1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 34

26

Men kan eigenlijk niet bepalen, hoevele malen de eene gewaarwording in de andere begrepen is. Uit den aard der zaak is dit reeds voor de gewaarwordingen van verschillende zintuigen geheel onmogelijk. En met dezelfde zintuigen kan men evenmin vergelijkingen maken, omdat de gewaarwordingen niet gelijktijdig aanwezig kunnen zijn en men ze evenmin gelijktijdig even scherp in het bewustzijn kan te voorschijn roepen. Velen beweren, dat het meten van gewaarwordingen eigenlijk geheel onmogelijk is, maar daarmede zou de geheele wet komen te vallen. Het is toch duidelijk, dat het weinig baat, indien men den uitwendigen prikkel nog zoo nauwkeurig weet en men verkeert in onzekerheid omtrent de inwendige gewaarwording; het is dan natuurlijk totaal onmogelijk om hunne juiste onderlinge verhouding te bepalen. De ervaring leert echter voldoende, dat er eene zekere functioneele samenhang moet bestaan tusschen het physische en het psychische, al is men niet altijd in staat deze in bepaalde getallen uit te drukken. Niemand zal ontkennen, dat zoodanige samenhang a priori al zeer waarschijnlijk moet worden genoemd, en iedereen gaat er van uit, dat na een sterkere prikkel de sterkte van de gewaarwording ook grooter moet zijn. In verband hiermede wordt dan ook bij de studie van de psychologie hoe langer hoe meer gebruik gemaakt van het experiment. Overal bestaat het streven de verkregen resultaten in bepaalde cijfers weer te geven, al kan men niet met zekerheid bewijzen, dat de mathematische methode altijd van toepassing is. Uit den aard der zaak tracht men dan het onzekere in het psychische deel der gewaarwording te leeren kennen door nauwkeurige metingen van den bekenden physischen prikkel. Doch, zooals reeds werd gezegd, over het meten van dit onbekende psychische deel heerschen juist de moeilijkheid in de strijd. Volgens FECHNER kon een zekere inhoud van het bewustzijn vergeleken worden met een anderen bewustzijnsinhoud van dezelfde kwaliteit. De intensiteit van de eene gewaarwording zou derhalve een meervoud of een breukdeel kunnen zijn van die van een andere gewaarwording van dezelfde soort. En dit is een punt, dat door velen niet ten onrechte wordt betwist. Indien men zich bij één bepaald zintuig houdt, dan blijkt dat tot op zekere hoogte de gevoeligheid vrij constant is en men over het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen