De beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie - pagina 34

33 scheint unvermeidlichen Antinomie ei nes notwendigerweise vorauszusetzenden Dualismus von Sein und Sollen, Wirklichkeit und Wert, und der nicht abzuweisenden Anerkennung einer inhaltlichen Beziehung zwischen den beiden - als beziehungslos vorausgesetzten - Systemen", schrijft Kelsen terecht 30). Nog hebben wij echter de antinomie van het vorm-inhoudprobleem in Kelsen's rechtsleer niet tot in de kern ontleed. De diepste g rond dezer tegenstrijdigheid schuilt hierin, dat Kelsen inhoud en doel van het recht vereenzelvigt. Reeds in zijn Hauptprobleme leerde Kelsen, dat de rechtsbegrippen slechts formeele categorieën zijn, dat de rechtswetenscha p slechts over " die Form einer Erscheinung" te handelen heeft, met welker inhoud zich de sociologie en de historisch-politische wetenschappen moeten bezig houden 31). Waar nu het doel van het recht transcendent aan het recht is, moet ook de rechts-inhoud buiten het recht zelf liggen. Het recht kent slechts formeele "Bedingungen" ("Tatbestände") voor rechtsgevolgen, of m. a. w. het recht is louter vorm. Dit ware inderdaad de consequentie van Kelsen's praemisse, een consequentie, die natu urlijk alle begrip van positief recht zou op heffen , een consequentie dus, die voor den "positivist" Kelsen een geestelijke zelfmoord zou beteekenen. Want daarmede ware ook de geheele empirische rechtsdynamiek met haar oorsprongsnorm en "Erzeug ungsmethoden" buiten het recht gesteld en de geheele leer van Kelsen zou ineenschrompelen tot een logischmathematische relatie-leer zonder juridischen Gegen stand. De oorsprongsnorm is n.l. geenszins formeel, maar materieel-natuurrechtelijk, en mist geheel den voor het recht specifieken hypothetischen oordeelsvorm ! Kelsen's positivisme moet dus leven van voortdurende tegenspraak tegen de grondpraemissie. De staat is erkend als een systeem van normen, die zoo al niet uitsluitend, dan toch wezenlijk menschelijke gedragingen tot inhoud hebben. Daarmede zijn nu ruimte en tijd mede implicite als inhoud der rechtsnormen erkend. Onmiddellijk ontstaat nu het probleem van de verhouding tusschen deze norm-inhoudsmoménten en den juridischen vorm zelve. Bleef Kelsen consequent, dan moest hij al die inhoudsmomenten, als transcendent aan het juridisch gezichtsveld, buiten het recht bannen. Maar Kelsen kan hier niet consequent blijven. De inconsequentie is voor de geheele Oostenrijksche rechtsschool een levenskwestie. Hij laat veeleer den rechtsvorm met het, volgens zijn praemissie tot het rijk der natuur behoorend, ervaringsmateriaal een synthese aangaan, en verwikkelt zich daarmede in de antinomie, dat het recht een door de causaliteitswet beheerschten natuurlijken inhoud moet aannemen. Deze antinomie neemt hij voor lief, om die andere antinomie te ontgaan waarin de consequente toepassing van zijn norm-logisch uitgangspunt hem had moeten verstrikken en die hij zelf openhartig als volgt omschrijft: " Würde man Raum und Zeit als Inhalt der Rechtsnormen leugnen, würde man also nicht zugeben, das die Rechtsnorm irgendwo und irgendwann gelte ...... , Wetsidee

3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen