1932 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 24

20 tische causaliteitsidée ") laat dus ruimte over voor de gedachte, dat, daar waar het physische basis is voor het organische, de causaliteit van het hoogere gebied die van het lagere in zich opneemt, ze als het ware omsluit. Een organisch wezen verkrijgt dan een specifiek organische causaliteit. Van een opheffen of doorbreken der physische wetten, om plaats te maken voor een ingrijpen van min of meer metaphysisch gedachte entelechieën of vormgevende principia, is dan geen sprake. De organische causaliteit is slechts ppn andere, de physische causaliteit omsluitende en tegelijk daarboven uitgaande causaliteit. Dit omsloten worden door, dit opgenomen worden in een hoogere causaliteit is juist door het statistisch karakter der physische causaliteit mogelijk. In dezen gedachtengang zou men het zoeken naar de physisch-chemische oorzaken in de wereld der organische verschijnselen kunnen kwahficeeren als het opsporen der wijze waarop de organische causaliteit op de physische causaliteit teruggrijpt. Deze beperking kan methodisch een zeer vruchtbare beperking zijn. Zij moet dan echter als beperking worden gezien en erkend, opdat niet het specifiek organische in de organische causaliteit uit het oog wordt verloren. Ik moet er wel zeer mijn verontschuldiging over aanbieden, dat ik mij heb laten verleiden tot een speculatieve beschouwing over een gebied, waarop ik mijzelf leek weet. Mijn bedoeling daarmede was geen andere, dan mijn eigen gedachten te formuleeren om in de discussie met belangstelling het oordeel van op dit gebied meer bevoegden te vernemen. Terugkeerend tot het physische gebied, heb ik nog de vraag te overwegen, wat de statistische causaliteit beteekent voor een systeem, dat niet opgenomen is in een organisch geheel, waar dus de omsluiting door een hoogere dan de physische causaliteit ontbreekt. Wat beteekent het, dat een materie of lichtdeeltje in zijn gedrag door de physische wetmatigheid niet volkomen wordt gedetermineerd? Elk deeltje doet toch op elk oogenblik iets zeer bepaalds. Wat beslist dan de keuze tusschen de vele mogelijkheden die voor de individueele deeltjes open blijven? Deze vragen zijn niet anders dan uitingen van onzen drang naar een tot in alle deelen doorgaande causale verklaring en kiezen hun uitgangspunt dus tenslctte weer in het causaliteitspostulaat. Een poging ze te beantwoorden beteekent dan ook eigenlijk de erkenning van de juistheid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen