Apologie en Natuurwetenschap.

I.

De apoIogie. (geloofevei-ldediginig) neemt onder ons. Gereformeerden, geen belangrijke plaats in. Misschien is dït voor een deel wel toe t© schrijven aan een .reactie tegen i'dje opvattingen van sonMnige Nedierlanidscbe theologen uit bet mididen der vorige eeuw, die welhaast de gebeele wetenschap, der godgeleerdbeid tot een apolo^e wilden inkrimpen. Maar wat ook Ide oorzaken mogen zijn, bet blijft een feit, dat de apjologde bijl de Gerieformjeexden in pns vaderland ide laattlste halve eeuw vrijlwel op' den achtergrodd geraakt is.

Nu moeten we er lonls wel rieklenscbal)| van geven, wat bet djoel der apologie is.. Wanneer we spreken van een verdediging der cbristelijilöe religie, ontstaat er ziooi gemakkelijk misverstand. Die apologie wil niet ide waarheid der chiistelijke 'religie bewijzen. Dat klan zijï ook niet. Het beste bewijs voor ide waarheid der .chïiste'lijk: ö leer is de Heilige Schrift zelf en de goidzalige levenswand.el der Christenen. M#, r dé applogeet mloet zich ten doel stellen de tegenstanders der christelijk'e religie te weerleggen len Idat wel naiet argumenten, die ontleebd zijn aan db algemieene .menscbelijk'e ervaring ejn bet logisch deniklen, dus kortom aan de weiensdbap; .

Jezus werd in deze wereld geboren als „een teeken, idat wedersproken z.al wofflden" (Lüo. '2:34) en waar idie gekruisigde Christus' giepxiedikt vreïld, , diaar was Bïïj! , „den Jolden eene ergernis, ©n den IGrieklen eene idwaaisbeild" (1 Cor. 1:23). Zo.o wend dan ook reeds van ide vToegste töjiden af valn de Cbi'istenen getuigd: want wat deze sekte' aangaait. ons is belaedd', dalt 'zijl .overal tegengesproken wordt" (Hanid. 28:22). Vooral aan de wetenschap, , helaij' dan ware of scihijlnwetenschap, heeft men s.teeds airlgumtenten ontleendi 'om de Christelijke leer ite bestrijlden. Hie'rbegen moet de lapjologeet pos'i-tie Jdiezlen. Hij tracbt die bewijtegronidén van zijln legieia'-Bttanider te onteenuwen. Hij! toont aan walt in de beweringen van zijjn besitnjider we'rkielijke wetenschap', ware'Idenniis is' en w.at plechts' onderst'elli'ng; of phantasie is.

Wanneer een bedefelnaar fli'er weteWS'cbap'> zionder met God te ret'enen, een wijlsgeerig systeem opb'onwt en beweert, dat dit een oplossing geeft van alle wereldraadselen, dat bet bet Christenldom op zijide zet len in waaride oveHtrielt, dan zal de obristelijfce apologie dit philosopbisdi stelsel nauwkeurig beBtudeeren en daarna o'ndefziaefcen, of bet den toets (der kriti'ek kan doorstaan. Zij' zal nagaanj, of bet feiteran'ateriaal betrouwbaar en 'die conclusies gewettigd zijn, zij zal onderzoiefcen, of de verschillenide deelen van bet 'stelsel niet met elkaar in strijd zijn en bet geheel toetsien aan de wetiLen der logica, 'en dan zal zijl er bet ontleedmes ter kritiek in zietten, en zoo nooldlig', bet gebeele systeem uite'enrafelen, tot er niets van is overgebleven.

Het spreekt vanzelf, dat Ide apo'loigie naar baai' mietbolde en naar haar inhoud rekening moet bonden miet de ontwikkeling l^er wetenschap'. Telkens beeft zij weer met andere beatrijiders van het Chris^ tenidom' te idoen. De tactiek en de strijdmiddelen van baar tegenistanldere veranderen voorldurend. Daar-om moet de apologeet een open oog bebb-en voor Ide behoeften en de nooden van den tijd, w.aarin bijl lee'ft, en ö'aarmede leride'ge rekening houden.

In de eeïste eeu'wle» baid 1de cbrisitelijk'e apologie vooral Idlen kamp' te voeren t^en 'de Heltenistisebe pbUoBoiphie, de Griekiscihe wijisbegeerfe en bet is genoegzaam bekend op welk een uitnemende wij'ze de kerkvaidens zich van deze taak gelk'weten bebben. Daarna, in dien tijld der kriiistoobLen en in flje Middeleeuwien m'oest deels tegen die Joodscbe leer, dteels tegen den Islam gestreden worden. In deze periode zijb. verscheidene apologetische werken geschreven, die oolk: thans nog 'wel van beteekenis zijn.

Daarna bracht in-het begin der zestiende B'euw Ide renaissance ee'n groo'tei oinSeer te weeg'. Er woei een frisiscbe wind door geheel E.uropa. Tiïaar de ni'euwe geestasstroomingen .bra, cbten ook' hunne bezwaren en hunne gevaren mtet zich. Met den ppbloei der wetenschapi en de herleving van de studie der klasisieken ging vaak een al te grooite waardeering der be'id'ens.che pbilosopbie gepaar'd. Tegen deze 'geesteisgesteldbeid, die in de geschiedenis flen naam van humanisme gekregen heeft, moes.ten ^e christelijke geleerden en met name ooik de kerkher-' vormers, in woord en geschrift positie klezen.

Later in de zeventiende en achtlienid.e eeuw, idroeg de strijd |, nsscben gelooï en ongeloof weer een heel ander cachet. Men noemt dezen tijd weleens 'de phüotsopbiscbe eeuw. In deze periO'de bebben de bestrijiders van het Christendom' ton wapens 'gezocht in het tuigbuis der nieu'were wljisbege.erte. D'ez-e p'büosopbie droeg ecbter in dien ïegel een 'deïstiscb karakter. Men - wilde God desnoo'ds nog erkennen als Schepper, maar al.s .Oniderhoudet der wereld we-rd hij! geloochend. Gods voo'r'zienigbeid paste ni'et in het wijlsgeerig !sys.teem. Tegen idit 'deïsme hebben vele christelijke applO'geten pi'et kracht bun stem! vefheven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen