1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 44

36 school. Zooals wij op school parate kennis verzamelen, voor het leven noodig, zoo blijft dit verzamelen van parate kennis — eigenlijk een arsenaal van bewegingsgeschiktheden — het doel van het leven. Maar hoe gecompliceerd deze bevliegingen ook zijn, hoe doelmatig het levend organisme is ingericht, zoodat wï] bij het onderzoek vragen naar het „vi^aarom", niemand zal er aan denken, die handelingen niet als mechanistisch op te vatten. Doelmatig is ons lichaam gebouwd, zoodat, zooals ik Professor Woerdeman hoorde zeggen, het lichaam veel heeft van een veiligheids-museum. Dit is immers het kenmerk van het levend organisme, dat het zich weet aan te passen, acties van huiten doelmatig weet te beïnvloeden. En al zijn nu vele reactiefbewegingen mechanistisch te verklaren, neem b.v. de reflexen, er blijven vele keushandelingen over, beïnvloed door een bewustzijn, een ikheid, die meer of minder vrij in die keushandeling is. Twee eigenschappen dus van de levende materie, n.l de doelmatige Veactiefbeweging en de keushandeling. Wanneer het ons vergund is een blik te slaan in de machinekamer van de automatische telefoon, en zien hoe de zoeker werkt, om een contact tot stand te brengen, subtiel instrumentarium, dat toch zoo zeker werkt, als onze reflexbewegingen, dan zoeken wij daar ook niets immaterieels achter, dat instrumentarium werkt doelmatig, omdat het niet anders kan. Hetzelfde antwoord steeds op denzelfden prikkel. Ja onmogelijk is het niet, dat de machine zoo geconstrueerd is, dat zij zelf fouten corrigeert, echter ook dan zal zij niet te vergelijken zijn met de doelmatige inrichting van het levend organisme, dat instaat is de wetmatige reactiefbewegingen te onderdrukken, er andere voor te leeren. Bij een bezoek aan Weenen werd aan Napoleon een mensch vertoond, of neen, een machineman, die loopen kon, en die kon gaan zitten. ^vMën bewondert én bij dezen man én bij de gecompliceerde machine, het cerebrum van den mensch, het denkvermogen van den mensch, die dat heeft uitgedacht. Bewondert ook de mensch^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen