De Classis Bolsward

Amsterdam, 28 Maart 1913.

De Classis Bolsward heeft onlangs een Commissie benoemd, die wegen en midde len zou aanwezen om tot verbetering der predikantstractementen te komen.

Aangaande de geboortegeschiedenis van deze Commissie deelt v. H. in het Friesch Kerkblad het volgende mede:

Maar ik wens je op wat anders te wijzen, nl. op 't rapport dat in 't Fr. Kerkblad staat afgedrukt. Het geldt de verbetericg van de tractementen der Herders en Leeraars. Het is, moet je weten, niet door Predikanten of Ciass, Deputaten, maar door Ouderlingen-afgevaardigden aan 't rollen gebracht naar aanleidicg van een Kerkvisitatie-rapport, waaruit bleek, dat een predikant zijn blijdschap had uitgesproken over 't feit, dat zijn o, zoo kleine ge meente, de kleinste misschien uit 't gehele land, in zijn vacantie zijn tractement van / loco op /rioo had gebracht, en die daarom van harte toestemmend had geantwoord op de vraag of er in den leeftocht van den D. d. W. geregelden behootlik woidt voorzien. Daarop vroeg Br. Scheepsma van Schettens wat onder dat woord: behoorlik voorzien in den leeftocht van den D. V. W. moet verstaan worden. Daaruit ontspon zich een hele discussie, waarbij verscheidene ouderlicgen 't woord voerden, en 't resultaat was de benoeming van een Comm., bestaands uit 3 Ouderlingen en een Predikant, om op een volgende Cl. rapport uit 4e brengen.

Juist dit feit verleent aan het rapport, dat door de bedoelde Commissie is uitgebracht, dubbele waarde. Niet de predikanten, om wier finantieele belangen het hier ging, maar ds ouderlingen hebben de zaak op de Ciassis aan de orde gesteld. Eti de Commissie, die advies gaf, bestond voor drievierden uit ouderlingen.

Het rapport zelf luidt aldus:

Classis Bolsward.

Rapport van de Commissie voor het aanwijzen van wegen, om te komen tot verbetering der predikantstractementen,

WelKerw). en Merw. Btoedtrs!

In de vergadering der Ciassis Bolsward, gehouden 0 Nov. igra, benoemd om de Classis te dienen van advies i/2 d« vraag, wat zij te doen heeft betreffende den misstand der predikantstractementen, heeit de Comm. de eer V het volgende te rappotteeren.

Van de gelegenheid opmerkingen onder de aandacht van de Comm. te brengen, is alleen gebruik gemaakt door één der Dienaren des Woords uit de Ciassis Bolsward. Van dat schrijven, staande de vergadering der Commis sie, gehouden 8 Januari j.l, , bij haar ingekomen, heeft zij met genoegen kennis genomen.

De vraag wat te doen inzake den misstand der predikantstractementen leidt er vanzelf toe, vooraf de vraag te stellen of die misstand werkelijk aanwezig is.

Dat de zorg voor gewone en noodzakelijke levensbehoeften van een gezin hooger uitgaaf vordert dan jaren geleden, is algemeen bekend, behoeft geen betoog. Daaraan te ontkomen gaat voor een predikant evenmin als voor personen in andere kringen. Nu zouden we bet niet verdedigen, als een predikant zijn levenswijze ging inrichten boven zijn stand, maar even zeer achten we het afkeurenswaardig, zoo hij genoopt wordt, op een voet te leven in strijd met zijn positie, beneden zijn stand, of zich in schulden te steken. Om echter juist te beoordeelen hoeveel tractement hij noodig heeft om op bescheiden voet met zijn gezin te leven en op waardige wijze voor den dag te komen, achten wij moeilijk. Wij honden ons overtuigd, indien hij een overzicht gaf van zijne onvermijdelijke uitgaven voor het gezin en vooitvloeiende uit een waardige bediening van zijn ambt, dat men dan een bedrag sou te aanschouwen krijgen hooger dan menigeen vermoedt. Gevallen, wasrbij de linkerhand niet weet wat de rechterhtad doet, laten wij buiten beschouwing, hoewel ze kunnen meetellen. Als een vaststaand feit m»g geconstateerd dat, zal een predikaat frisch blijven in de bediening des Woords, meeleven met den tijd op sociaal en politiek terrein, gereed zijn om te dienen van advies, desgevraagd, en bekwaam om tegensprekers den mond te stoppen, hij dan voortdurend lectuur moet aanschaffen, die, bijeen genomen, aarlijks een belangrijke uitgaaf vordert.

Ook, acht de Comm, , moet niet voorbij gezien worden, dat in den regel de studiekosten van e«» D. d. Woords ± / 8000 — bedragen. n de mogelijkheid kan bestaan, ja het komt wel vóór, dat daarvan, hetzij geheel of gedeelelijk, rente en ook aflossing moet betaald worden.

Een en ander in aanmerking nemende, ach en wij een tractement van/ rr i 1200.— veel e laag. En wij mecneo, dat wij deien toestand iet anders dan een misttaad kunnsa noemen.

In deze meening worden wij versterkt, als e er op letten met hoeyeel procent de szl»lsÊcn van onderwijzers en gemeente-secretaissen zijn vooruitgegaan.

Bij de wet op het Lag. Onderwijs is het miimum-salaris van de hoefden der scholea seert 1878 verhoogd met ao %. Nu moet men n aanmerking nemen, dat de vaststelling van inima bij de wet, niet anders beteekeut dan it, zegt de Min., dat zelfs in de allerkleinste, oedkoopste plaatsen in ons land, waar de evensstandaard het laagst is en waar het minst an den onderwijzer wordt gevorderd, het saris nooit lager mag zijn dan het minimum. « verhooging van de jaarwedden van de hoofm m b k g a i den der openbare scholen in Wonseradeel, die sedert 1881 heeft plaats gehad, beweegt zich tusschen de ao % en 40 %. Het bedrag, dat thans als zoodanig genoten wordt, varieert van / 950.^ tot / 1400 — benevens vrije woning of bij gemis daarvan een jaarlijksche vergoeding van ƒ 150.— \ f 285.—•

De betrekking van secretaris in den kring die deze Classis bestrijkt, de gemeenten Bolsward, Hennaarderadeel en Wonseradeel, wordt beloond met een jaarwedde van respectievelijk / 1600.—, / 1500.— en / 2000.—, tengevolge verhooging sedert 1877, respect, met 60 pCt., 50 pCt. en 100 pCt. £a welke klasse of stand is er in de maatschappij, waar de loonstandaard van eiken dienst in den loop der jaren niet belangrijk gestegen is?

Uwe Comm; acht dan ook vaststaande, dat de tractementsregeling van de Dienaren des Woords in de Geref. Kerken verre van bevredigend, zeer onvoldoende is, niet beantwoordt aan billijke eischen.

Bestendiging van dezen toestand vinden wij onverantwoordelijk, en een omstandigheid, het kan niet uitblijven, die zich op den duur komt wreken. Want kan een predikant, voor zich zelf overtuigd, dat hij er metterdaad zuinig van leeft en nochtans gebukt gaande onder brood zorgen, steeds met lust en opgewektheid zijn arbeid verrichten, en werkt deze bestaande toestand, die een publiek geheim is, er niet toe mede, dat het gebrek aan predikanten in de Gsref. Kerken bij toeneming verontrustende afmetingen aanneemt?

’t Is zonde voor God. Het is toch Gods wil, Hij heeft het uitdrukkelijk verordend, decge nen die het Erasgelie verkondigen, dat zij van het Evangelie leven, r Co; . 9 en Gal. 6:6—9 Voor nadere aanduiding van wat eischen Gods Woord stelt in betrekking tot het levens onderhoud van de Dienaren des Woords verwijzen we naar het advies over verbetering der predikantstractementen van dep. der Gsn. Syo. van 1908, acta v/d Ges. Syn. 1911 bh, 218—226, reeds bij circulaire aan alle kerkeraden der Ger. Kerken in Nederland verzonden in 't laatst van 1909. Wij zouden het van belang achten, dat alle kerkeraadsleden in d< C(. Bolsward van deze circulaire kennii namen, terwijl vsispreidiog in ruimer kfiiSg onder de leden der gemeente ons bovendien aanbevelenswaardig voorkomt.

Nu rijst vanzelf de vraag, hoe komt de kerkeraad aan het geld, benoodigd om aan djn verplichtiag te voldoen, die hij op zich genomen heeft.krachtens art. ir der K. O.He< zij ons veroorloofd op te msrken, dat gesoemde art. van Prof. Rutgers c. s. te dezer zake een gewichtigen wenk bevat voor predikanten en voor ouderlingen.

Het komt ons voer, dat de ouderlingen en de diakenen in de Ger. Kerken, ook in dit opzicht, een belangrijke roeping hebben te betrachten, en in samenwerking met degenen, die aangewezen zijn om de stoffelijke belangen der kerk te behartigen, de zaak der tractementsvemooging ernstig onder de oogsn hebben te zien. Ze hebben niet te aarzelen om de gemeenteleden op het onhoudbare, op het zondige van den toes'and te wijten, W& ar dit geschiedt met wijsheid en beleid, met tact en volharding, twijfelen wij niet of er zal verbetering komen. Wat de meest doeltreffende weg is om tot vermeerdering van inkomsten te geraken, % maandelijksche, maandelijkschs of wekclijksche vaste bijdragen, kan iedere kerk naar plaatselijke omstandigheden zelf't best beoordeelen, zoodat wij 't overbodig achten daarover uit te weiden.

Wanneer ec-it< r na alle mogelijke krachtsinspanning de draagkracht van een kerk niet voldoende wordt bevonden, heeft deze zich, naar het oordcel der Com., als hulpbehoevende kerk, te wenden tot de Classis om steun ui de kas voor hulpbeh. kerken in de C(., die dan noodzakelijk belangrijke verstetking behoef hetwelk bij het houden der collecte voor die ka», aan de gemeente worde medegedeeld.

Naar aanleiding van het vorenstaande, stel len wij U voor te besluiten:

De Classis Bolsward, op heden, 3 Febr. 1913. gehoord het rapport der Com. i/i verbetering van de tractementen van de Dienaren des Woords in deze Classis, spreekt uit:

a. dat zij ten zeerste betreurt, dat de Dia' naren des Woords over het algemeen van het hun toegekende tractement in hun stand en positie niet op behoorlijke wijze kunnen leven;

b. dat er dringende behoefte bestaat om op maatregelen te zinnen, die tot verbetering leiden, zoodanig, dat het tractement wordt verhoogd tot een bedrag, waarop een predi' kant, naar billijkheid, aanspraak beeft en de evenredigheid komt met de belooning van diensten in anderen min of meer gelijksoortigen stand;

c. dat zij in deze Classis als het vereischte minimum tractement noodig acht/1400.— met vrije woning, waaraan wordt toegevoegd/50.— voor ieder Und beneden 18 jaar;

en adviseert de kerken:

I. de hand aan den ploeg te slaan, om kalm, bezadigd en met bedachtzaamheid te trachten de ontwikkeling van de offervaardigheid der gemeente in een zoodanig spoor te leiden, dat ieder, naar hij welvaren verkregen heeft, bijdrag in de kosten van den eeredienst, ten einde de inkomsten der kerk vermeerderd te krijgen om in staat te geraken den Dienaar des Woords een tractement van minstens /1400.— toe te kennen, benevens vrije woning en bovendien jïatlijks fso.-T voor elk kind beneden iSjaar;

a. bij gebleken onvermogen om as^n het sub I genoemde te voldoen, zich tot de Ciassis te wenden om steun uit de kas voor hulpbehoevende kerken binnen de Classis;

3. naar bestaande behoefte voor hulpbehoevende kerken bianen de classis mildelijk te offsren, waarto: opgewekt worde bij de afkon diging der collecte, met bekendmaking van de bijzondere behoeften.

Voorts stellen wij U voor:

het Moderamen van deze Classis te machti gen, een 500 ex. van de Cite, van Prof. Rutgers CS. aan te schtff«n, en uit te noodigen die uit te reiken aan de kerken, zoo mogelijk, ooveel exemplaren iedere kerkeraad verlangt.

Aldus gerapporteerd in de vergadering der Classis op 5 Febr. 1913.

De Commissie:

D. SCHEEPSMA.

S. A. ZANDSTRA.

H. VAN DIJK.

R. REINSMA.

Dit rapport staat metterdaad op pooten. Een minimum tractement van fl. 1400 o et vr^s woning, waaraan nog toegevoegd r oet worden fl 50 kindergeld voor ieder kind d eneden 18 jaar — indien het daartoe g omen mag in de Ciassis Bolsward, dan v eeft ze zeker een uitnemend voort> eeld an de andere Classes ia ons lasd. o

Wat in dit rapport ons vosral aantrekt, s s dat hisr nu eens cijf«rs svorden genoemd,

Mannen van practische ervaring, die zelf vaders zijn van gcainsen en zeer goed weten, wat een huishouding op het platteland kost, komen hier verklaren, dat een predikant minstens /1400 tractement hebben moet, behalve pastorie en kindergeld. Ze zeggen niet, dat een zoodanig tractement een ideaal is, waartoe men allengs moet trachten te komen, misschien over een kwart eeuw, maar dat dit, ook voor de kleinste plaats, het laagste tractement behoort te zijn, zoodat een Kerk, die dit tractement niet kan betalen, in haar plicht tegenover haar Dienaar te kort schiet.

Nu zullen de cijfers natuuil^k niet voor elke classis dezelfde ztja. De .standaard van het leven verschilt in Friesland en Zuid-Hol'.and, en de levensmiddelen zrjn in een luxe-dorp als Zeist of Baara veel duurder dan in een dorp in Drenthe. Juist daarom zou het echter zoo goed wezen, wanneer het voorbeeld van de Classis Bolsward navolging vond en overal — het voorstel •daartoe ga liefst van de ouderlingen uit — een Commissie benoemd werd, die eens vaststelde, hoeveel het minimum-tractement in die Ciassis behoort te wezen. Niet natuutlgk, om dan bij Classicaal besluit de Kerken te dwingen dit minimum-tractement uit te keeren, waartoe de Classis niet bevoegd zou wezen, maar wel om de Kerkeraden in zuik een Ciassis op hun zedelnke roeping te wijten. Daartoe nu baat het al zeer weinig, wanneer men zegt, dst een predikant een „beter" tractement moet ontvangen, waardoor hij „behoor IJjk" leven kan. A leen concrete cijfers maken-indruk en geven een maatstaf aan de hand, om te beoordeelen, of men zijn Dienaar des Woords behoorlijk be-Toldigt. Het Rapport-Rutgers kon deze cijfers niet geven, omdat het bestemd was voor heel het land en de toestanden te veel verschillen. Laat dit Rapport daatom evenals te Bolsward aangevuld worden door een Classicaal rapport, waarin de cijfers worden genoemd. En ruste de Classis dan aiet, voordat door ernstig vermaan, des* ftoods op elke Classicale vergadering opnieuw, de tractementsverhooging tot stand is gekomen. Onsse predikanten zelf kunnen dit bij hun Kerkeraad zoo moeilijk doen, Hun eergevoel verzet er zich tegen. Juist omdat ze zulk een hoog geestelijk ambt hebben, willen ze niet voortdurend klagen over stoffelijke noodeu. De Classis is de aangewezen macht om het voor hun belangen op te nemen, cu niet te rusten, voordat in den schreienden nood van zoo menig predikantsgezin is voorzien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen