1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 55

49 D a t Boyle dit heel goed mzag blijkt wel als hij den hoogmoed van sommige mechanische philosophen aan de kaak gaat stellen, dan wijst hij op het voor ons onbegrijpelijke karakter van de mechanische grondbeginselen i ) (zie p 84) W e l zouden we kunnen zeggen Boyle .verklaart" met beginsels, die meestal vertrouwder en aanschouwelijker zijn dan de te verklaren verschijnselen, de School met beginsels, die meer aan wijsgeerige overweging dan aan directe ervaring ontleend zijn en d a a r d o o r ook minder ,,bekend" zijn Boyle zoekt in elk geval n a a r physische oorzaken, de School IS er w a t al te snel mee een toevlucht te zoeken in metaphysische oorzaken Boyle ziet tenminste duidelijk m, dat dit verklaren zeer gebrekkig is, de School meent inderdaad de verschijnselen begrepen te hebben door er geleerde namen aan te geven D a t Boyle de , verklaring" uitsluitend in het mechanische zoekt, kan men hem met als gebrek aanrekenen Galilei, H u y g e n s , ja eigenlijk zelfs N e w t o n , doen dat ook en de meeste 19de-eeuwers zien een mechanische natuurverklaring als uiteindelijk ideaal M a a r , dat hij er over tevreden is, dat de mechanische theorie zich bij de verschijnselen ,,aanpast" en zoo soepel is, dat zij meer d a n één verklaring kan geven om hetzelfde feit te illustreeren", is wél een zwakheid Zijn corpusculairtheorie is een boom, die te veel vruchten draagt, zoodat er geen enkele rijp w o r d t Slechts mdien de corpusculairtheorie m mathematisch g e w a a d gestoken werd, zou zij scherper worden en meer kunnen presteeren Boyle IS een te zwak en onzelfstandig wiskundige om daartoe een poging te w a g e n M e n moet echter ook bedenken, dat de ontwikkeling van de fund a m e n t e n van mechanica en hoogere wiskunde nog niet afgesloten was, zoodat de noodige hulpmiddelen gedeeltelijk ontbraken H u y gens, evenals Boyle een vurig voorstander van de corpusculairtheoretische verklaring, zou èn door zijn meerdere kennis der mechanica (o a stootwetten) èn door zijn veel grooter mathematisch talent, de aangewezen man geweest zijn om die taak te vervullen Hij is er niet aan toe gekomen; eerst Daniel Bernoulli heeft de eerste stap in deze

I/de eeuw mechanistisch.

^) Boyle heeft dan ook niet geheel het recht om de scholastiek van inconsequentie te beschuldigen, als zij voor de verklaring der lichtbreking de mathematische wetten gaat gebruiken m plaats van de substantieele vormen De scholastiek maakt n 1 onderscheid tusschen causale verklaring (o a met behulp van subst vormen) en wiskundige beschrijving (zie R Hooykaas Het hypothesebegrip van Kepler Orgaan 1939 p 40) Boyle heeft dit onderscheid in de praktijk ook alleen IS die causale verklaring bij hem mechanistisch De School met haar duistere beginsels, kan niet bevredigend causaal veiklaren, maar Boyle kan het met zijn duidelijke beginsels ook niet heelemaal De School heeft dus evenveel recht op een mathematische beschrijving naast de causale verklaring

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen