1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 184

174 leken: het verschil dat aan den dag trad, berustte op waarnemings-fouten, welke men hoogstens psychologisch trachtte te verkl aren. En vi^anneer men voortgaat de resultaten te volgen waartor het verdiepte inzicht leidt, kan men slechts bewondering koesteren voor de koene denkkracht hier ontwikkeld. De verschillen worden nu herleid tot de inwerking der overal verschillende krachtvelden, Bii de waarneming niet uit te schakelen dan door 'n ontvluchten van de aardoppervlakte, zijn ze, indien na omrekening met behulp der transiatieformules nog een verschil rest, grondslag voor de ontdekking van nieuwe verschillen, op hun beurt weer afgeleid uit bewegingen van welke men tot nog toe niets had ontdekt of geen voldoende verklaring kon geven. Rest nog de vraag van de verkorting der maatstaven. Men spreekt daarover heel licht, maar bedenke, dat deze post eerst kan worden uitgetrokken als de physica er toe dwingt. De eerste beteekenis van deze uitdrukking is; er treedt een verandering in door athmosferische invloeden. Deze zijn echter in rekening te brengen: ook zij worden van waarnemingsfouten waarnemingslactoren, die schommelen tusschen twee uiterste grenzen, welke al bijzonder weinig verschillen indien men bij de keuze van het materiaal zich laat leiden door de overweging deze zooveel moöeliik te beperken, In de tweede plaats erlangt deze uitdrukking beteekenis in de hypothese van L o r e n t z, die door de theorie van E i n s t e i n echter werd verbeterd. Want zoolang men zich geen rekenschap geeft van het feit, dat physicaal meten is: aflezen van de verhouding van twee physische grootten en dit aflezen afhankelijk is van 'n physische grootte fhet licht, die daarbij als signaal optreedt, kan men wel verschijnselen mathematisch beschrijven, maar inzicht in het methodisch hulpmiddel wordt al evenmin verkregen als in de gevolgen, die z'n aard voor de resultaten medebrengt. Alleen dan zou voor de contractiehypothese plaats overblijven na de omrekeningen van E i ns t e i n, indien deze geen rekenschap wist te geven van wat tot de opstelling der contractiehypothese aanleiding gaf. Welnu: de afbuiging van het licht in de richting van de beweging doet ons inzien, dat de baan van het signaal, dat den waarnemer in deze richting bereikt, langer is dan men vroeger berekende. Daar nu de ombuiging van het licht sterker is naarmate een straal dichter langs het bewegend lichaam gaat, zullen twee lichtstralen van punten A en B — indien deze volgens de oude hypothese liggen op een lijn parallel aan de oppervlakte der aarde — die deze punten aanvankelijk loodrecht zouden projecteeren, nu niet meer parallel loooen: de afstand van A, en B,, de punten waar ze aankomen, zal door de sterker afbuiging van het signaal, b,v, uitgaande

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen