De ethiek in de gereformeerde theologie - pagina 35

3B gevolgd, en wel zoo, dat de eerste tafel der wet saamgevat wordt onder het begrip religio en de tweede onder die van iustitia et charitas erga proximiim. In dit tweede stuk maakt AMESIUS niettegenstaande zijn onverholen afkeer van A r i s t o t e l e s een ruim gebruik van onderscheidingen als iustitia distributiva en emendativa. THOMAS'

Summa

Ook is blijkbaar de hulp van

hier en daar niet versmaad.

Evenzoo geeft zijn

andere werk D e C o n s c i e n t i a , na een beschrijving van het wezen der conscientie, waarin hij, in afwijking van en juister dan zijn leermeester PERKINS, niet een facultas maar een actie ziet, de verschillende casus iTaar

volgorde

van de tien

geboden.

Wat het materieel gedeelte

betreft is in deze werken de puriteinsche geest nergens

verloochend,

en op psychologisch gebied toont AMESHJS zich een volger van PETRUS RAMUS, dien hij maximus artium magister') noemt, door het wilsprimaat onomwonden uit te spreken o. a. waar hij zegt: „voluntas imperat caeteris facultatibus" ~). Merkwaardig nog voor de geheele geestesrichting is de wijze waaro]5 AMESIUS

KECKERMANN'S ZOO straks genoemde bewering bestrijdt, dat de

ethiek geen recht van bestaan heeft in de Theologie.

Men vindt die

bestrijding in de M e d u l l a ^). Tegenover KECKERMANN, die de ethiek, zooals wij weten, naar de philosophic verwijst, heet het daar: „Virtutum disciplina,

non alia

potest

esse

quam

theologia,

quae

totam Dei

voluntatem revelatam tradit, ad rationem, voluntatem et vitam nostram dirigendam." tusschen

Zonder KECKERMANN te noemen wordt nu diens scheiding

het bonum spirituale, het eeuwige levensdoel, de innerlijke

gezindheid en den vir pius ac religiosus — aan de eene zijde, waarop hij voor de Theologie, —• en het bonum civile, het aardsche levensdoel, de uitwendige handeling en den vir probus et honestus, — aan de andere zijde, waarop hij voor de ethiek beslag legt, — door AMESIUS zonder meer verworpen.

Naar het mij voorkomt is daarbij AMESIUS' wijze van

weerlegging aan bedenking onderhevig.

Door toch niet te willen onder-

scheiden tusschen de straks genoemde tegenstellingen, door, om iets te noemen, aan den niet-Christen per se het praedicaat van vir probus et

1) Medulla II. 2, 18, en elders wordt RAMI'S aldus met zijn initialen P. R. a.ingeiliiid. 2) Medulla II. 2, 7. 3) II. 2, 17 en 18.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen