Radioactiviteit en atoomtheorie - pagina 14
Rede, uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
RADIOACTIVITEIT E N ATOOMTHEORIE
17
e n m a t e r i e , de c o r p u s c u l a i r e o p v a t t i n g in v e r b i n d i n g m e t de w e t t e n v a n b e h o u d v a n energie en i m p u l s . H e t b e h o e f t w e l g e e n b e t o o g , d a t de p h y s i c i zich m e t de in v o e r i n g v a n een dergelijk ingrijpend d u a l i s m e , d a t o v e r i g e n s v o o r de m a t h e m a t i s c h e f o r m u l e e r i n g d e r a t o o m p h y s i c a v a n b u i t e n g e m e e n e b e t e e k e n i s b l e e k , niet z o n d e r m e e r k o n d e n t e v r e d e n stel len, en d a t m e n g e p o o g d heeft de b e i d e t e g e n g e s t e l d e v o o r s t e l l i n g e n , t o t een e e n h e i d te v e r s m e l t e n . Men heeft een o o g e n b l i k g e m e e n d , d a t d i t mogelijk w a s , d o o r zich de deeltjes te d e n k e n als z . g . g o l f p a k e t j e s , d u s als een binnen een klein g e b i e d j e besloten t r i l l i n g s t o e s t a n d . D e u i t w e r k i n g d e z e r v o o r s t e l l i n g leidde e c h t e r t o t o n o v e r k o m e n l i j k e m o e i l i j k h e d e n , z o o d a t m e n ze w e e r g e h e e l m o e s t laten v a r e n . D e w e g , w a a r i n t h a n s d o o r v e l e p h y s i c i , in n a v o l g i n g v o o r a l v a n B o r n, de o p l o s s i n g g e z o c h t w o r d t , is d a n o o k een g e h e e l a n d e r e . Men k e n t daarbij n.1. a a n de b e i d e v o o r s t e l l i n g e n , g o l v e n en d e e l t j e s , een principieel v e r s c h i l l e n d e b e t e e k e n i s toe. A l s het eigenlijke w e z e n v a n h e t p h y s i s c h e g e b e u r e n b e s c h o u w t m e n de b e w e g i n g en de w i s s e l w e r k i n g der deeltjes, dus in l a a t s t e i n s t a n t i e , d e r e l e c t r o n e n , p r o t o n e n en l i c h t q u a n t e n , die m e n o o k photonen noemt. D e correspondeerende golven daarentegen be z i t t e n g e e n p h y s i s c h e r e a l i t e i t , m a a r zijn s y m b o l e n , z o n d e r w e l k e r i n v o e r i n g de m a t h e m a t i s c h e b e h a n d e l i n g o n m o g e l i j k blijkt. D e z e g o l v e n b r e i d e n z i c h d a n o o k niet uit in de g e w o n e ruimte, m a a r in een f i c t i e v e r u i m t e , w a a r v a n h e t a a n t a l a f m e t i n g e n in het al g e m e e n g r o o t e r is d a n drie. O m het v e r b a n d t u s s c h e n deze s y m bolische g o l v e n en de reëele deeltjes te k u n n e n l e g g e n , stelt m e n zich v o o r , d a t d o o r de u i t b r e i d i n g d e r g o l v e n o v e r h u n fictieve r u i m t e n de w a a r s c h i j n l i j k h e i d w o r d t b e p a a l d v o o r de distributie d e r c o r p u s c u l a in de g e w o n e r u i m t e . H e t m o e t w o r d e n o p g e m e r k t , d a t a n d e r e p h y s i c i er n o g steeds d e v o o r k e u r a a n g e v e n o m a a n de g o l v e n een g r o o t e r e realiteit t o e t e k e n n e n , d a n a a n de d e e l t j e s , en d a t B o h r een c o m p l e m e n t a r i t e i t s - t h e o r i e heeft o n t w i k k e l d w a a r i n de b e i d e voorstellingen zich o n g e v e e r v e r h o u d e n als de keerzijden v a n een medaille. M a a r g e m e e n s c h a p p e l i j k a a n al d e z e b e s c h o u w i n g e n is, d a t het v e r b a n d t u s s c h e n b e i d e v o o r s t e l l i n g e n , niet g e l e g d k a n w o r d e n z o n d e r v a n h e t w a a r s c h i j n l i j k h e i d s b e g r i p g e b r u i k te m a k e n .
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 oktober 1930
Inaugurele redes | 21 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 oktober 1930
Inaugurele redes | 21 Pagina's