Predikant-Kamerlid..

Onze critiek op het besluit der Hervormde Synode, dat geen predikant tegelijk lid der Staten-Generaal kan zijn, vond bij Ds. Knottnerus slechts ten deele instemming.

Hij schrijft ons het volgende:

Hooggeachte Redactie!

In uw nummer van 17 September j.l. las ik dat u het er voor hield dat de beweging om het ambt van predikant uit te oefenen en het Kamerlid-zijn onvereenigbaar te verklaren, naar uwe gedachte, van uit den liberalen hoek zott zijn. Ik geloof dat het grootendeels waar is, Bronsveldiaansche sympathieën zullen niet nagelaten hebben hier hun invloed te laten gelden en vooral zij, die wars van alle echte christendom, aan het christendom in welke vertegenwoordiging dan ook allen invloed op het staatkundig leven willen ontzeggen, zullen zich hier wel het hardst geweerd hebben. Maar, het spijt mij dat ik het zeggen moet — de oppositie tegen het samengaan van het uitoefenen van bovengenoemde betrekkingen kwam tcch ook voor 'n gedeelte, tenminste voor zoover ik het weet, van beslist Gereformeerden kant. Hiervan uitgaande dat niet alle bondelingen, vooral in onze dagen niet en vooral ook in de Hervormde kerk niet, geloovigen zijn, hoe dan ook (wedergeborenen) wilde ze den predikant in de eerste plaats de taak opleggen herderlijke zielszorg uit te oefenen over de leden der gemeente. Zij geloofde dat het ook in onze dagen nog 'n eisch van dringende zielszorg is, dat de predikanten in de handen van God, middellijk, het middel mogen zijn door het prediken van Gods Woord, door getrouw huisbezoek, zorgvuldig voorbereide catechisaties enz. zielen te brengen als arme en in zichzelf dood-en doemschuldige zondaren aan de voeten van het kruis, aan de voeten van den Heere Jezus. En daarom vond ze dat een dominé al zijn tijd noodig had in zijne gemeente en het andere werk maar aan anderen moest overlaten, en mocht hij door omstandigheden Kamerlid worden, dat hij dan tenminste de waarneming van het ambt van predikant tijdelijk neerlei.

„’n Dominee moet dominee blijven", zoo riep 'n ernstige, bekeerde ouderling op de classicale vergadering van onze classis, en met dien uitroep stemden vele Gereformeerden in, niet omdat zij aan het christendom zijn invloed, ook op politiek gebied, ontzegden wilden maar terwille/ van de kudde die door den Oppersten Herder der kudde aan de herders en leeraren is toevertrouwd.

Met de opname dezer regelen zult u zeer verplichten.

Uw lezer

Varik, 19 September 1905.

Hetgeen Ds. Knottnerus opmerkt, is volkomen juist. Ook naar onze overtuiging is het zeker als regel niet aan te bevelen, dat een predikant tegelijk een zoo omvattenden werkkring als volksvertegenwoordiger op zich neemt. De arbeid aan het predikambt verbonden, eischt den geheelen persoon, en terecht hebben daarom onze Gereformeerde Vaderen het steeds afgekeurd, wanneer een Dienaar des Woords nog andere betrekkingen waarnam.

Maar Ds. Knottnerus stemt zelf toe, dat het besluit der Synode niet alleen en niet hoofdzakelijk uit die beweegreden geboren is. Jaren lang heeft aan het hoofd der Synode een president gestaan, die tegelijk voorzitter was van het Nederlandsche Tooneelverbond. Tal van Hervormde predi-' kanten wijden een goed deel van hun tijd en kracht aan de propagandeering der socialistische beginselen. Maar hoe weinig dit alles ook met het predikambt in overeenstemming moge zijn, de Synode heeft er nooit aan gedacht hiertegen maatregelen te nemen. Zoodra als echter van liberale zijde amok gemaakt wordt, omdat twee beslist christelijke predikanten in de Kamer optreden om hun overtuiging te verdedigen, neemt diezelfde Synode een besluit, dat de factQ voor elk onbemiddeld predikant het onmogelijk maakt om in de Kamer op te treden. Tegen deze slippendragerij van het liberalisme ging in de eerste plaats ons protest.

En in de tweede plaats mag bij de beoordeeling van dit vraagstuk niet uit het oog worden verloren, dat de exceptioneele positie, waarin de Kerk zich bevindt, ook exceptioneele maatregelen noodig maakt. Onze volksvertegenwoordiging gaat van een puur individualistisch begrip uit; een hoop zielen op een stuk grond is de grondgedachte van ons staatsstelsel; aan vertegenwoordiging van de groote machten, die ons volksleven beheerschen, is zelfs niet gedacht. Vandaar, dat in de volksvertegenwoordiging elk wettig orgaan ontbreekt, waardoor de Kerk van Christus zich uitspreken en voor haar belangen ijveren kan.

Vroeger was dit niet zoo. In elk parlement was de geestelijkheid vertegenwoordigd. In het Engelsche Hoogerhuis hebben nog de hoogere geestelijken der Staatskerk jure suo zitting. En al zijn we niet blind voor de gevaren, die het vroegere repre-

sentatiestelsel aankleven, de tegenwoordige wijze van volksvertegenwoordiging komt ons niet nninder schadelijk voor. Een Kamer, waarin ook de Christelijke Kerk, door middel van wettig gekozen vertegenwoordigers, haar wenschen aan de Regeering kan kenbaar maken, de Regeering in moeilijke vragen van advies kan dienen en voor de rechten der Kerk pleiten kan, wanneer die aangetast worden, blijft ons ideaal. Zoolang dit ideaal echter niet verwezenlijkt is, moet er wel een uitweg gevonden worden om althans eenigermate aan dit bezwaar tegemoet te komen. De Christelijke Kerk, Dr. De Visser heeft het terecht opgemerkt, heeft niet alleen een soteriologische, maar ook een kosmologische roeping. Haar eenig doel is niet om zielen te redden door de prediking van het Evangelie; ze is ook een licht op den kandelaar, een stad op den berg. Onze vaderen hebben daarom nooit gewild, dat de predikanten zich uitsluitend bepalen zouden tot de prediking des Evangelies. De Kerk had Gods Woord te bedienen in heel zijn omvang, voor alle standen en rangen van het volk. Ze had het licht van Gods Woord te laten schijnen ook voor de Overheid, opdat deze zou weten wat God van haar eischt. Dat was de breede opvatting van de taak en roeping der Kerk, die theorie en practijk van onze Gereformeerde Vaderen steeds heeft beheerscht. Ze aarzelden daarom nooit om op den kansel de brandende politieke quaesties te bespreken; ze zonden deputaten naar de Overheid, om zelfs over oorlog en vrede de meéning der Kerken aan de Overheid kond te doen. Ze voelden het diep, dat de Kerk van Christus een publieke roeping had. Het zeggen, dat de predikanten zich alleen te bemoeien hebben met de bekeering van zondaren, is Doopersch, niet Gereformeerd.

Wij twijfelen niet, of Ds. Knottnerus zal het met ons eens zijn, dat dit de Gereformeerde opvatting van de roeping der Kerk is. De vraag is dus alleen, of onder de tegenwoordige staatsregeling, die aan de Christelijke Kerk geen publiek orgaan schenkt om haar meening te openbaren, er weleen andere uitweg is, dan dat in de Volksvertegenwoordiging ook predikanten optreden.

De Synode heeft door dit principieel af te keuren en te verbieden, aan de Kerk naar onze overtuiging geen dienst bewezen.

Natuurlijk is de praktische vraag, of het mogelijk is tegelijk predikant in een groote Kerk te zijn en lid der Tv/eede Kamer, hier buiten bespreking gelaten. Over die vraag zou veel te zeggen zijn. Wat we betreuren is alleen, dat de Hervormde Synode een absolute uitspraak deed en daardoor het optreden van predikanten in de volksvertegenwoordiging onmogelijk maakte.

Daardoor kwam ze het liberalisme in het gevlij, dat van geen dominés in de politiek weten wil en allen invloed der Kerk op staatkundig gebied wil breken; maar handelde ze niet naar de beginselen, die onze Gereformeerde Vaderen hebben hoog gehouden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen