1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 56

56

voorstellen, kunnen we nauwelijks vermijden, aan de pijn te aenken, die er het gevolg van is (oorzaak en gevolg). Eenzelfde gedachte of voorstelling kan nu bij verschillende menschen geheel verschillende reeksen van andere voorstellingen in het leven roepen. Behalve het geheugen speelt hier een groote rol de gewone gedachtensfeer, waarin iemand leeft, of zijn belangen, zijn wenschen, zijn phantasieën, die ook weer zijn voorstellingen-associaties beïnvloeden. De invloed van de geheele persoonlijkheid komt hierin mede tot uiting. Door middel van het experiment heeft men gezocht naar algemeene regels, en wel op tweeërlei manier. De eerste methode bestaat daarin, dat men de proefpersoon een reeks van 50 of ÏOO woorden voorlegt, en hem opdraagt, bij elk woord dat woord te noemen, waaraan hij het eerst denkt, welk woord dan door den onderzoeker wordt genoteerd. Wanneer ik het woord v a d e r uitspreek, zal in de meeste gevallen gereageerd worden met m o e d e r ; deze twee begrippen zijn in menig bewustzijn nauwer met elkaar verbonden, dan elke andere combinatie met het woord v a d e r . Toch zijn er ook andere associaties mogelijk, zooals v a d e r — z o o n , of v a d e r — g r o o t v a d e r , waarbij de opklimming of afdaling in de geslachtsreeks de leidende gedachte vormt. En ook wordt wel geantwoord met l a n d of met h u i s , welke associaties in de hand gewerkt worden door de bekende samenstellingen v a d e r l a n d en v a d e r h u i s . Een tweede vorm van onderzoek is de zoogenaamde doorloopende associatievorming, waarbij men van het eerste woord op het tweede komt, van het tweede op het derde, en zoo voort, en al deze woorden, die dus de uitdrukking zijn van de voorstellingen, die elkaar in het bewustzijn opvolgen, worden opgeschreven. Zoo kan men de volgende reeks krijgen: v a d e r — m o e d e r — ^ k i n d , — k r a a i — v o g e l — b o o m — b l a.d —• t a k — s t o k — l o o p e n Bij de eerste methode is het ook gewoonte, den tijd-duur te noteeren, dat is de tijd tusschen het verschijnen of uitspreken van het prikkelwoord en het uitspreken van het reactiewoord. Volgens WUNDT is de gemiddelde associatietijd 0,3 a 0,45 secunde; bij zeer voor de hand liggende associaties, zooals s t o r m — w i n d , is de tijd kort, bij minder gewone verbindingen kan de tijd meer dan een secunde bedragen. Nu heeft men de associatievormingen bij een groot aantal personen bestudeerd en is tot het resultaat gekomen, dat er menige typen van associaties te onderscheiden zijn. Men kan associeeren met naast elkaar staande voorstellingen, b,v, v a d e r — m o e d e r . Of in de richting van het begrip: deel van het geheel, b,v, k a m e r — h u i s , of omgekeerd van het geheel naar iij» deelen, zooals: w a g e n — r a d . Andere associaties berusten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen