KRONIEK.

Maar één.

Nu is ook Lenin heengegaan naar het land der doeden. Wat de kogels hebben gedaan met den Tsaar aller Russen, dat deed met hem een afgrijselijke ziekte. Alleen diepere vroomheid is in staat, de vergelijking terug te dringen, die zich haast vanzelf opdringt tusschen zijn dood en dien van de anderen, van wie bekend is, dat hun leven haat tegen het licht en hun dood een tasten in grauwe duisternis geweest is. Zeker is, dat de man, die eens schreef over de sterfgevallen van vervolgers van kerk en christendom, misschien is het La, ctantius 1), als hij nog leefde, weer stof vinden zou bij het te pronk gezette lijk van Lenin, die levend dood geweest is. Deze schrijver heeft, niet zonder eenigen sdhijn van welbehagen, de afgrijselijkheden van den dood van kerkvervolgers als keizer Galerius of Dioclatianus breed uitgemeten en verband gelegd tusschen hun vreeselijken dood en hun antichristelijk leven en doen. En zoo heeft hij den christenen van zijn tijd een kwaden dienst gedaan. Wat is in tijden van kerkvervolging gevaarlijker, dan de prediking van een God, die op zijn heiligen tempel een bliksemafleider zet, opdat alleen daarbuiten zijn vuur insla? ZulK doen is een aanslag op het woord, dat het oordeel beginnen moet van het huis Gods, en op de vermaning, dat een christen, als hij de zweepslagen •opvangt, niet maar zeggen moet, dat hij lijdt en dat hij dus wel een goed christen zijn zal, want niet alle litteekenen zijn d'e litteekenen van den Heere Jezus en ook in vervolging heeft d'e geslagene zich af te vragen, of nu werkelijk alleen zijn christendom, dat heel-groote, dan wel mogelijk ook dit laag-bij-den-grond-sche hem kan voor de voeten geworpen worden, dat hij is „een doodslager of dief of kwaaddoener of één, die zich' met eens anders doen bemoeit" (1 Petr. 4:15). Want onze rechtvaardiging ligt niet in den dood der antichristen, maar in den dood en het leven van Christus. Anders heeft zij geen enic'el bewijs: et bestaan van Gods volk' is evenmin te bewijzen als het bestaan van God. \

Zestien eeuwen zijn verloopen, sinds uit bloed en vuur en rookdamp opgestuwd is de wilde kreet om een bewijs van Gods rechtvaardigheid, gelij'k die in het daareven genoemde boekje tot ons kw, am. De dood van vervolgers!! Nu is geen mensch meer in staat, de kerk tot de uitgave van zulke boekjes te brengen, al is bet nlateriaal ruimschoots aanwezig en al heeft Lenin meer gedlaan tegen de kerk dan Galerius en Dioclatianus en de man, van wien gezegd is: een stem Gods en niet eens menschenl Wij schrijven niet meer wat toen geschxeven is.

Maar zijn wij sterker dan zij. die zich bij deze dingen meer aan de zelfverdediging gewaagd dan in de theodicee verblijd hebben?

Het zal nog te bezien staan.

Men kan over het raadsel van de op'komst der antichristen zóó glad of zóó zelf-verzek'erd heenloopen, dat' aan de gedachte, of hun dood misschien een oplossing geven kon, niet eens toegekomen wordt.

Slechts die mensch, die, ooK bij de doodenbaaf van Lenin Trotzfci kan hoeren jubelen over zijn religie der toekomst, die geen „ergernis" en geen „dwaasheid" meer zal verdragen en die dan zijn loom intoomt, als hij de vraag van zijn Meester hoort: „weet gij niet, van hoedanigen geest gij zijl? ", slec'hts die mensch zal sterker zijn dan Lenin en dan Lactantius en alle discipelen, die Samaritanen willen verdoemen.

Men zegt, dat Lenin eens op de vraag, of het hem niet aangreep, dat zooveel honderden op zijn bevel vermoord werden, gezegd heeft: voor hot gevoel van die allen sterft er maar één; de pijn is zuiver persoonlijk. Met dit argument wordt, wanneer het gelden zou, oók de anti-militairist verslagen. Maar het is het onze niet. Het is een miskenning van de gedachte, dat de geest den last der bloedende gemeenschap torsen kan tot aan, tot over den dood. Het is historisch materialisme in zijn plompsten, stomsten vorm. En de verzen van de revolutionaire dichteres in Nederland, die „Makker Iljitsj" verheerlijkt en vergoddelijkt en de klaagliederen van Trotzki, en de lyrische ontboezemingen van alle 'kranten, die aan Lenin zich gaven, ze zijn bij z ij' n sterfbed alle bezig te herroepen dat koude woord, dat als er een sterft, er maar EEN sterft, zoo zijn de doodenzangen van Lenin's discipelen de vervloeking van. de leer, die zijn leven beheerscht heeft in een wereldbeheerschend tijdsgewricht. „Het is er maar één", dat zeggen wij van hem niet; en zoo zijn de communistische rouwzangen een onbewust teruggrijpen naar dat geloof geweest, dat. nog niet begra.ven is.

Rechter- of 1 inker zij de.

Het schijnt bij de Roomschen ook al den kant der p.acificatie op te gaan. „De Nieuwe Eeuw", tot nu toe min of meer officieel erkend als het blad van de linkerzijde van het Roomsche front, zal nu voortaan alle strijdvragen terugdringen en zich meer naar rechts oriënteeren, gelijk' h'et heet. dp een buitenstaander maakt dat bericht ongeveer denzelfden indruk', als onder ons ten aanzien van ons zelf is weergegeven in de uitspraak', dat „De Reformatie" een zasje van „De Heraut" geworden was.

Intusschen hebben de Roomschen van de begrippen „rechts" en „links" andere voorstellingen dan wij. Als het waar is, wat beweerd wordt, dat de paus den man, die in de passiespelen te Oberammergau de Christus-figuur speelt, een decoratie thuis wil sturen, 'dan zouden wij ook den paus nog niet eens bij de linkerzijde durven indeelen, als hij met zijn dogmen brak', doch. met behoud van zijn cultuur waardeering.

Én de Hervormde Haarlemsche St.-Bavo-preek'stoel moet verleden week gekraakt hebben van synthetische uitspraken, in den trant van een oudroomsch netelenbossianisme, uit den mond van een oud-roomsch hoogwaardige. Waarom bij navraag de Haarlemsche dagbladen geen verslag bleken te geven van deze merkwaardige rede, is niet zoo makkelijk te doorgronden. Willen ze de verschuivingen niet laten zien? De steenen zullen haast spreken.

Het wordt op godsdienstig gebied al moeilij'ker, de begrippen rechter-en lin'kerzijde te onderscheiden. En in de Tweede Kamer ook. Als het waar zou zijn, dat de val des menschen en der engelen in accentverlegging ligt, dan zou onze eeuw al maar vallen-of-opstaan. Maar de Prediker, die over val en opstanding anders denkt, zegt: niets nieuws onder de zon.

1) De mortibus persecutorum.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen