Symptoom of symbool - pagina 13

SYMPTOOM

OF SYMBOOL

11

oppervlakkig en onnauwkeurig worden de symbolen in het dagelij ksch leven gebruikt: wij hebben iets niet vergeten, maar het was verdrongen. Wij hebben ons niet "versproken, maar er zat een complex. Toch toont dit, hoe de zielkunde van Freud, ook in haar termen en formuleering, grijpt in de levenservaring van het alledaagsche, in het psychische zelf. De Psychoanalyse is geen school-psychologie, heeft geen theoretischen achtergrond, doch spruit voort uit de levenservaringen van eiken dag en zoekt haar kracht in het duiden van symbolen. Wie de moeite neemt, iets van Freud zélf te lezen, of van de moderne schrijvers, door hem beïnvloed, vindt in deze moderne psychische anthropologie steeds hetzelfde gemeenschappelijke thema: geen bondig weergeven van de voor de hand liggende situatie, maar een poging iets, wat tot nu verborgen was, te onthullen. Het bewustzijn liegt, het onbewuste leidt, is de gedachte, die in al dit werk doorbreekt. De psychoanalyse ziet de taak van den medicus in het verstaan der symbolen in droom en neurose. Maar de vraag, waar de Psychoanalyse op strandt, is, of het symbool, indien het niet alleen signaal of teeken is, maar ook iets beduidt, een meervoudige duiding toelaat. Freud is hier niet altijd beslist. Soms is het, of in een neurotisch symbool alles alles kan beteekenen, dan weer ziet hij te zeer de gevaren van de symbolische denkorde, wanneer deze romantische denkvorm, eenmaal als principe in de analyse van het geestesleven aanvaard, zich als een woekerplant hecht aan het exacte denken en ontaardt in een kaleidoscopische duidingstechniek. En dan neigt hij ertoe het symboolbegrip uit te hollen: elk symbool zou eigenlijk maar één zaak aanduiden. In deze logische opvatting van het symbool behoudt het alleen de beteekenis van het afgesproken bij elkaar behooren van iets als teeken, tot hetgeen daarmee aangewezen wordt. Volgens de remantische opvatting is het symbool: beeld en gelijkenis, de openbaring, de mededeeling van de zelfstandigheid zelve. Deze romantische houding brengt vervloeiing der identiteitsgrenzen, gepaard gaande met een temper ing van het verstandelijk denken. Het groote verschil tusschen de logische en romantische ap-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen