De geschiedschrijving in het Oude Testament - pagina 11

9 steeds om te doen moet zijn het Oude Testament zelf te laten spreken, het getuigenis te beluisteren dat het aangaande zichzelf naar taal en inhoud geeft, "s) Men kan echter niet zeggen dat hij er in geslaagd is door toepassing van dit overigens volkomen juiste beginsel een deugdelij ken en betrouwbaren maatstaf te vinden om in het Oud-Testamentisch geschiedverhaal elementen der sage aan te wijzen. Immers als zulk een maatstaf kan zeker niet beschouwd worden wat hij zegt omtrent stam en zij loten. De elementen der sage zouden dan uitsluitend te vinden zijn in zijloten of slingertwijgen die zich aan den stam der overlevering ontwikkeld hebben. '9) Maar hierdoor wordt de kwestie slechts verplaatst: welke is dan de maatstaf waarnaar men heeft te beoordeelen, wat de eigenlijke stam der traditie is, en wat de zijloten zijn? Wordt dit door den tekst zelf aangegeven? immers neen. Men komt dus hiermee, niet anders dan .GUNKEL en de zijnen, weer bij eigen subjectief inzicht terecht. Evenmin kan als maatstaf dienst doen dat er wel eens onzekerheid bestaat ten opzichte van chronologische gegevens 20); wij behoeven op het oogenblik niet te treden in eene behandeling van zulke chronologische moeilijkheden; maar duidelijk is in ieder geval, dat de chronologie als zoodanig buiten het begrip van „sage" valt, en dat onzekerheid in de chronologische fixeering van eene beschreven gebeurtenis deze gebeurtenis zelf nog volstrekt niet tot eene „sage" maakt: er zijn tal van historische gebeurtenissen, wier realiteit onomstootelijk vast staat, en waarvan de juiste dateering nog altoos onzeker is. Ook een derde punt, dat KöNiG naar voren brengt, is als toetssteen onvoldoende, namelijk de verschillen die zich in berichten uit onderscheidene bron voordoen. Nu bedoelt hij dat niet zóó, dat de gebeurtenis zelve in dat geval het werkelijkheidskarakter verliezen zou; integendeel, met een beroep op het bekende voorbeeld van Hannibal's tocht over de Alpen, die er niets minder werkelijk om is, dat de oudste berichten geheel verschillen omtrent de plaats waar die overtocht heeft plaats gehad, toont hij juist aan hoe eene gebeurtenis volkomen reëel kan zijn in weerwil van het feit dat de overlevering betreffende de nadere omstandigheden daarvan verschillende vormen heeft aangenomen. Doch in die verschillende vormen van de overlevering zelf zou dan toch het element der sage schuilen. 2') Dat echter zelfs dit voorkomen van verschillen een genoegzamen maatstaf zou opleveren om tot de aanwezigheid van een element der sage te besluiten, kan niet worden toegegeven. Er zou om te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen