien hij er toe genegen is en er tijd toe heeft, zal hij zeker een honorarium er voor vragen. In geval van aanneming van dit mijn aanbod, zou ik enkel het bedrag van dat honorarium beleefdelijk willen verzoeken.

Van harte zal ik God danken als het mij alzoo vergund wordt, mede een steentjen te mogen bijdragen tot het gebouw der Gereformeerde zending op Midden-Java, waarover van Hem rijke en machtige zegen moge afdalen met de leiding des Heiligen Geestes in elke moeilijkheid, die zich daar voordoet. Ruste die zegen ook in hooge mate op al uwen zoo veelomvattenden arbeid en vindt u ook daarin blijvende vertroosting in uwe droefenis en sterking om te volharden tot de zalige rust die voor Gods volk overblijft!

Met die bede en met hoogachtenden groete.

Uw broeder in Christus,

Hiermede worden twee ernstige vraagstukken aan de orde gesteld. In de eerste plaats: welken Catechismus we aan onze Javaansche broeders in handen zullen geven, en in de tweede plaats, of, zoo men bij den Heidelberger blijft, de bestaande vertaling al dan niet door een nieuwe, en dan in welk dialect, zal moeten vervangen worden?

De geachte schrijver wil ons van dienst zijn, en heeft zich de moeite getroost een nieuwe vertaling in ander, z. i. meer geschikt dialect, ter hand te nemen. De vrucht van zijn arbeid biedt hij ons aan. Daarvoor zij hem al aanstonds onze hartelijke dank geboden. Het is iets kostelij ks, als iemand, die zelf niet tot onze kerken behoort, ons op zoo ernstige en liefdevolle wijze wil ter hulp komen.

Doch hij stuit op bezwaren: Zullen de Javanen kunnen inleven in onze aloude distincticn over het Sacrament.'' Zullen zij iets vatten van onze subtiele differenticn met de Lutherschen in het tijdperk van hun orthodoxen bloei en hun Eutychiaansche Christologie.

Hij betwijfelt het, en wij met hem.

Voor onze kerken hier te lande waren destijds die subtiele distinction in dien uitgewerkten vorm noodig, omdat de kerken hier te lande destijds gevaar liepen, op Sacramenteel en Christologisch gebied in die dwalingen te worden meegesleept.

Maar zoo is het niet op Java.

Onze Javaansche broederen staan tegenover de dwalingen van de Islam, tegenover de dwalingen van het overgebrachte Indische Pantheïsme, tegenover de nawerking der dwalingen van den aiouden geestendienst die op Java geheerscht heeft.

Het zijn deze dwalingen van den menschelijken geest, die in hun traditiën, in hun zangen, in hun gewoonten, in hun gewaarwoi; » dingen nawerken; en het is tegen die dwalingen dat het kerkelijk leerboek, of wil men hun Catechismus, hen wapenen moet.

En zie, tegenover die dwalingen zegt onze Heidelberger zoo goed als geen woord. In niet één vraag, in niet één antvi'oord, wordt anders dan zijdelings tegen die dwalingen het woord der kerk opgeheven. En in stede daarvan leeren ze in onzen Heidelberger dwalingen bestrijden, die onder hen niet bestaan, waarvan het flauwste vermoeden niet bij hen opkomt, waar ze niets van begrijpen, en waarvan ze nooit iets hebben gehoord.

Dat nu doet de vraag rijzen, of onze kerken niet verplicht zijn, aan de Javaansche broederen een kerkelijk leerboek in handen te geven, dat berekend is op hun toestand, dat hen wapent tegen de geestelijke gevaren die hen omringen, en hen de waarheid Gods doet kennen, gelijk ze hovende hen omringende valsche leuzen uitschittert.

Hierin nu aarzelen we niet.

Ons schijnt het boven allen twijfel verheven, dat de Heidelberger, gelijk hij daar ligt, niet is wat de Javaansche broederen noodig hebben; en voor ons staat het vast, dat de kerken verplicht zijn, waar zij het Evangelie op Java brengen, dit in zulk een vorm te doen, als past bij hun toestanden.

Over het tweede vraagstuk matigen we ons geen oordeel aan, al staat het bij ons vast, dat de kerken ook dit punt tot oplossing moeten brengen.

Er zijn er voor en er zijn tegen het hoog-Javaansch; en we verstaan uitnemend, dat er broederen zijn die er voor, en broederen die er tegen partij kiezen.

Maar in elk geval zijn de bedenkingen, die de heer P. Jansz hier oppert, van zoo ernstig karakter, dat ze een nauwkeurig onderzoek overwaard zijn; een onderzoek waarbij de kerken profijt zullen hebben te trekken ook van de taalkennis die buiten onzen kring onder andersdenkenden aan vvezig is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen