1928 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 54

51 facto is zij geen vrucht van het huwelijk tusschcn Christendom en wetenschap; al begroeten wij haar met vreugde, al zien wij in haar iets, dat bij ons behoort, al zullen wij haar annexeeren en opeischen, al vinden wij het misschien een schande, dat wij haar niet het eerst in psychologie en physiologie invoerden, zij is nu geen schepping eener Christelijke wetenschap, waar ze werd geboren in het paganistisch kamp. Het is dus blijkbaar niet iets, dat alleen gevonden kon worden op Christelijk terrein door Christelijke onderzoekers. Ik bedoel dit — want het gaat ons toch hedenochtend om de geldigheid der idee eener Christelijke wetenschap — voor zoover ik kan zien, heeft het Christelijk geloof hier, naar ik meen, zoomin als elders, voor de natuurwetenschap een constitutieve functie; het schept niet, en genereert niet, is hier tot nog toe eigenlijk improductief. Het laat zich trouwens niet inzien, hoe dit wel het geval zou kunnen zijn. Natuurwetenschap onderzoekt het zichtbare deel van den kosmos, de relatie's daarin geweven, de momenten daarin vervat. Zij doet dit volgens de empirische methode van observatie en experiment, analyse en vergelijking. Bij welke schakel zou in dezen keten van exact onderzoek 't geloof kunnen aangrijpen, zonder de natuurlijke orde te verstoren? De empirische methode mag nimmer door de deductieve worden vervangen, en uit de bijzondere openbaring zijn geen principe's te erueeren, van waaruit door toepassing of deductie waardevolle inzichten en nieuwe gegevens voor de positieve natuurwetenschap kunnen worden gewonnen. De doelmatigheid in de natuur zal zich zelve wel bewijzen, zooals wij zooeven zagen, dat bij voortschrijdend onderzoek het primaat van het geheel boven de deelen niet langer kon worden genegeerd. Voor mijn besef is er in streng-logischen zin geen Christelijke exacte natuurwetenschap. En toch is het ook niet weer zoo, dat de Christelijke wereldbeschouwing alleen haar invloed zou doen gelden in de speculatieve uitloopers der natuurwetenschappen, die men gewoonlijk van haar scheidt en als natuurphilosophie en metaphysica handhaaft, alleen ten opzichte der exacte wetenschappen heeft zij een louter regulatieve functie. Zij werkt als correctief, zooals het Christendom

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen