Zedelijkheid en recht - pagina 54

50 Het recht, het positieve recht, als ordening van behooren en mogen, is autokratisch, of zooals het in de Duitsche literatuur heet, selbstherrlich. Das Recht, zegt Stammler, will formal als selbstherrliches Gebot in Geltung stehen. ®^) Dit autokratisch of selbstherrlich karakter van het recht ligt hierin, dat het gebiedt onafhankelijk van de toestemming van hen, die er aan onderworpen zijn. ^^) Want, al zijn ook de rechtsnormen geen maatregelen van geweld, omdat niet alleen de overheid, maar ook de onderdanen er aan gebonden zijn, toch richten zij zich als gebod, verbod of verlof tot het handelend subject, zonder eerst zijn erkenning of toestemming te vragen. Anders staat het in dit opzicht met de zedelijke normen. De zedelijkheid, de gangbare zedelijkheid, als ordening van behooren en mogen, is juist niet autokratisch. Men moet namelijk de zedewet wel onderscheiden van de zedewetten of de normen. De zedewet is niet anders dan het onvoorwaardelijk gebod in ons bewustzijn, dat wij ons willen en handelen zullen onderwerpen aan, zullen voegen naar zekere normen. Welke die normen zijn, m. a. w. hoe wij behooren te handelen, hoe wij mogen handelen, daarover bestaat onder de menschen verschil. Dit doet mij dan ook spreken van gangbare zedelijkheid, waaronder ik echter, en ik hoop daar nog nader op terug te komen, iets anders versta dan „publieke meening". Deze normen nu, waarnaar wij, krachtens de in ons bewustzijn gebiedende zedewet, moeten handelen, ook al handelen wij er niet altijd naar, en vaak zelfs vlak tegen, in welk geval wij dan ons zelf, en als het zich bij anderen voordoet, ook hen veroordeelen, zijn, in onderscheiding

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen