De strijd in de Hervormde

Amsterdam, 26 iVIaart 1915,

De strijd in de Hervormde Kerk over het , , geest en hoofdzaak" bij de belijdenisvragen neemt steeds geweldiger proporties aan en ontwikkelt zich, om in den stijl onzer oorlogscorrespondenten te blijven, tot een reuzenslag, waarbij van weerszijden alle man en alle geschut te hulp wordt geroepen, omdat men voelt, dat hier een besli.ssende overwinning zal behaald worden.

Te verwonderen behoeft dat niet.

Zooals in het schaakspel om één vooruitgeschoven pion, die de positie beheerscht, heel de strijd zich concentreeren kan, of om een beeld aan den werkelijken oorlog te ontleenen, heel de worsteling van twee legers gaan kan om het behoud of verlies van een enkel strategisch ptmt, zoo is het ook hier. Het modernisme voelt, dat het in dezen strijd om niet minder gaat, dan om zijn bestaansrecht in de Hervormde Kerk, Wordt op de volgende Sj-node de schrapping van het , .geest en hoofdzaak" wet, clan is de sleutel van de positie verloren en heeft het modernisme een nederlaag geleden, zooals het die in jaren niet leed. Daarom beweegt het hemel en aarde om deze definitieve vaststelling van wat de vorige Synode voorloopig besloot, te voorkomen. Het dreigt met openlijk verzet en kerkelijke revolutie. Het spreekt van aanranding der gewetensvrijheid en van belijdenisd'.vang aan jonge gemeenteleden aangedaan. Het tracht de neutrale „ethischen" op zijn zijde te krijgen door hun allerlei schrikbeelden voor oogen te stellen, van Wat een overwinning der confessioneelen ook voor hen ten gevolge zal hebbeïï. Het tokkelt op de snaren van het gevoel, wanneer het spreekt van de liefde, , die in de Kerk heerschen moet, en die nu zoo gruwzaam dreigt verstoord te worden. Het weet handig gebruik te maken van de ernstige tijdsomstandigheden op politiek gebied, om bij de goegemeente er op aan te dringen, dat, nu het vaderland in gevaar verkeert, de strijdbijl in de Kerk moet begraven blijven. Het ontziet zich zelfs niet om met verkrachting van de historie een beroep te doen op de vroegere Gereformeerde Kerken, die toch ook nooit een vast stel van belijdenisvragen hebben geformuleerd, maar aan eiken predikant en eiken kerkeraad vrij lieten de belijdenisvragen zoo te formuleeren als hun goeddacht !

Gelukkig, dat degenen, die voor de belijdenis der Kerk opkomen, zich noch door dit dreigement met revolutie noch door dit beroep op de Cliristelijke liefde of de ernstige tijdsomstandigheden van de wijs hebben laten brengen. Zelfs is de broedertwist, die Confessioneelen en Waarheidsvrienden verdeelde, bezworen en trekken beide thans eendrachtig op, nu het gaat om het palladium der Kerk te bewaren. Dr, Schokking mag in de Gereformeerde Kerk nog enkele reserves maken; het „geest en hoofdzaak" bij de belijdenisvragen is voor hem de hoofdzaak niet; ook had hij natuurlijk liever gezien, dat de strijd gestreden was om de , , reorganisatie der Kerk" dan om de belijdenisquaestie; maar nu de strijd op heel de linie ontbranrlde, blijkt nok bij hem bloed dikker dan water ie zijn en schaarl iiij zich toch aan de zijde der broders.

Wie dezer beide partijen op de volgende Synode de overwinning zal behalen, valt zelfs bij benadering niet te'zeggen. De doorslag zal gegeven worden door de ethischen, en op hen viel nooit peil te trekken'. Zelf zijn ze, gelijk reeds op de laatste Synode bleek, gedeeld; en de vrees voor scheuring in de Kerk zal ongetwijfel.d menig wankelende voor het behoud van het bestaande doen stemmen.

Maar of het overwinning of nederlaag zal wezen, de strijd, die thans gevoerd is, is een levensteeken, dat voor de toekomst hoop geeft. De groote Haagsche vergadering heeft toch rijke vrucht gedragen. Het diepgaand verschil in overtuiging is weer helder in het licht getreden. En nu de belijdenisquaestie maar weer in het midden van den strijd is gesteld, heeft ieder gevoeld, dat het hier om een leven.svraag voor de Kerk ging. Met de leus van reorganisatie, we hebben het steeds gezegd, wordt niet één hart in geestdrift ontvonkt. Maar nu de banier der belijdenis maar weer is opgeheven, is de strijd meencns geworden en leeft heel het volk in dien strijd mede.

Het zal dan ook niets baten of de aanstaande Synode psogt te krammen en te lijmen om de breuk, die geslagen is, te herstellen. Integendeel, het zou den toestand in de Hecst'ormdc Kerk nog erger maken. Beter een X)pcnlijke oorlog dan een valsche vrede.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen