1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 34

26

Hoe is het nu mogelijk dat door een eenvoudige verdeeling van het embryo de prospectieve tendenz van een cel wordt gewijzigd en dus de instinkten zich op andere wijze uiten dan vóór de verdeeling. Wanneer van een zeeëgelembryo in zijn vroegste phase (4 cellenstadium b.v.) een cel experimenteel wordt afgesplitst, zoo vormt deze cel een geheel, zij het dan ook veel kleiner, organisme. In het cel-verband gebleven zou die cel slechts een deel van een organisme hebben gevormd. ') De oorzaak hiervoor moet in het stoffelijk verband zelf gegeven zijn en dus in de stoffelijke invloeden, die de eene cel op de andere uitoefent, waardoor in de cellen verschillende instinkten tot uiting komen. Verandert men die invloeden, zoo komen de instinkten op andere wijze tot uiting. In de taal der ontwikkelingsmechanica spreekt men in navolging van HERBST van „formative Reize", alhoewel men daarmede meestal slechts uitwendige prikkels bedoelt en niet die, welke de cellen zelf onderling op elkaar uitoefenen. In de taal der psychische levensbeschouwing moet men van waarnemingen der cellen spreken, waarbij de eigenaardige complex-qualiteit, die gegeven is 'door alle op een gegeven oogenblik ontvangen prikkels (chemische invloeden van andere cellen en omgeving) de bepaalde oorzaak is van de cel-handeling van dat oogenblik. Waarneming niet alleen in analogie aan het „auslösende" element van de instinkten der dieren, en in analogie ook aan de complex-prikkels, die de amoebe organen doet vormen, maar waarnemingen en niet eenvoudig prikkels zijn het die de cellen ontvangen, omdat ook hier de ruimtelijk-tijdelijke synthese plaats vindt in een schematische prae-existente wereld (Gegenwelt) en doelmatigheid en planmatigheid der prikkelwerking blijkt. Herhaaldelijk heeft men de samenwerking der cellen in het lichaam vergeleken met de samenwerking van de individuen in een kolonie (Roux, METCHNIKOFF, DRIESCH). Ook BERGSON drukt deze gedachte in zijn „Evolution Créatrice" -) uit „Quand on voit, dans un corps vivant, des milliers de cellules travailler ensemble a un but commun, se partager la tache, vivre chacune pour soi en même temps que pour les autres, se con') Het aantal te vormen cellen (vermogen tot een aantal deelingen) blijft gelijk. Deze eigenschap is dus afhankelijk van interne cel-factoren en niet van de invloeden der andere cellen in de morula. 2) p. 180.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen