1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 34

26 of oneindig, of ook alleen voor Laplace-geesten leesbaar en voor menschen slechts te benaderen D a n w o r d t dus dit einddoel, als rustend ideaal, het primaire, het statische m het wetenschapsprobleem, en w o r d t de wetenschapsbeoefening secundair, het afgeleide begrip; namelijk het streven naar dit emddoel Z ó ó kan men komen tot Planck's zienswijze, die hem ook geregeld doet spreken over vragen als of we op den goeden weg zijn ( W e l t b i l d " , slot) en die hem in zijn ,,Positivismus" doet concluderen 11) , Die Arbeit der W i s s e n s c h a f t stellt sich also dar als em unablassiges Ringen nach emem Ziel, welches niemals erreicht w e r den wird und grundsatzhch niemals erreicht werden k a n n " , maar ,,gerade aus diesem fortwahrenden Ringen erwachsen m unaufhorlich anschwellender M e n g e die wertvollen Fruchte, welche uns den handgreifhchen, allerdmgs auch den einzigen Beweis dafur liefern, dasz wir auf dem rechten W e g e smd und dasz wir dem in unerreichbarer F e r n e w m k e n d e n Ziel doch andauernd etwas naher rucken" In zijn ,,Kausalitat m der N a t u r " neemt Planck dan inderdaad zijn toevlucht tot een bovenmenschelijk intellect om zijn wetenschapsideaal, 1 c n a d e r zijn causahteitsideaal, te omschrijven (Vergelijk hiermee M a x Born's uitspraak i^) , 1 consider Laplace's universal formula as a legitimate ideal") In lijnrechte tegenstelling tot een dergelijk mtellect-icfeaa/, dat (eventueel) boven het menschelijk kunnen uitgrijpt, staat w a t Prof Sizoo m zijn ,,Physica en W e r k e l i j k h e i d " opmerkt i^) ,,Als we daarbij zeggen, dat het resultaat van dit onderzoek steeds menschelijke kennis zal zijn, gebonden dus aan de geestelijke en materieele hulpmiddelen waarover de mensch beschikt dan ligt daarin geen degradatie van die kennis, maar dan is juist daardoor haar het w a a r m e r k der echtheid toegekend" In dezen zm v o o r t g a a n d komen w e tot de stelling men moet geen ideaal als doel aannemen, niet een doel m den zm van eindpunt (nagestreefd eindresultaat) onderstellen, willen we onder , doel" alleen zóó iets verstaan, dan zou ik zeggen de wetenschap heeft geen doel Wenschen we van een doel te spreken, dan kan dat op twee manieren het doel van de wetenschap w o r d t dan identiek met den zin der wetenschap, het w o r d t het antwoord op de vraag w a t is wetenschap, w a t wil de wetenschapsbeoefening, of het doel w o r d t de richting, die zij als menschelijke, en dus religieus bepaalde gerichte activiteit moet hebben — en die ons de mogelijkheid opent te spreken over een Christelijke wetenschapsbeoefening, welke tot doel heeft God Hier zijn we bij de tweede reden, die er m i is om over de beoefening te spreken als over het primaire m de wetenschap Als het n 1 de resultaten waren, die de wetenschap maken, dan w a s het in vele gevallen moeilijk om te zeggen w a t een Christelijke wetenschap nu

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen