Oorlog en vrede - pagina 104

98 stoffelijk gewin, maar ras en traditie, levensbeschouwing en cultuur, allerhande geestelijke machten roepen tegenstellingen in het leven, zoo heftig, dat in de beslissing van het wapengeweld heil wordt gezocht. Ook in den oorlog onzer dagen — hoezeer ook door allerhande afwijkingen en kunstmatige groepeeringen het rechte beeld wordt vertroebeld — zoeken geestelijke stroomingen, in het Germaansche, Romaansche en Slavische type belichaamd, elkaar den triomf te betwisten. Toegegeven echter dat economisch machtsbegeer de sterkste drijfveer tot een oorlog vormt, dan mag niet zonder meer worden gezegd dat die begeerte immer onvervuld moet blijven en de oorlog aan overwonnenen en overwinnaars ten slotte slechts schade toebrengt. Al zijn de oorlogskosten enorm hoog, al is ook het economische leven van den triomfator in de eerste jaren ontredderd — zeer wel kan dit ongerief in de toekomst door behaalde zege rijkelijk worden vergoed. Gebiedsvergrooting is voor het welvaartsleven van een land niet immer eene onverschillige zaak. Dezelfde tendens, die in de trust aan het vereenigd bedrijf rijker opbrengst verzekert dan in de afzonderlijke ondernemingen kon worden behaald, kan ook bij territoriale uitbreiding verhooging der productieve kracht bewerken. Versterking der koloniale machtssfeer kan evenzeer belangrijke bate opleveren; zou Duitschland's positie op de wereldmarkt niet worden geschraagd indien het voor zijn hoog ontwikkelde industrie in sterker koloniaal bezit een vast afzetgebied vond? Zou economische verdwazing Engeland en Duitschland het begeerig oog doen slaan op de vruchtbare landerijen van Noord-Syrië, Mesopotamië en Babylonië, thans door Turkije's wanbeheer tot werkeloosheid gedoemd? Jaagt Rusland een hersenschimmig voordeel na, indien het zich den onbelemmerden doorgang van de Zwarte naar de Middellandsche zee tracht te verzekeren en is belachelijke ongerijmdheid de voorstelling, in onze dagen herhaaldelijk vernomen, dat opname

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen