'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 124

‘causaliteit en waarschijnlijkheid in de nieuwere physica ’

is juist door het statistische karakter der physische causaliteit mogelijk.’77 Sizoo zag hiermee ruimte ontstaan voor vrijheid en verantwoordelijkheid van de mens en ook de kosmos als geheel is daarmee geen ‘volkomen gesloten geheel van interkosmische causale verbanden’, maar: ‘De kosmos is open naar God toe.’ Gods bemoeienis met de wereld was na de schepping niet opgehouden, maar: ‘God onderhoudt en bestuurt van oogenblik tot oogenblik elk onderdeel der natuur. Wij hebben niet het recht om a priori vast te stellen, dat de natuur als een in zich zelf gesloten en gedetermineerd systeem wetenschappelijk kan worden bestudeerd.’78 Zijn opvatting liet dus ruimte voor een bovennatuurlijk ingrijpen van God, maar vooral voor het geloof dat de hele schepping in Gods hand is, zowel ‘het wonder’ als ‘de normale gang van het natuurgebeuren’.79 Nadenken over deze zaken kon ons ‘de belijdenis, dat Gods eeuwige en alomtegenwoordige kracht zijn geschapen wereld bestuurt en dat alle dingen, ons uit zijn Vaderhand toekomen, dieper [...] doen beleven’, zo stelde Sizoo.80

structuur der materie De quantummechanische benadering van materie en straling zag er heel anders uit dan de theorie over materie en straling van de negentiende en begin twintigste eeuw. De vraag naar het wezen der materie, waarover Woltjer in 1911 had geschreven, was verdrongen door de meer fysische vraag naar de structuur van de materie. Noch het materialisme, noch het energetisch of elektrisch monisme, die begin twintigste eeuw opgeld deden, hadden de tijd doorstaan. Zowel materie als licht werden nu op complementaire wijze beschreven, in bepaalde situaties als golf en in andere als deeltje. In enkele artikelen die Sizoo schreef voor het Calvinistisch Weekblad over ‘Elementaire deeltjes’ en over ‘Materie en licht’ ging hij in op deze en andere eigenschappen van de toentertijd bekende elementaire deeltjes: het proton, neutron en positief en negatief elektron. Sizoo legde uit dat deze deeltjes niet meer werden beschouwd als onveranderlijk en onvernietigbaar, zoals de atomen in het klassieke atomisme. Atoomkernen kunnen door radioactiviteit of door kunstmatige reacties worden getransformeerd.

123

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen